3 nhật thực xuất hiện cùng lúc trên sao Mộc

Ba mặt trăng khổng lồ của sao Mộc là Europa, Ganymede và Callisto cùng lúc di chuyển qua bề mặt hành tinh, đổ bóng lên những đám mây bên dưới.


Nhật thực do các mặt trăng tạo ra trên sao Mộc. (Video: Christopher Go/Kunio Sayanagi)

Christopher Go, nhà thiên văn học nghiệp dư ở Philippines, chụp loạt ảnh ghi lại cảnh tượng hiếm gặp vào nửa đêm 18/5. Sau đó, nhà khoa học hành tinh Kunio Sayanagi ở Đại học Hampton ghép những bức ảnh của Go thành video. Mỗi giây trong video tương ứng với 30 phút thời gian thực.

Từ bề mặt sao Mộc, khu vực nằm dưới bóng của các mặt trăng có thể trông thấy nhật thực. Nhưng từ Trái đất, hiện tượng này gọi là "quá cảnh" do mặt trăng di chuyển giữa hành tinh của chúng ta và sao Mộc. Hiện tượng quá cảnh rất phổ biến trên sao Mộc với tần suất vài trăm lần mỗi năm nhưng hiếm khi xảy ra cùng lúc với 3 mặt trăng. Theo Sayanagi, lần cuối cùng 3 mặt trăng đi qua giữa sao Mộc và Trái đất là năm 2015 và lần tiếp theo là năm 2032. "Đây là dữ liệu rất khó thu thập", Sayanagi nói.

Go đặc biệt may mắn khi có thể chụp hình khoảnh khắc bởi hiện nay Philippines đang ở giữa mùa mưa. Trời mưa mỗi tối vào tuần xảy ra hiện tượng nhưng trời quang đúng lúc Go chuẩn bị kính viễn vọng và quan sát bộ ba mặt trăng bay ngang qua phía trước sao Mộc.


Hiện tượng quá cảnh rất phổ biến trên sao Mộc với tần suất vài trăm lần mỗi năm.

Ngoài ra, ở đầu video, mặt trăng Io màu vàng xuất hiện chớp nhoáng do nó di chuyển phía sau sao Mộc. Sau đó, mặt trăng Europa đi qua giữa mặt trăng Ganymede và sao Mộc. Europa, thiên thể băng nhỏ với đại dương sâu bên dưới bề mặt, biến mất rất nhanh phía sau mặt trăng Ganymede lớn hơn. Khi nó tái xuất hiện, phần bóng của Ganymede che khuất mặt trăng nhỏ. "Thật thú vị khi quan sát bóng của Ganymede bị chia đôi. Một nửa đổ lên Europa và nửa còn lại in lên bề mặt sao Mộc", Go chia sẻ.

Ganymede là mặt trăng lớn nhất trong hệ mặt trời và có đại dương riêng giống Europa. Nhiều nhà khoa học cho rằng đại dương dưới bề mặt hai mặt trăng này có thể chứa sự sống ngoài hành tinh.

Galileo Galilei lần đầu tiên quan sát 4 mặt trăng trong video gồm Europa, Ganymede, Callisto, và Io năm 1610. Giới nghiên cứu ghi nhận sao Mộc có tổng cộng 79 mặt trăng, nhưng phần lớn nhỏ hơn nhiều so với 4 mặt trăng Galilei từng quan sát. Ngay cả khi không có mặt trăng, những đám mây rực rỡ và siêu bão của sao Mộc vẫn thu hút nhiều nhà thiên văn học.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.

Đăng ngày: 27/10/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.

Đăng ngày: 26/10/2025
Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - sao nơtrôn siêu đặc hay còn gọi là ẩn tinh - có lẽ là những phòng thí nghiệm Vật lý đặc biệt nhất trong vũ trụ. Các nghiên cứu về siêu thiên thể này đã được trao thưởng hai giải Nobel.

Đăng ngày: 24/10/2025
Tìm hiểu về ngôi sao Thiên Lang (Sirius)

Tìm hiểu về ngôi sao Thiên Lang (Sirius)

Sirius là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với độ sáng biểu kiến bằng -1,47, sáng gần gấp hai lần so với Canopus, ngôi sao sáng thứ hai.

Đăng ngày: 23/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 18/10/2025
Cái gì nằm ngoài biên giới của vũ trụ?

Cái gì nằm ngoài biên giới của vũ trụ?

Thế giới chúng ta đang biết không phải là vô hạn. Nhiều người thắc mắc, nếu vũ trụ hữu hạn thì nó phải là một phần của một cái gì đó.

Đăng ngày: 18/10/2025
Khoa Học News