Xác ướp chính là nguyên nhân khiến nhiều cư dân Ai Cập cổ đại nhiễm ký sinh trùng

Các cư dân Ai Cập cổ đại bị nhiễm nhiều ký sinh trùng gây bệnh thiếu máu và chứng bệnh gây suy yếu sức khỏe khác.

Theo phân tích mới trên xác ướp Ai Cập công bố trong loạt sách Advances in Parasitology, khoảng 2/3 số xác ướp mang những loại mầm bệnh khác nhau, trong đó 22% là bệnh sốt rét và 40% là chấy rận, IFL Science hôm 8/3 đưa tin. Ví dụ, ở Thung lũng các vị vua, 4 trên 16 xác ướp được kiểm tra ký sinh trùng Plasmodium falciparum chịu trách nhiệm gây ra một dạng sốt rét nguy hiểm, cho kết quả dương tính. Một trong số đó là vua Tutankhamun. Vị pharaoh mắc hai chủng sốt rét khác nhau dù cái chết của ông có thể do ngã xe ngựa.

Xác ướp chính là nguyên nhân khiến nhiều cư dân Ai Cập cổ đại nhiễm ký sinh trùng
Sông Nile có thể là nguồn lây ký sinh trùng cho người Ai Cập cổ đại. (Ảnh: Jaroslav Moravcik).

Theo tác giả nghiên cứu là Piers D. Mitchell ở Đại học Cambridge, 49 trên số 221 xác ướp Ai Cập được phân tích để kiểm tra khả năng mắc sốt rét đều dương tính. Mitchell và cộng sự suy đoán sốt rét ảnh hưởng lớn tới số ca tử vong ở trẻ em và bệnh thiếu máu ở tất cả dân cư sống dọc sông Nile. Trên thực tế, 92% xác ướp mắc bệnh sốt rét có xương xốp và nhiều dấu hiệu thiếu máu với đặc trưng là số lượng tế bào hồng cầu giảm. Gánh nặng bệnh tật như vậy chắc chắn gây ra hệ quả to lớn đối với thể lực và năng suất của lượng lớn người lao động.

Những loại ký sinh trùng khác được phát hiện ở xác ướp Ai Cập cổ đại bao gồm mầm bệnh toxoplasmosis liên quan tới bệnh tâm thần phân liệt. Theo nhóm nghiên cứu, con người có thể nhiễm toxoplasmosis khi tiếp xúc gần với mèo. Do vai trò làm vật cúng tế, mèo thường được ướp xác và dùng trong các nghi thức. Mitchell cũng ước tính khoảng 10% xác ướp dương tính với bệnh leishmaniasis gắn liền với thiếu máu và gây tử vong ở 95% ca bệnh không được điều trị. Ký sinh trùng trong dạ dày như sán dây cá cũng được phát hiện ở hai xác ướp, có thể do ăn cá chưa nấu chín từ sông Nile.

Bệnh giun xoắn được ghi nhận ở cơ ngực của xác ướp mang tên Nakht, là thợ dệt trong nhà thờ hoàng tộc ở Thebes. Thường lây nhiễm qua thịt lợn chưa nấu chín, loài giun nhỏ này làm tổ bên trong mô cơ, có thể gây tử vong nếu tiến vào tim. Nakht cũng có giun sán ở cả mạch máu và đường tiết niệu. Giống như 65% xác ướp trong nghiên cứu, ông còn mắc bệnh do sán máng ký sinh. Một xác ướp khác ở Bảo tàng Manchester thậm chí có giun sán ở não. Khoảng 40% trong số 218 xác ướp bị nhiễm chấy.

Lý giải về tỷ lệ nhiễm bệnh cao, Mitchell nghi ngờ sông Nile đóng vai trò như nguồn lây ký sinh trùng nhiệt đới trong nước, thường không gặp ở các vùng khô hạn. Do đó, muỗi mang mầm bệnh sốt rét và nhiều bệnh có hại khác phát triển mạnh ở Ai Cập cổ đại dù lượng mưa thấp.

Tuy nhiên, sông Nile cũng giúp đất đai nông nghiệp trở nên màu mỡ nhờ phù sa trong mùa lũ hàng năm. Kết quả là nông dân không cần dùng phân bón. Điều đó có thể giải thích tại sao các xác ướp Ai Cập cổ đại có tỷ lệ giun tóc và giun đũa thấp, vốn phổ biến ở vùng Trung Đông và Địa Trung Hải.

Từ khóa liên quan:
Loading...
TIN CŨ HƠN
Phát hiện gây choáng: Ổ bánh mì niên đại 8.600 năm còn nguyên vẹn

Phát hiện gây choáng: Ổ bánh mì niên đại 8.600 năm còn nguyên vẹn

Tại địa điểm khảo cổ nổi tiếng Catalhoyuk ở Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà nghiên cứu đã có khám phá gây bất ngờ: một ổ bánh mì được bảo quản từ thời cổ đại.

Đăng ngày: 09/03/2024
Phát hiện khu mộ cổ tập thể chôn cất 1.500 bệnh nhân dịch hạch

Phát hiện khu mộ cổ tập thể chôn cất 1.500 bệnh nhân dịch hạch

Các chuyên gia phát hiện một địa điểm tồn tại từ những năm 1600 nhiều khả năng là mộ tập thể lớn nhất từng được khai quật ở châu Âu.

Đăng ngày: 08/03/2024
Bí ẩn bảo vật quốc gia độc bản ở Đà Nẵng: Mỗi khi mang ra nước ngoài đều được bảo hiểm gần 24 tỷ đồng!

Bí ẩn bảo vật quốc gia độc bản ở Đà Nẵng: Mỗi khi mang ra nước ngoài đều được bảo hiểm gần 24 tỷ đồng!

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng hiện đang lưu giữ một bảo vật quốc gia vô cùng đặc biệt. Hiện vật này mỗi khi mang ra nước ngoài đều được mua bảo hiểm với giá trị gần 1 triệu USD.

Đăng ngày: 08/03/2024
Phát hiện gây

Phát hiện gây "choáng" từ báu vật thiên văn 1.000 tuổi

Thước trắc tinh Verona không chỉ là một báu vật đối với giới thiên văn mà còn là bằng chứng của điều tưởng chừng chỉ có trong thời hiện đại

Đăng ngày: 07/03/2024
Phát hiện khu rừng hóa thạch cổ nhất thế giới ở Anh

Phát hiện khu rừng hóa thạch cổ nhất thế giới ở Anh

Các nhà nghiên cứu tìm thấy một khu rừng hóa thạch có nhiều cây thấp giống cọ tồn tại vào giữa kỷ Devon cách đây 390 triệu năm.

Đăng ngày: 07/03/2024
Phát hiện kho báu vàng ròng trong mộ cổ chứa nhiều người bị hiến tế ở Panama

Phát hiện kho báu vàng ròng trong mộ cổ chứa nhiều người bị hiến tế ở Panama

Các nhà nghiên cứu đã tìm ra một ngôi mộ cổ chứa kho báu vàng ròng thuộc về một thủ lĩnh bộ lạc tại một công viên khảo cổ thuộc Panama, theo Đài CBS News hôm 4.3.

Đăng ngày: 06/03/2024
Khai quật phần trên của tượng Pharaoh Ramses II niên đại 3.200 năm ở Ai Cập

Khai quật phần trên của tượng Pharaoh Ramses II niên đại 3.200 năm ở Ai Cập

Ai Cập thông báo các nhà khảo cổ học của nước này và Mỹ đã khai quật được phần trên của bức tượng toàn thân Pharaoh Ramses II niên đại cách đây hơn 3.200 năm.

Đăng ngày: 06/03/2024
Tiêu điểm
Khoa Học News