Khám phá
Khám phá khoa học
Vì sao vua chúa Trung Hoa đều mặc long bào màu vàng, còn của Tần Thủy Hoàng lại là màu đen?
Vì sao vua chúa Trung Hoa đều mặc long bào màu vàng, còn của Tần Thủy Hoàng lại là màu đen?
Sau khi thống nhất Trung Quốc, vua Tần Thủy Hoàng chọn màu đen là quốc sắc của nhà Tần (221 TCN – 207 TCN).
Trong ấn tượng của hậu thế, long bào của các Hoàng đế Trung Hoa thường lấy màu vàng làm chủ đạo. Cũng bởi vậy mà đã từng có giai đoạn màu sắc này được xem như tượng trưng của bậc Thiên tử cửu ngũ chí tôn.
Thế nhưng ít ai biết rằng, vị Hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc lại chọn một màu sắc đặc biệt cho long bào của mình.
Năm xưa trong nghi lễ lên ngôi, Tần Thủy Hoàng đã lựa chọn một bộ long bào màu đen. Cũng trong giai đoạn đó, màu sắc này đã đóng vai trò chủ đạo trong những bộ y phục của ông.
Điều đáng nói là từ sau khi Tần triều suy vong, các Hoàng đế đời sau dần dần không còn dùng màu sắc trên để tạo tác long bào.
Liệu rằng có phải chiếc long bào màu đen của Tần Thủy Hoàng ẩn chứa huyền cơ gì khiến các hậu nhân đều phải kiêng kỵ?
Sự thật là người nước Tần tôn sùng màu đen. Từ vua quan tới dân thường, thậm chí cả nô tài đều mặc trang phục màu đen. Ngay cả cách bài trí nơi thiết triều của nước Tần cũng không lộng lẫy nhiều màu như nhiều nước khác, mà lấy màu đen làm chủ đạo.
Trên thực tế, người dân thời nhà Tần thật sự thích màu đen. Theo "Hàn Thư Luật Sử Chí" được ghi chép vào thời Đông Hán (25 TCN – 220), Tần Văn Công (? – 716) ra ngoài đi săn, bắt được một con rồng màu đen.
Trang phục thời Tần trong một triển lãm trưng bày tại bảo tàng di chỉ Hàn Quang Môn, Trung Quốc. (Ảnh: HSW)
Màu đen chính là tượng trưng cho "thủy đức", tức hành thủy trong Ngũ hành. Người cai trị nước Tần bấy giờ cho rằng mình mệnh thủy nên chuộng màu đen. Vì vậy, từ thời Xuân Thu Chiến Quốc (770 – 221 TCN) tới khi vua Tần thống nhất thiên hạ đều tôn sùng màu này.
Thuyết Ngũ hành là quan điểm học thuật do nhà âm dương Trâu Diễn (324 – 250 TCN) người nước Tề thời Chiến Quốc khởi xướng. Thuyết này lấy kim, mộc, thủy, hỏa, thổ làm 5 yếu tố xoay chuyển tuần hoàn, được dùng để giải thích sự thịnh suy của mỗi vương triều.
Trong các phim cổ trang, thái giám thường đọc thánh chỉ rằng "Phụng thiên thừa vận, hoàng đế chiếu viết". Từ "thừa vận" chính là chỉ vận mệnh trong ngũ hành.
Khác với thời Tần chuộng màu đen, các học giả thời hiện đại thấy rằng vào thời Hán (202 TCN – 220) lại chuộng "hỏa đức". Vì vậy, đôi khi người ta gọi thời Hán là Viêm Hán, trong đó chữ "viêm" là nóng. Màu đỏ cũng thịnh hành vào thời Hán.
Không như các nước chư hầu khác, đồ hậu cần của nước Tần do triều đình cung cấp. Cờ hiệu nước Tần đều thống nhất màu đen. Nhà Tần thường dùng cờ hiệu màu đen do văn hóa, đại diện của "thủy đức" trong ngũ hành là màu đen. Ngoài ra, cờ hiệu màu đen càng bí ẩn, khó đoán. Sau khi thống nhất Trung Quốc, vua Tần Thủy Hoàng bèn chọn màu đen là quốc sắc của nhà Tần.
Vì sao các Hoàng đế đời sau dần kiêng kỵ long bào đen?
Sau khi Thủy Hoàng qua đời, giang sơn Tần triều rất nhanh đã đến hồi mạt vận và bị lật đổ bởi Lưu Bang – Hạng Vũ.
Sau này, Hạng Vũ bại trong tay Lưu Bang, Hán triều kế thừa giang sơn, thay Tần triều cai quản thiên hạ.
Có giai thoại truyền lại rằng, Lưu Bang một mực tin tưởng chính vì Thủy Hoàng chọn màu đen làm long bào nên triều đại nhà Tần mới diệt vong nhanh chóng như vậy.
Vì nghĩ màu đen là màu sắc mang đến sự xui xẻo, tang tóc, từ thời nhà Hán trở đi, các Hoàng đế dần dần ít sử dụng loại màu sắc này để may long bào.
Một lý giải khác dựa trên học thuyết Ngũ Đức thì khẳng định, Tần triều ứng với Thủy Đức, Hán triều lại thuộc Hỏa Đức. Màu biểu trưng cho hỏa là màu đỏ, vì vậy các Hoàng đế nhà Hán lấy sắc đỏ làm màu chủ đạo của long bào để thuận theo âm dương ngũ hành, còn màu đen chỉ mang công dụng "làm nền".
Cũng có ý kiến cho rằng, Tần Thủy Hoàng vốn có uy danh lẫy lừng. Các vua đời sau biết rằng họ khó có thể đạt tới thành tựu như vị "thiên cổ nhất đế" ấy, cho nên dần đổi long bào thành những màu sắc khác để tỏ lòng tôn kính.
Tới thời nhà Thanh, màu vàng đã trở thành màu sắc cố định đối với long bào và cũng được coi như biểu tượng của Hoàng đế cùng hoàng tộc. (Tranh minh họa).
Dù có nhiều cách giải thích khác nhau, tuy nhiên sự thực là sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời, Tần triều diệt vong, long bào màu đen cũng dần dần thất sủng.
Mặc dù màu sắc này vẫn xuất hiện trên trang phục của Hoàng đế, tuy nhiên không còn đóng vai trò chủ đạo, cũng không mang ý nghĩa tôn quý hay được hoan nghênh như vào thời nhà Tần.
Tới thời nhà Tùy, màu vàng mới dần được sử dụng để may y phục cho nhà vua. Và phải đến khi Thanh triều cai trị Trung Hoa, màu sắc này mới thực sự trở thành biểu tượng của Hoàng đế cùng hoàng tộc.
Những ghi chép về loài rồng "có thật" trong lịch sử
Rồng là linh vật trong truyền thuyệt được coi là sản phẩm trong trí tưởng tượng của loài người. Tuy nhiên có rất nhiều câu chuyện, truyền thuyết huyền bí đã ghi nhận sự xuất hiện của loài sinh vật to lớn, biết bay,biết khạc ra lửa này.
10 sự thật thú vị về núi lửa
Núi lửa là một thông điệp cực kỳ nguy hiểm từ thiên nhiên, nó báo hiệu sự phá hủy xuất phát từ sâu trong lòng trái đất.
Bí ẩn bức họa "Bữa tiệc cuối cùng"
Chuyên gia tin học chỉ ra rằng đằng sau bức "Bữa tiệc cuối cùng" còn có hai hình ảnh khác: Hình ảnh Chúa đang chúc phúc lành và hình ảnh một đứa trẻ nhờ hình phản chiếu của bức tranh trong
12 loại đá quý hiếm nhất thế giới
Nhắc tới đá quý, nhiều người cho rằng kim cương là loại đá quý hiếm nhất thế giới. Nhưng trên thực tế có một số loại đá còn có giá trị và quý hiếm hơn kim cường nhiều lần.
Những cái chết đáng sợ nhất thế giới
Chết vì đói, chết vì bị ăn thịt, chết vì bị rơi xuống miệng núi lửa... là một trong những kiểu chết gây đau đớn nhất cho con người về cả thân thể lẫn tinh thần.
Liệu chúng ta có thể nhúng tay vào chảo dầu sôi mà không bị bỏng?
Nhiều người cho rằng, chỉ những ai có siêu năng lực thì mới có khả năng nhúng tay vào chảo dầu sôi mà không bỏng thôi.
