Bí mật đằng sau kính viễn vọng không gian lớn nhất thế giới

Góc nhìn của Kính thiên văn Không gian James Webb cho phép nhà khoa học tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi thậm chí chưa được đặt ra.

Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) được phóng lên quỹ đạo vào tháng 12/2021, là một trong những công trình khoa học đột phá, mang lại những điều mà con người chưa từng biết ở lĩnh vực thiên văn học.


Ảnh mô phỏng các gương lục giác trên Kính viễn vọng Không gian James Webb (Ảnh: NASA).

Theo Scitech Daily, bí mật tạo nên sự độc đáo của JWST mà không một kính viễn vọng nào khác có được, nằm ở tấm gương được tạo thành từ 18 phân đoạn lục giác riêng lẻ.

Các phân đoạn này có thể được căn chỉnh chính xác đến mức chúng có thể hoạt động như một khối thống nhất.

Theo TS Marcio B. Meléndez, nhà khoa học quang học thiên văn từng góp mặt trong dự án phát triển James Webb, họ đã trải qua một quá trình căn chỉnh phức tạp để đưa các tấm gương trên kính vào đúng vị trí.

Quá trình này kéo dài gần 3 tháng sau khi đưa James Webb lên quỹ đạo hoạt động, và sẽ cần liên tục điều chỉnh để phù hợp với các mục tiêu khoa học. Do đó, sự thành công của JWST không chỉ nằm ở công trình, mà còn phụ thuộc vào những kỹ sư đang ở trong dự án, khi họ tiếp tục theo dõi và điều chỉnh thiết bị.

"Do sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố như biến đổi nhiệt độ và cái gọi là các sự kiện "nghiêng", JWST cần có chương trình bảo trì trọn đời", TS Marcio B. Meléndez cho biết.

Theo đó, nhóm phát triển dự án JWST sẽ luôn phải điều chỉnh các gương của James Webb nhằm giữ nó luôn trong tình trạng lý tưởng.

Sau mỗi lần kính viễn vọng thực hiện việc quan sát, nhóm dự án lại đo độ ổn định, được gọi là "độ rung" của thiết bị. Sau đó, họ điều chỉnh các cảm biến để tương thích với độ rung này, nhằm "khóa mục tiêu" hiệu quả.

Được biết, JWST hoạt động trên một quỹ đạo hẹp, quay quanh một điểm trong không gian được gọi là Lagrange 2, hay L2. Nó nằm cách Trái đất 1,5 triệu km. Bất chấp những khó khăn về khoảng cách và liên lạc, nhóm dự án vẫn phải đảm bảo độ chính xác gần như tuyệt đối trong mọi hoạt động của thiết bị.

Theo chia sẻ, để đảm bảo hiệu suất quang học tổng thể, James Webb cần ổn định quỹ đạo bay với sai lệch không vượt quá độ dày của một sợi tóc người, tức khoảng vài nanomet.

"Với chương trình tổng thể nghiêm ngặt và cực kỳ chính xác, chúng tôi luôn túc trực và sẵn sàng để JWST đảm bảo hiệu suất quang học ở mức cao nhất, hướng đến mục tiêu khám phá những bí ẩn ẩn giấu sau vũ trụ", đại diện của dự án chia sẻ.


Kính Không gian James Webb trước khi được phóng lên quỹ đạo (Ảnh: NASA).

Một trong những khác biệt lớn nhất giữa kính Hubble và James Webb là độ xa về khoảng thời gian quá khứ mà chúng có thể quan sát được.

Cụ thể, Hubble chỉ có thể nhìn xa vào vũ trụ. Quá trình này về bản chất, là quan sát ngược lại ở một thời điểm trong quá khứ - do ánh sáng phải mất thời gian di chuyển. Thông qua kính Hubble, các chuyên gia có thể quan sát sự hình thành của những thiên hà đầu tiên - tức khoảng 1 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang.

Nhưng James Webb còn mạnh hơn nhiều, khi có thể quan sát từ thời điểm chỉ 0,3 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang.

Tổng Giám đốc Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) từng cho biết: "JWST sẽ ghi lại những hình ảnh chính xác đến mức có thể giúp chúng ta phân biệt được rằng liệu một hành tinh nào đó có thể sinh sống được hay không".

"Bên cạnh đó, quan điểm chưa từng có về vũ trụ dưới góc nhìn của Kính viễn vọng sẽ cho phép các nhà khoa học tìm ra những câu trả lời cho những câu hỏi mà thậm chí còn chưa được đặt ra".

TIN CŨ HƠN
Chi hơn 4,8 nghìn tỷ xây cầu, Nhật Bản khiến thế giới ngỡ ngàng với công trình

Chi hơn 4,8 nghìn tỷ xây cầu, Nhật Bản khiến thế giới ngỡ ngàng với công trình "dốc đứng lên trời" độc nhất vô nhị

Chỉ mất 7 năm, Nhật Bản đã xây xong cây cầu khổng lồ vô cùng nổi tiếng này.

Đăng ngày: 14/09/2025
Tòa nhà siêu thực mô phỏng

Tòa nhà siêu thực mô phỏng "mật mã di truyền" của con người, tùy góc nhìn lại thấy nhiều hình dáng khác nhau

Một kiến trúc sư người Pháp ấp ủ hy vọng tạo ra các công trình tiết kiệm năng lượng và "ăn" khí CO2 đã chính thức thực hiện được giấc mơ này.

Đăng ngày: 11/09/2025
Tòa nhà chọc trời đôi trông như sụp đổ một phần ở Trung Quốc

Tòa nhà chọc trời đôi trông như sụp đổ một phần ở Trung Quốc

Hai tòa nhà Oasis Towers do công ty kiến trúc Hà Lan MVRDV thiết kế dự kiến xây dựng tại Nam Kinh, với lượng lớn cây xanh.

Đăng ngày: 30/08/2025
Lịch sử chưa từng có: 6 nước chế tạo

Lịch sử chưa từng có: 6 nước chế tạo "Mắt thần" mạnh gấp 50 triệu lần mắt người

"Mắt thần" mang tên GMT là một công trình khổng lồ, tọa lạc trên đỉnh núi cao 2.500 mét ở Chile.

Đăng ngày: 29/08/2025
Khám phá kỳ quan Phật giáo lớn nhất thế giới

Khám phá kỳ quan Phật giáo lớn nhất thế giới

Theo tính toán của các nhà khảo cổ thì ngôi đền tháp Phật giáo vĩ đại này phải mất 100 năm để xây dựng hoàn thành.

Đăng ngày: 29/08/2025
Tổng quan về bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Tổng quan về bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Với quy mô "khủng" cùng hàng ngàn hiện vật quý giá, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam ngay lập tức thu hút sự chú ý của đông đảo người dân.

Đăng ngày: 15/08/2025
Hình ảnh đầu tiên của nhà máy điện nhiệt hạch có thể cấp điện cho 50.000 hộ

Hình ảnh đầu tiên của nhà máy điện nhiệt hạch có thể cấp điện cho 50.000 hộ

Công ty Tokamak Energy chia sẻ những hình ảnh đầu tiên của nhà máy điện nhiệt hạch thương mại sử dụng lò phản ứng tokamak công suất hiệu dụng 200 MW.

Đăng ngày: 03/08/2025
Khoa Học News