Bề mặt Trái đất thay đổi thế nào trong 100 triệu năm qua?

Để chứng minh bề mặt Trái đất thường xuyên dịch chuyển, các nhà khoa học ở Đại học Sydney lập mô hình sự thay đổi của cảnh quan Trái đất trong 100 triệu năm qua.


Video: Đại học Australia

Mô hình công bố hôm 2/3 trên tạp chí Science xem xét tác động của khí hậu tới chuyển dịch của trầm tích ở sông và biển, cũng như chuyển động của mảng kiến tạo. Nhóm nghiên cứu hy vọng mô hình của họ sẽ cho phép kiểm tra chính xác những giả thuyết về tác động tương lai của biến đổi khí hậu lên bề mặt Trái đất.

"Để dự đoán tương lai, chúng ta phải hiểu rõ quá khứ", tiến sĩ Tristan Salles, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ. "Mô hình địa chất của chúng tôi chỉ cung cấp một phần hiểu biết về quá trình hình thành những đặc điểm địa lý gần đây của Trái đất".

Cảnh quan Trái đất ngày nay là kết quả của hàng triệu năm biến đổi khí hậu và chuyển động mảng kiến tạo. Những mảng kiến tạo này bao gồm vỏ Trái đất và phần trên của lớp phủ, lớp đất đá thứ hai trôi nổi bên trên vành đai đá sệt và nóng gọi là quyển mềm. Quyển mềm khiến các mảng kiến tạo va chạm và cọ xát, biển đổi cảnh quan với sự hình thành của đồi núi, núi lửa và động đất. Mặt khác, khí hậu có thể ảnh hưởng tới quá trình phong hóa trầm tích, khiến chúng vỡ ra và chảy xuống nước, đồng thời tạo ra sông ngòi, lũ lụt và thay đổi tốc độ chảy của nước.


Quá trình thay đổi của bề mặt Trái đất trong 100 triệu năm qua.

Trong mô hình, nhóm nghiên cứu cho thấy cảnh quan địa vật lý hiện nay tiến hóa như thế nào ở độ phân giải cao nhất. Họ sử dụng ghi chép địa chất để mô phỏng cách độ cao mặt đất thay đổi theo thời gian, sau đó đưa thêm dữ liệu khí hậu cổ đại từ một mô hình máy tính riêng biệt. Mô hình cuối cùng được hiệu chỉnh và kiểm tra thông qua so sánh những dự đoán của nó với ví dụ tự nhiên về sự hình thành trầm tích và dòng chảy của nước trong thế giới thực. Video timelapse với độ phân giải cao cho thấy xói mòn sâu tới 5km và địa tầng trầm tích cao 5km. Mỗi khung hình đại diện cho sự biến chuyển trong một triệu năm trên Trái đất.

Biến đổi khí hậu do con người gây ra đang thay đổi thành phần hóa học của đại dương và những quá trình diễn ra bên trong. Nhóm nghiên cứu hy vọng mô hình sẽ giúp hiểu rõ hơn về tác động đối với các quá trình trầm tích ngày nay và tương lai. Theo Salles, đây sẽ là nền tảng để các nhà khoa học ở lĩnh vực khác chuẩn bị và kiểm tra giả thuyết như chu kỳ hóa sinh học hoặc tiến hóa sinh học.

TIN CŨ HƠN
Những sự thật ít người biết về sa mạc Sahara

Những sự thật ít người biết về sa mạc Sahara

Ngày nay có thể nóng đến kinh hoàng, thì Sahara vẫn từng là cái nôi của sự sống, bao bọc hàng ngàn cư dân cổ đại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Người ở dơ nhất thế giới qua đời ít tháng sau khi tắm rửa

Người ở dơ nhất thế giới qua đời ít tháng sau khi tắm rửa

Ông Amou Haji qua đời ở tuổi 94, ít tháng sau khi tắm rửa lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ.

Đăng ngày: 16/12/2025
14 loại chất độc khủng khiếp nhất thế giới

14 loại chất độc khủng khiếp nhất thế giới

Hãy cố gắng tránh xa những loại chất kịch độc này bằng mọi giá. Nếu tiếp xúc với chúng, bạn sẽ chết ngay lập tức.

Đăng ngày: 15/12/2025
Núi lửa

Núi lửa "vô dụng nhất thế giới": Trở thành bếp lò nấu ăn của người dân

Monte Busca được đánh giá là đã hoàn toàn mất đi “sự tự tôn của một ngọn núi lửa”.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cơ thể người có thể phát ra ánh sáng?

Cơ thể người có thể phát ra ánh sáng?

Các nhà cận tâm lý cho rằng mọi người và vật đều có khả năng phát hào quang, tuy nhiên có nhiều mức độ khác nhau và không phải ai cũng nhận ra điều đó.

Đăng ngày: 15/12/2025
Thứ 6 ngày 13 là ngày gì? Những chuyện kinh khủng xảy ra vào ngày này

Thứ 6 ngày 13 là ngày gì? Những chuyện kinh khủng xảy ra vào ngày này

Hôm nay, thứ 6 ngày 13 con số vẫn luôn dọa dẫm tất cả mọi người về sự xui xẻo và đen đủi mà nó mang lại.

Đăng ngày: 14/12/2025
Thành phố nghìn năm không trồng nổi 1 cây xanh: Thưởng 1 tỷ cho ai

Thành phố nghìn năm không trồng nổi 1 cây xanh: Thưởng 1 tỷ cho ai "giải cứu" thành công

Dù người dân đã thử nhiều cách, cây xanh vẫn không thể sinh sôi tại thành phố này. Chính quyền đã treo giải thưởng rất lớn nhưng dường như "bài toán" khó này vẫn chưa có lời giải.

Đăng ngày: 14/12/2025
Khoa Học News