Bằng chứng James Webb có khả năng chụp "nhà" người ngoài hành tinh

Siêu kính viễn vọng James Webb mà các nhà thiên văn kỳ vọng có khả năng soi rọi trực tiếp vào các thế giới có sự sống vừa chứng minh nó sẽ không phụ lòng: Đem về hình ảnh trực tiếp đầu tiên về hành tinh ngoài Hệ Mặt trời.

Các hình ảnh về ngoại hành tinh - tức hành tinh ngoài Hệ Mặt trời - chúng ta nhìn thấy trước đây đều là hình ảnh được đồ họa lại, dựa trên dữ liệu quang phổ hiếm hoi mà các kính thiên văn thu thập được từ "đường cong ánh sáng" của ngôi sao mẹ, khi hành tinh vô tình bay ngang khoảng không giữa sao mẹ và Trái đất. Bởi chúng đều quá xa xôi.

Nhưng trong nghiên cứu vừa công bố trực tuyến trên aXirv ngày 2-9, một nhóm khoa học gia đã xác định được trong kho dữ liệu mà siêu kính viễn vọng James Webb gửi về Trái đất hình ảnh trực tiếp đầu tiên của một hành tinh ngoài Hệ Mặt trời.


Chân dung ngoại hành tinh đầu tiên được chụp ảnh trực tiếp của nhân loại qua 4 bộ lọc khác nhau - (Ảnh: NASA/ESA/CSA/UCSC/STScI).

James Webb chính là siêu kính viễn vọng 9 tỉ USD được điều hành chính bởi NASA, với sự cộng tác của ESA và CSA (cơ quan vũ trụ của châu Âu và Canada), vừa hoạt động vài tháng nay.

Trước đó, ngoài nhiệm vụ chính là quan sát những vùng không gian sâu để xác định những vật thể kỳ thú trong vũ trụ, nó được kỳ vọng sẽ tận dụng "thiên lý nhãn" của mình để soi vào những thế giới mà dữ liệu sơ khai trước đây nghi ngờ rằng có sự sống.

Hình ảnh thay đổi lịch sử thiên văn mà nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi nhà vật lý thiên văn Sahaa Hinkley từ Đại học Exeter - Anh và nhà thiên văn Aarynn Carter của Trường Đại học California ở Santa Cruz vừa phân tích đã chứng minh nếu có "nhà" của người ngoài hành tinh ở đó, James Webb sẽ chụp được.

Qua 4 bộ lọc khác nhau, hành tinh mang tên HIP 65426b cách chúng ta 350 năm ánh sáng hiện ra khá mờ nhạt, nhưng với các nhà khoa học, bấy nhiêu đã đủ đem đến vô vàn dữ liệu.

Tầm quan sát siêu việt này một lần nữa khẳng định khả năng nắm bắt các dấu hiệu hóa học của những hợp chất liên quan đến sự sống có thể tồn tại trong bầu khí quyển của ngoại hành tinh. Đó mới là thứ các nhà sinh học thiên văn tìm kiếm, chứ không phải một tấm chân dung theo nghĩa đen của người ngoài hành tinh.

HIP 65426b được phát hiện lần đầu năm 2017 bằng một công cụ mang tên SPHERE đặt trên Kính viễn vọng Very Large của Đài thiên văn Nam Âu (ESO), có khối lượng gấp 7,1 lần Sao Mộc.

"Có được hình ảnh này giống như chúng ta đang đào thấy kho báu trong không gian. Tôi nghĩ điều thú vị nhất là chúng ta chỉ mới bắt đầu. Có rất nhiều hình ảnh về các ngoại hành tinh đợi khám phá, giúp chúng ta hiểu biết tổng thể về vật lý, hóa học và sự hình thành của chúng" - tiến sĩ Carter nói.

TIN CŨ HƠN
Điểm lại 5 thành tựu lớn của Kính viễn vọng Không gian James Webb sau một tháng hoạt động

Điểm lại 5 thành tựu lớn của Kính viễn vọng Không gian James Webb sau một tháng hoạt động

Bằng việc thu thập ánh sáng hồng ngoại vốn vô hình trong mắt người, kính Webb đã nhìn thấu không gian và thời gian, thu được dữ liệu của một vũ trụ còn non trẻ.

Đăng ngày: 28/10/2025
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.

Đăng ngày: 27/10/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Lần đầu tiên phát hiện lỗ đen

Lần đầu tiên phát hiện lỗ đen "ngủ đông" ẩn nấp gần Trái đất

Một nhóm khoa học gia có biệt danh cảnh sát lỗ đen đã phát hiện một vật thể kỳ dị, hoàn toàn vô hình lẩn trốn trong vùng không gian tối đen ngay bên ngoài thiên hà chứa Trái Đất Milky Way.

Đăng ngày: 26/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.

Đăng ngày: 26/10/2025
Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - sao nơtrôn siêu đặc hay còn gọi là ẩn tinh - có lẽ là những phòng thí nghiệm Vật lý đặc biệt nhất trong vũ trụ. Các nghiên cứu về siêu thiên thể này đã được trao thưởng hai giải Nobel.

Đăng ngày: 24/10/2025
Tìm hiểu về ngôi sao Thiên Lang (Sirius)

Tìm hiểu về ngôi sao Thiên Lang (Sirius)

Sirius là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với độ sáng biểu kiến bằng -1,47, sáng gần gấp hai lần so với Canopus, ngôi sao sáng thứ hai.

Đăng ngày: 23/10/2025
Khoa Học News