Xà phòng đủ màu xanh đỏ tím vàng, tại sao bọt chỉ có màu trắng nhỉ?

Xà phòng dù có màu gì thì đều cho ra bọt trắng. Đây là một hiện tượng quá phổ biến và bình thường, nhưng lại có lí giải khoa học hết sức thú vị.

Xà phòng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Chúng được dùng ở nhiều dạng - xà phòng tắm, dầu gội đầu, nước rửa tay... và có vô số màu sắc khác nhau.

Nhưng dù ở dạng nào và mang màu sắc gì, xà phòng đều có một đặc điểm: khi được đánh với nước, chúng chỉ cho ra bọt màu trắng.


Xà phòng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta.

Vậy nguyên nhân của hiện tượng này là gì?

Câu trả lời nằm ở sự tán xạ ánh sáng.

Tán xạ được hiểu nôm na là ánh sáng bị "bắn đi nhiều hướng khác nhau". Trong quang học, tán xạ ánh sáng là hiện tượng tia sáng đổi hướng khi va chạm với các vật khác.

Ánh sáng bị tán xạ khi môi trường mà nó truyền qua không đồng nhất, khiến tia sáng đụng phải các hạt hay bề mặt ngăn giữa hai môi trường khác nhau.

Cần phân biệt giữa tán xạ và phản xạ. Khi phản xạ, ánh sáng sẽ bị hắt lại theo một hướng duy nhất mà chúng ta có thể dễ dàng tính toán được. Nhưng với tán xạ, bạn sẽ không xác định được ánh sáng bị phân tán theo những hướng nào.


Các hạt nước nhỏ trong mây tán xạ ánh sáng mặt trời.

Tán xạ ánh sáng là nguyên nhân giải thích vì sao bầu trời chúng ta nhìn thấy lại có màu trắng hoặc xám. Các đám mây chứa vô số hạt nước li ti (chỉ khoảng 20 micromet). Ánh sáng Mặt trời khi chiếu vào các đám mây này sẽ bị tán xạ thành màu trắng và xám.

Tại sao bọt xà phòng lại chỉ có màu trắng ?

Trước tiên, bạn cần biết rằng dù có nhiều màu sắc khác nhau, nhưng xà phòng chỉ được pha một lượng chất tạo màu rất nhỏ. Vì vậy màu của xà phòng vốn dĩ đã khá nhạt. Khi đánh với nước, màu càng trở nên loãng hơn.

Xà phòng bản chất gồm rất nhiều bong bóng nhỏ xíu, mỗi bong bóng lại là một lớp màng mỏng. Xà phòng là chất hoạt động bề mặt (surfactant), tức nó làm giảm sức căng bề mặt của nước, khiến các tấm màng giãn ra.


Bọt xà phòng gồm các bong bóng nhỏ xíu.

Do đó, bọt xà phòng khi được hình thành tăng dần diện tích bề mặt, màu sắc nhạt dần và trở nên trong suốt.

Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng bạn đang thổi một quả bóng bay không thể vỡ. Ban đầu, quả bóng bay có màu sắc đậm.

Càng được thổi to, màu của quả bóng càng nhạt dần và chuyển thành màu trắng. Nếu bạn không ngừng thổi, quả bóng sẽ trở nên hoàn toàn trong suốt.

Còn ánh sáng trắng, nó thực chất là sự hòa trộn của ánh sáng có các bước sóng khác nhau (tức màu sắc khác nhau).


Ánh sáng màu khác nhau khi trộn với nhau sẽ tạo ánh sáng trắng.

Bọt xà phòng có màu trắng vì ánh sáng phải đi qua rất nhiều bong bóng nhỏ. Những bong bóng này tạo thành bề mặt tán xạ ánh sáng, khiến bọt chỉ còn màu trắng.

TIN CŨ HƠN
Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Vàng, kim cương thường được mọi người biết đến là những kim loại quý hiếm và đắt đỏ trên thế giới.

Đăng ngày: 24/09/2025
Truyền thuyết về điềm xui xẻo do mèo đen mang lại

Truyền thuyết về điềm xui xẻo do mèo đen mang lại

Mọi người đều nói rằng khi một con mèo đen chạy qua con đường mà bạn đang đi, rủi ro chắc chắn sẽ xảy ra. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi, làm thế nào mà mèo đen lại bị dính tiếng xấu như thế? Đó đơn giản là do màu lông của chúng, hay có cái gì đó mang lại điềm gở thật sự?

Đăng ngày: 24/09/2025
10 câu nói càng đọc càng thấm của Galileo Galilei -

10 câu nói càng đọc càng thấm của Galileo Galilei - "Cha đẻ của Khoa học hiện đại"

Galileo Galilei (1564-1642) là một nhà thiên văn học, vật lý học, toán học và triết học người Ý, người đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng khoa học.

Đăng ngày: 23/09/2025
Những khả năng đặc biệt của con người khiến khoa học phải “nể phục”

Những khả năng đặc biệt của con người khiến khoa học phải “nể phục”

Con người có những khả năng đặc biệt mà đến khoa học cũng phải "lắc đầu ngao ngán" không lý giải được.

Đăng ngày: 22/09/2025
Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Người Ba Tư cổ đại đã xây dựng nên những chiếc cối xay gió hơn 1.000 năm trước, và tới nay chúng vẫn hoạt động.

Đăng ngày: 19/09/2025
Kinh ngạc những địa điểm “ngoài hành tinh” trên trái đất

Kinh ngạc những địa điểm “ngoài hành tinh” trên trái đất

Những địa điểm "ngoài hành tinh" nổi tiếng ở Anh dưới đây có khung cảnh độc đáo, lạ kỳ như vùng đất ở hành tinh khác.

Đăng ngày: 17/09/2025
Những đồ vật tiềm ẩn khả năng gây nổ ở ngay cạnh chúng ta

Những đồ vật tiềm ẩn khả năng gây nổ ở ngay cạnh chúng ta

Dù là vật dụng nhỏ nhưng chúng thực sự là "quả bom nổ chậm", gây thiệt hại đến tính mạng bạn.

Đăng ngày: 15/09/2025
Khoa Học News