Cá hoàng đế châu Phi: Loài cá kỳ dị khi cá mẹ ăn thịt con non nuôi trong miệng

Cá hoàng đế ở châu Phi nuôi con trong miệng và đôi khi ăn thịt con non nhằm tăng lượng chất chống oxy hóa trong cơ thể.

Một loài cá hoàng đế ở Trung Phi có tên cá ấp trứng trong miệng Burton (Astatotilapia burtoni) đôi khi ăn hơn 3/4 số trứng và con non của chúng. Theo Peter Dijkstra, nhà sinh vật học ở Đại học Central Michigan, đồng tác giả nghiên cứu công bố hôm 10/9 trên tạp chí Biology Letters, cho biết số lượng này rất nhiều.


Cá hoàng đế mẹ nhả con non nuôi trong miệng. (Ảnh: Jane Burton)

Ấp trứng trong miệng rất phổ biến ở cá, đặc biệt là cá hoàng đế, loài cá nước ngọt sặc sỡ thường được nuôi như cá cảnh trong thủy cung. Sau khi trứng được thụ tinh, cá A. burtoni mẹ sẽ ngậm chúng trong miệng suốt hai tuần để bảo vệ chúng khỏi động vật ăn thịt. Trứng nở thành cá con và đàn cá con bơi ra khỏi miệng cá mẹ nhưng vẫn trở về khi gặp nguy hiểm. Đó là khởi đầu tốt cho cá con nhưng vô cùng mệt mỏi đối với cá hoàng đế mẹ. Nó không thể thở hoặc ăn bình thường trong suốt thời kỳ nuôi con.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy cá mẹ có thể đối phó bằng cách ăn một số con non của nó trong hành vi mang tên "ăn thịt con đẻ". Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học liên hệ kiểu ăn thịt đồng loại này với sức khỏe của con mẹ, theo trưởng nhóm nghiên cứu Jake Sawecki ở Đại học Michigan. Việc cá mẹ tăng cường sức khỏe nhờ ăn thịt con non của chính nó nghe có vẻ khác thường, đặc biệt từ khía cạnh tiến hóa. Nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy lượng chất chống oxy hóa tăng vọt mà cá mẹ thu được từ hành vi trên nhiều khả năng cho phép chúng đẻ trứng lần nữa sau vài tháng.

Trong nghiên cứu, Sawecki và Dijkstra nuôi một số đàn cá hoàng đế thuộc cả hai giới tính trong phòng thí nghiệm ở Đại học Central Michigan. Qua vài tuần, nhóm nghiên cứu xác định khoảng 80 con cái đẻ trứng gần đây. Họ kiên nhẫn lấy tất cả trứng ra khỏi miệng cá cái. Sau đó, họ đặt khoảng 25 quả trứng vào miệng một nửa số cá cái bằng ống hút nhựa. Những con cá không có trứng được nuôi như nhóm kiểm soát.

Sau hai tuần quan sát, các nhà nghiên cứu nhận thấy cá mẹ ăn trung bình khoảng 40% con non và hơn 93% cá mẹ (29 trên 31 con) đã ăn ít nhất vài con non. Tiếp theo, họ đánh giá mức độ mất cân bằng oxy hóa của cá mẹ, đo bằng công cụ đánh dấu sinh hóa học trong mô của chúng. Ví dụ, một số chất hóa học có nồng độ cao trong gan có thể hé lộ sự mất cân bằng, dẫn tới tổn thương tế bào, bệnh dịch và viêm nhiễm.

Ở 3 giai đoạn nghiên cứu, các nhà nghiên cứu giết vài con cá mẹ để kiểm tra mô. Họ nhận thấy cá mẹ với mức độ mất cân bằng oxy hóa cao ăn thịt nhiều con non hơn, từ đó hưởng lợi từ sự tăng vọt chất chống oxy hóa mà chúng tiêu thụ.

Bất chấp hành vi ăn thịt con non, cá hoàng đế vẫn là bà mẹ tận tâm, theo nhà ngư học Prosanta Chakrabarty, quản lý cá ở Bảo tàng Khoa học Tự nhiên tại Đại học Louisiana. "Phần lớn mọi người cho rằng cá chỉ đẻ trứng và phớt lờ đàn con, điều đó đúng với vài loài. Nhưng cá hoàng đế vẫn là bà mẹ tốt", Chakrabarty nói.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Các loài động vật tìm bạn đời và duy trì nòi giống như thế nào?

Các loài động vật tìm bạn đời và duy trì nòi giống như thế nào?

Dưới đây là một số tập tính giao phối của chim cánh cụt, rái cá biển, voi, ong… mời các bạn cùng tham khảo

Đăng ngày: 07/06/2025
6 loài động vật sở hữu trái tim

6 loài động vật sở hữu trái tim "kì quặc" nhất quả đất

Mực ống có ba tim, tim gián đập chung nhịp với con người, tim cá ngựa vằn biết hồi sinh... và những điều thú vị khác bạn chỉ có thể thấy trong thế giới động vật.

Đăng ngày: 01/06/2025
Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Mỗi khi nhìn thấy con vật nào đó dễ thương, chúng ta thường nghĩ rằng: "Mang về nhà nuôi!".

Đăng ngày: 01/06/2025
Tàu NASA phát hiện

Tàu NASA phát hiện "bong bóng nhăn nheo" đang bọc lấy chúng ta

Dữ liệu kỳ lạ từ một tàu vũ trụ của NASA cho thấy cấu trúc gợn sóng, nhăn nheo ma quái của bong bóng vũ trụ đang bủa vây hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 31/05/2025
Xem động vật

Xem động vật "phát điên" mỗi khi trăng tròn

Có không ít câu chuyện ly kỳ xảy ra xung quanh những đêm trăng tròn mà đến nay, các nhà khoa học vẫn không ngừng đưa ra tranh luận.

Đăng ngày: 27/05/2025
Sự thật về loài gấu ăn thịt hung tợn trong truyền thuyết Australia

Sự thật về loài gấu ăn thịt hung tợn trong truyền thuyết Australia

Tuy có ngoại hình giống với gấu koala, nhưng drop bear lại có tính cách hung tợn và đáng sợ hơn rất nhiều.

Đăng ngày: 25/05/2025
Tìm hiểu hiện tượng

Tìm hiểu hiện tượng "giả chết" trong thế giới động vật

Từ vượn cáo, thạch sùng, kiến đến các loài lưỡng cư, gà, thậm chí cá mập,... hàng trăm loài vật dùng cách giả chết để thoát thân.

Đăng ngày: 21/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News