Khám phá
Khám phá khoa học
Vì sao vua chúa Trung Hoa đều mặc long bào màu vàng, còn của Tần Thủy Hoàng lại là màu đen?
Vì sao vua chúa Trung Hoa đều mặc long bào màu vàng, còn của Tần Thủy Hoàng lại là màu đen?
Sau khi thống nhất Trung Quốc, vua Tần Thủy Hoàng chọn màu đen là quốc sắc của nhà Tần (221 TCN – 207 TCN).
Trong ấn tượng của hậu thế, long bào của các Hoàng đế Trung Hoa thường lấy màu vàng làm chủ đạo. Cũng bởi vậy mà đã từng có giai đoạn màu sắc này được xem như tượng trưng của bậc Thiên tử cửu ngũ chí tôn.
Thế nhưng ít ai biết rằng, vị Hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc lại chọn một màu sắc đặc biệt cho long bào của mình.
Năm xưa trong nghi lễ lên ngôi, Tần Thủy Hoàng đã lựa chọn một bộ long bào màu đen. Cũng trong giai đoạn đó, màu sắc này đã đóng vai trò chủ đạo trong những bộ y phục của ông.
Điều đáng nói là từ sau khi Tần triều suy vong, các Hoàng đế đời sau dần dần không còn dùng màu sắc trên để tạo tác long bào.
Liệu rằng có phải chiếc long bào màu đen của Tần Thủy Hoàng ẩn chứa huyền cơ gì khiến các hậu nhân đều phải kiêng kỵ?
Sự thật là người nước Tần tôn sùng màu đen. Từ vua quan tới dân thường, thậm chí cả nô tài đều mặc trang phục màu đen. Ngay cả cách bài trí nơi thiết triều của nước Tần cũng không lộng lẫy nhiều màu như nhiều nước khác, mà lấy màu đen làm chủ đạo.
Trên thực tế, người dân thời nhà Tần thật sự thích màu đen. Theo "Hàn Thư Luật Sử Chí" được ghi chép vào thời Đông Hán (25 TCN – 220), Tần Văn Công (? – 716) ra ngoài đi săn, bắt được một con rồng màu đen.
Trang phục thời Tần trong một triển lãm trưng bày tại bảo tàng di chỉ Hàn Quang Môn, Trung Quốc. (Ảnh: HSW)
Màu đen chính là tượng trưng cho "thủy đức", tức hành thủy trong Ngũ hành. Người cai trị nước Tần bấy giờ cho rằng mình mệnh thủy nên chuộng màu đen. Vì vậy, từ thời Xuân Thu Chiến Quốc (770 – 221 TCN) tới khi vua Tần thống nhất thiên hạ đều tôn sùng màu này.
Thuyết Ngũ hành là quan điểm học thuật do nhà âm dương Trâu Diễn (324 – 250 TCN) người nước Tề thời Chiến Quốc khởi xướng. Thuyết này lấy kim, mộc, thủy, hỏa, thổ làm 5 yếu tố xoay chuyển tuần hoàn, được dùng để giải thích sự thịnh suy của mỗi vương triều.
Trong các phim cổ trang, thái giám thường đọc thánh chỉ rằng "Phụng thiên thừa vận, hoàng đế chiếu viết". Từ "thừa vận" chính là chỉ vận mệnh trong ngũ hành.
Khác với thời Tần chuộng màu đen, các học giả thời hiện đại thấy rằng vào thời Hán (202 TCN – 220) lại chuộng "hỏa đức". Vì vậy, đôi khi người ta gọi thời Hán là Viêm Hán, trong đó chữ "viêm" là nóng. Màu đỏ cũng thịnh hành vào thời Hán.
Không như các nước chư hầu khác, đồ hậu cần của nước Tần do triều đình cung cấp. Cờ hiệu nước Tần đều thống nhất màu đen. Nhà Tần thường dùng cờ hiệu màu đen do văn hóa, đại diện của "thủy đức" trong ngũ hành là màu đen. Ngoài ra, cờ hiệu màu đen càng bí ẩn, khó đoán. Sau khi thống nhất Trung Quốc, vua Tần Thủy Hoàng bèn chọn màu đen là quốc sắc của nhà Tần.
Vì sao các Hoàng đế đời sau dần kiêng kỵ long bào đen?
Sau khi Thủy Hoàng qua đời, giang sơn Tần triều rất nhanh đã đến hồi mạt vận và bị lật đổ bởi Lưu Bang – Hạng Vũ.
Sau này, Hạng Vũ bại trong tay Lưu Bang, Hán triều kế thừa giang sơn, thay Tần triều cai quản thiên hạ.
Có giai thoại truyền lại rằng, Lưu Bang một mực tin tưởng chính vì Thủy Hoàng chọn màu đen làm long bào nên triều đại nhà Tần mới diệt vong nhanh chóng như vậy.
Vì nghĩ màu đen là màu sắc mang đến sự xui xẻo, tang tóc, từ thời nhà Hán trở đi, các Hoàng đế dần dần ít sử dụng loại màu sắc này để may long bào.
Một lý giải khác dựa trên học thuyết Ngũ Đức thì khẳng định, Tần triều ứng với Thủy Đức, Hán triều lại thuộc Hỏa Đức. Màu biểu trưng cho hỏa là màu đỏ, vì vậy các Hoàng đế nhà Hán lấy sắc đỏ làm màu chủ đạo của long bào để thuận theo âm dương ngũ hành, còn màu đen chỉ mang công dụng "làm nền".
Cũng có ý kiến cho rằng, Tần Thủy Hoàng vốn có uy danh lẫy lừng. Các vua đời sau biết rằng họ khó có thể đạt tới thành tựu như vị "thiên cổ nhất đế" ấy, cho nên dần đổi long bào thành những màu sắc khác để tỏ lòng tôn kính.
Tới thời nhà Thanh, màu vàng đã trở thành màu sắc cố định đối với long bào và cũng được coi như biểu tượng của Hoàng đế cùng hoàng tộc. (Tranh minh họa).
Dù có nhiều cách giải thích khác nhau, tuy nhiên sự thực là sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời, Tần triều diệt vong, long bào màu đen cũng dần dần thất sủng.
Mặc dù màu sắc này vẫn xuất hiện trên trang phục của Hoàng đế, tuy nhiên không còn đóng vai trò chủ đạo, cũng không mang ý nghĩa tôn quý hay được hoan nghênh như vào thời nhà Tần.
Tới thời nhà Tùy, màu vàng mới dần được sử dụng để may y phục cho nhà vua. Và phải đến khi Thanh triều cai trị Trung Hoa, màu sắc này mới thực sự trở thành biểu tượng của Hoàng đế cùng hoàng tộc.
Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn "hết hồn"
Khu rừng già Amazon rộng lớn luôn ẩn chứa những điều bí ẩn chưa được khám phá, khiến chuyến đi vào rừng đầy rẫy hiểm nguy nhưng không kém phần thú vị và kích thích trí tò mò.
Những thanh kiếm huyền thoại trong lịch sử thế giới
Thanh kiếm Nhân từ dùng trong lễ đăng quang vua Anh, thanh gươm của Hoàng đế La Mã Charlemagne, hay kiếm của vị tướng Napoléon Bonaparte... là những báu vật còn tồn tại đến ngày nay.
Một ngày trên Trạm Vũ trụ Quốc tế của các phi hành gia diễn ra như thế nào?
Đối với các phi thành gia trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), khái niệm một ngày khá trừu tượng bởi mỗi 24 giờ, họ sẽ trải nghiệm 15 lần bình minh ló rạng khi ISS bay quanh trái đất.
Tại sao người say thường thích gây sự?
Quán rượu là hiện trường của rất nhiều vụ ẩu đả, cho dù là trong phim hay ngoài đời. Nguyên nhân không phải từ tính thẩm mỹ của quán bar, mà chính từ các cốc rượu người ta uống.
Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?
Ở các ngã tư đường luôn có những cột đèn giao thông. Xe cộ và người đi đường đều tự giác tôn trọng quy tắc “đèn đỏ dừng, đèn xanh đi”, như vậy mới có thể tránh được xảy ra hỗn loạn và tai nạn giao thông. Đường hàng không cũng tuân thủ những nguyên tắc như vậy.Giảm tắc đường bằng đèn giao thông ảo
Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay
Bài toán "Ai giữ cá" tưởng chừng đơn giản nhưng khiến không ít người phải chào thua trước Einstein.
