Ảnh chụp vụ chớp gamma cách xa 10 tỷ năm ánh sáng

Các nhà thiên văn học hôm 13/7 công bố phát hiện một vụ nổ tia gamma hiếm xảy ra trong thời kỳ đầu của vũ trụ.

Nhóm nghiên cứu do nhà vật lý thiên văn Wen-fai Fong từ Đại học Northwestern của Mỹ dẫn đầu đã quan sát thấy phần còn lại của vụ nổ bằng tổ hợp kính viễn vọng mặt đất Gemini-North đặt trên đỉnh núi Mauna Kea ở Hawaii. Đây là ảnh chụp chớp gamma ngắn (SGRB) ở khoảng cách xa nhất từng được ghi lại, theo báo cáo trên tạp chí Astrophysical Journal Letters.


Chớp gamma SGRB181123B (vùng khoanh tròn) chụp bởi kính viễn vọng. (Ảnh: Đại học Northwestern).

Sự kiện được đặt tên là SGRB181123B nằm cách Trái đất khoảng 10 tỷ năm ánh sáng. "Chúng tôi chưa bao giờ mong đợi có thể khám phá các SGRB xa xôi như vậy, bởi chúng cực kỳ hiếm và mờ nhạt", Wen-fai nhấn mạnh.

Phần lớn chớp gamma (GRB) ra đời trong sự kiện siêu tân tinh khi một ngôi sao khối lượng lớn sụp đổ dưới ảnh hưởng của trọng lực. Tuy nhiên, SGRB dường như có nguồn gốc từ một quá trình khác, đó là sự va chạm và sáp nhập của hai ngôi sao neutron. Sự kiện chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, khiến nó rất khó quan sát.

Theo nhóm nghiên cứu, hiện tượng chỉ kéo dài vài giờ và ánh sáng phát ra từ vụ nổ mất tới 10 tỷ năm để di chuyển tới Trái đất. Điều này có nghĩa là sự kiện thực tế đã xảy ra trong thời kỳ đầu của vũ trụ, khoảng 3,8 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang.

Vũ trụ vào thời điểm đó vô vùng "bận rộn" với sự hình thành sao và thiên hà. Những ngôi sao nhị phân khổng lồ đã tiến hóa nhanh chóng thành cặp sao neutron và cuối cùng đâm vào nhau trong sự kiện hợp nhất.

"Phát hiện mới chỉ là phần nổi của tảng băng trôi về các SGRB xa xôi. Điều đó thúc đẩy chúng tôi nghiên cứu sâu hơn về những sự kiện trong quá khứ", Giáo sư Kerry Paterson từ Đại học Northwestern, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ.

TIN CŨ HƠN
Mô hình bị lãng quên của Einstein dự đoán cái kết của vũ trụ

Mô hình bị lãng quên của Einstein dự đoán cái kết của vũ trụ

Hồi năm 1931, Albert Einstein đã thực hiện một chuyến đi đến Hoa Kỳ trong vòng 3 tháng. Lấy cảm hứng từ cuộc gặp gỡ với nhà vật lý thiên văn học Edwin Hubble, ông đã bắt đầu có suy nghĩ mới về vũ trụ.

Đăng ngày: 11/09/2025
10 ngôi sao sáng nhất trên bầu trời

10 ngôi sao sáng nhất trên bầu trời

Vào đầu những đêm trời mùa đông, mùa xuân, khi nhìn lên bầu trời dày đặc những vì sao, ở bầu trời hướng chếch về phía Bắc có một hằng tinh sáng suốt cả ngày, đó chính là sao Thiên Lang

Đăng ngày: 10/09/2025
Cách NASA chọn phi hành gia: Loại 99,9% ứng viên để tìm người xuất chúng, tỷ lệ chọi 1:1500

Cách NASA chọn phi hành gia: Loại 99,9% ứng viên để tìm người xuất chúng, tỷ lệ chọi 1:1500

Tiêu chí NASA đặt ra những năm trước đây, cho đến thời điểm hiện tại, vẫn gây ra được tiếng vang, nhất là khi Mỹ sắp thực hiện chuyến bay lên mặt trăng vào năm 2024.

Đăng ngày: 09/09/2025
Dải Ngân hà là gì? Ngân hà và Thiên hà khác gì nhau?

Dải Ngân hà là gì? Ngân hà và Thiên hà khác gì nhau?

Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu dải Ngân hà và Thiên hà, Ngân hà và Thiên hà khác nhau như thế nào? Mời các bạn cùng tham khảo.

Đăng ngày: 07/09/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 05/09/2025
Khám phá các giai đoạn trong chu kỳ của Mặt Trăng

Khám phá các giai đoạn trong chu kỳ của Mặt Trăng

Các giai đoạn (pha) của Mặt Trăng thay đổi một cách tuần hoàn, phụ thuộc vào góc chiếu của Mặt Trời tới Mặt Trăng và vị trí quan sát trên Trái Đất.

Đăng ngày: 04/09/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 02/09/2025
Khoa Học News