Con người có thực sự cô độc trong vũ trụ?

Các nhà khoa học cho rằng lý do khiến chúng ta dường như đơn độc trong vũ trụ có thể nằm ngay dưới chân bạn.

Trong nhiều năm, các nhà khoa học đã bối rối trước thực tế rằng chúng ta không tìm thấy bất kỳ nền văn minh nào ngoài Trái đất. Đó là bất chấp thực tế rằng phương trình Drake cho thấy phải có nhiều nền văn minh ở đủ gần và đủ khả năng tiếp xúc với chúng ta. Phương trình này, ban đầu được đưa ra bởi Frank Drake, cố gắng ước tính cơ hội tiếp xúc với sự sống thống thông minh và gợi ý rằng cơ hội đó sẽ rất cao.

Nghiên cứu mới cho thấy nó có thể đã đánh lừa chúng ta khi bỏ sót một phần quan trọng về sự xuất hiện của sự sống thông minh. Trái đất của chúng ta có thể tương đối hiếm khi có các đại dương, lục địa và kiến tạo mảng lâu dài nằm dưới chân chúng ta và điều này có thể cần thiết để dẫn đến sự phát triển của "các nền văn minh giao tiếp chủ động" giống như chúng ta.


Nhiều năm qua, chúng ta vẫn chưa tìm thấy bất kỳ nền văn minh nào ngoài Trái đất. (Ảnh minh họa: NASA).

Phương trình Drake có một loạt yếu tố có thể giúp xác định khả năng tồn tại sự sống ở những nơi khác trong vũ trụ. Mỗi thứ lại được coi là điều kiện tiên quyết cho sự sống.

Nó bắt đầu bằng việc xem xét số lượng ngôi sao được hình thành mỗi năm, sau đó có bao nhiêu trong số này có các hệ hành tinh, bao nhiêu hành tinh trong số đó có môi trường có thể phù hợp cho sự sống, bao nhiêu trong số đó có thể xuất hiện sự sống và có bao nhiêu thế giới trong số đó có thể tạo ra một công nghệ có thể cảnh báo các sinh vật khác về sự tồn tại của họ cũng như thời gian để tất cả những điều đó diễn ra.

Trên thực tế, ta không thể đưa ra giá trị chính xác cho bất kỳ biến số nào trong những biến số đó. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng điều đó cho thấy sự sống lẽ ra phải trải rộng khắp vũ trụ và sẵn sàng để chúng ta tiếp cận.

Tuy nhiên, chúng ta đã không làm được điều đó. Thất bại này dẫn đến cuộc thảo luận về "nghịch lý Fermi", được đặt theo tên của Enrico Fermi, người đã thắc mắc tại sao chúng ta không thể tìm thấy sự sống ở bất kỳ nơi nào khác. Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học cho rằng chúng ta có thể đã bỏ lỡ một phần quan trọng của một trong những biến số trên. Điều đó có thể giải thích tại sao chúng ta lại cô độc trong vũ trụ.

Trong một thời gian dài, các nhà nghiên cứu tin rằng khả năng sự sống trên một hành tinh có thể trở thành sự sống thông minh là gần như 100%. Nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng nó có thể thấp hơn nhiều vì có thể nó phụ thuộc vào kiến tạo mảng.

Trên Trái đất, kiến tạo mảng cho thấy lớp vỏ và lớp phủ trên của Trái đất đã bị vỡ thành nhiều mảnh, từ từ di chuyển xung quanh và dẫn đến những thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng trên hành tinh của chúng ta. Nhưng điều đó rất hiếm: Trái đất là hành tinh duy nhất trong Hệ Mặt trời có kiến tạo mảng mặc dù có 3 vật thể đá khác là sao Kim, sao Hỏa và Io - mặt trăng của sao Mộc.

Có kiến tạo mảng cũng đồng nghĩa với việc các ngọn núi, núi lửa và đại dương được hình thành. Chúng cũng góp phần tạo ra sự phong hóa giải phóng chất dinh dưỡng vào đại dương và bằng cách hình thành cũng như phá hủy môi trường sống, mọi sự sống trên hành tinh đều phải tiến hóa và thích nghi. Quá trình đó có thể cần thiết để dẫn đến sự sống thông minh mà chúng ta có trên Trái đất.

Do đó các nhà khoa học cho rằng phương trình Drake nên được xác định rõ hơn để nó tính đến việc có bao nhiêu hành tinh có lục địa, đại dương và kiến tạo mảng tồn tại lâu dài. Nếu đúng như vậy thì ước tính sẽ thấp hơn nhiều: biến số quan trọng đi từ gần 100% đến khoảng từ 0,003% đến 0,2%.

"Điều này giải thích sự hiếm có của các điều kiện hành tinh thuận lợi cho sự phát triển của sự sống thông minh trong thiên hà của chúng ta và giải quyết nghịch lý Fermi", nhà nghiên cứu Robert Stern của Đại học Texas tại Dallas cho hay.

TIN CŨ HƠN
Kính viễn vọng Hubble phát hiện một loại hố đen chưa từng tồn tại

Kính viễn vọng Hubble phát hiện một loại hố đen chưa từng tồn tại

Dữ liệu mới nhất do kính viễn vọng Hubble gửi về cho thấy một hố đen khối lượng trung bình rất có thể đang ẩn nấp trong cụm sao Messier 4.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tổng quan về sao Diêm Vương

Tổng quan về sao Diêm Vương

Trước kia nó từng được xếp hạng là một hành tinh, sao Diêm Vương hiện được coi là thành viên lớn nhất của một vùng riêng biệt được gọi là Vành đai Kuiper.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tổng quan về sao Kim

Tổng quan về sao Kim

Sao Kim hay Kim tinh là hành tinh thứ hai trong Hệ Mặt trời, tự quay quanh nó với chu kỳ 224,7 ngày Trái đất.

Đăng ngày: 23/11/2025
Với sự phát triển của khoa học, liệu con người có thể du hành xuyên Dải Ngân Hà không?

Với sự phát triển của khoa học, liệu con người có thể du hành xuyên Dải Ngân Hà không?

Dải Ngân Hà là một thiên hà khổng lồ và được coi là một trong những thiên hà quan trọng nhất trong vũ trụ mà con người sinh sống.

Đăng ngày: 23/11/2025
Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Cuộc sống của các phi hành gia trên ISS cũng rất khác biệt so với cuộc sống trên địa cầu vì thiếu đi trọng lực và các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Đăng ngày: 23/11/2025
Quỹ đạo kỳ lạ của một ngôi sao quanh lỗ đen một lần nữa chứng minh Einstein đã đúng

Quỹ đạo kỳ lạ của một ngôi sao quanh lỗ đen một lần nữa chứng minh Einstein đã đúng

Thuyết tương đối rộng của Albert Einstein tiếp tục chứng minh giá trị của mình, 108 năm sau thời điểm được công bố chính thức.

Đăng ngày: 22/11/2025
Sự sống có thực sự đang tồn tại trong mắt bão của sao Mộc không?

Sự sống có thực sự đang tồn tại trong mắt bão của sao Mộc không?

Mắt bão có lẽ là điểm bí ẩn nhất trên sao Mộc, nó nằm trong một trong những cơn bão nổi tiếng nhất của Hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 22/11/2025
Khoa Học News