Ẩn số trên mộ nhà toán học Diophantus
Trên mộ của Diophantus có bia khắc bài… toán tương truyền của chính nhà toán học quá cố tóm tắt cuộc đời mình, bản Việt dịch thế này:
Hỡi khách qua đường, đây là nơi Diophantus vĩnh hằng an nghỉ.
Nếu quý vị muốn biết cuộc đời y ra sao thì hãy chịu khó tìm hiểu những con số sau.:
1/6 đời y là tuổi thơ hạnh phúc.
Lớn thêm 1/12 đời mình, y bắt đầu để râu.
Trải thêm 1/7 đời mình, y cưới vợ.
5 năm sau, y sung sướng lúc con trai đầu lòng chào đời.
Tuy nhiên, số phận chỉ cho đứa con của y sống ngắn ngủi, bằng đúng 1/2 tuổi của y thôi.
Con trai mất, y đau buồn suốt 4 năm, rồi y cũng nhắm mắt trút hơi thở cuối.
Từ lâu, thiên hạ đã giải mã nội dung văn bia bằng cách đặt phương trình đại số đơn giản. Gọi x là tuổi đời Diophantus, chúng ta có đề toán gọn gàng:
x = x/6 + x/12 + x/7 + 5 + x/2 + 4
Dễ dàng tìm ra đáp số x = 84; tức Diophantus thọ 84 tuổi. Theo đó, Diophantus lập gia đình năm 24 tuổi, có con trai lúc ông 37 tuổi, cậu con trai ấy hưởng dương 42 tuổi.
Bìa sách Đại số của Diophanti tức Diophantus in năm 1670, bản dịch ra tiếng Latinh.
Trong một quyển sách biên dịch từ thư tịch Trung Quốc, quyển Toán học (NXB Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội 1993; trang 88), có đoạn: “Thời cổ Hy Lạp có một nhà toán học tên là Diophante (~325 trước Công nguyên), chẳng có cuốn sách nào ghi chép tuổi của ông, cuộc đời của ông lại càng không ai biết”.
Thực tế, Diophante (tiếng Pháp) tức Diophantus là nhà toán học lẫy lừng từng sống và làm việc tại Đại học Alexandria giai đoạn đầu Công nguyên chứ chẳng phải trước Công nguyên. Lật bất kỳ pho toán sử nào cũng thấy nhắc tới Diophantus bên cạnh loạt tên tuổi nổi bật ở trường Alexandria của Hy Lạp cổ đại - di chỉ nay thuộc lãnh thổ Ai Cập.
Dẫu chưa nắm chính xác năm ông ly trần, song căn cứ vào nhiều nguồn tư liệu đã được phát hiện, các chuyên gia nghiên cứu lịch sử toán học lâu nay phỏng định rằng Diophantus sinh năm 325 và mất năm 410. Khung niên đại này vẫn được các từ điển hiện thời ghi nhận. Chẳng hạn Petit Larousse Illustré 1973 (trang 1295). Nếu thế thì Diophantus thọ 85 tuổi.
Công trình chủ yếu của Diophantus là bộ sách Số học gồm 13 tập, ngày nay nhân loại còn trân tàng 6 tập đầu, trong đó ghi chép 189 đề toán kèm lời giải và hầu hết thuộc loại phương trình vô định.
Ngoài ra, Diophantus còn để lại tác phẩm bàn về các số đa giác mà một phần di cảo hiện vẫn được bảo lưu. Diophantus cũng chính là người đầu tiên đưa ký hiệu chữ/mẫu tự vào đại số.
Huy chương Sea Games 30 có gì đặc biệt mà đắt hơn vàng tới 6 lần?
Bên cạnh thiết kế độc đáo, chất liệu quý hiếm cũng chính là thứ làm nên nét đặc biệt của những tấm huy chương tại kỳ SEA Games 30.
Bí mật trong thang máy: Cổng không gian đặc biệt cho phép trò chuyện với người lạ bằng đường dây khẩn cấp
Gọi ngẫu nhiên vào điện thoại bên trong thang máy chứa đựng sự hào hứng của điều ta chưa biết, nhưng cũng đi kèm những rủi ro của bảo mật.
Kim loại kì lạ có khả năng dẫn điện nhưng không toả nhiệt
Các nhà nghiên cứu vừa xác định được một loại kim loại dẫn điện mà không dẫn nhiệt. Đây là một tính chất cực kỳ hữu ích, bất chấp sự hiểu biết hiện tại của chúng ta về cách thức hoạt động của dây dẫn.
Cách khử mùi hôi khó chịu trong bình giữ nhiệt…. nhanh chóng và hiệu quả
Bình giữ nhiệt là vật dụng quen thuộc, dùng để giữ nhiệt của nước trái cây, trà, cà phê trong một thời gian dài…Nếu sau khi sử dụng, bạn không khử mùi một cách triệt để thì chắc chắn bình giữ nhiệt sẽ có mùi rất khó chịu.
Giấc mơ dữ giúp con người rèn luyện cảm xúc để vượt qua nỗi sợ hãi
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Geneva (UNIGE) và Đại học Bệnh viện Geneva (HUG), Thụy Sĩ hợp tác với Đại học Wisconsin (Hoa Kỳ) đã phân tích giấc mơ của một số người và xác định khu vực nào của bộ não đã được kích hoạt khi họ trải qua nỗi sợ hãi trong giấc mơ.
Choáng váng phát hiện bí mật lớn của Nam Cực giấu dưới lớp băng
Các nhà nghiên cứu đã ghi lại được hình ảnh về một sinh vật kỳ lạ sống bên dưới lớp băng ở Nam Cực trong quá trình quay một chương trình mới của Đài BBC.
