Công bố ảnh 3D độ phân giải cao đầu tiên của não khỉ

Việc lập bản đồ chi tiết não khỉ là một bước đột phá có thể mở đường cho các phương pháp điều trị bệnh trên người, bao gồm cả Parkinson.

Sử dụng kỹ thuật chụp ảnh huỳnh quang mới, các nhà nghiên cứu từ Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) đã tạo ra hình ảnh 3D độ phân giải cao đầu tiên trên thế giới cho thấy cách các tế bào thần kinh được tổ chức và kết nối trong một bộ não khỉ hoàn chỉnh.


Hình ảnh 3D đầu tiên của não khỉ với độ chi tiết cỡ micromet. (Ảnh: CAS).

Trước đây, não chuột là bộ não lớn nhất được lập bản đồ chi tiết và phải mất nhiều ngày để tạo ra hình ảnh 3D hoàn chỉnh. Nghiên cứu mới do đó là một bước đột phá bởi não khỉ có khối lượng lớn hơn gấp 200 lần.

Hình ảnh 3D thu được là rất lớn, chiếm tới một petabyte dữ liệu, tương đương một triệu tỷ byte. Nó cho phép các nhà khoa học quan sát hàng tỷ tế bào riêng lẻ có kích thước 100 micromet với độ sắc nét chưa từng có. CAS nhấn mạnh rằng việc có một bản đồ chi tiết như vậy về bộ não linh trưởng sẽ giúp tìm hiểu nhiều bệnh khó chữa trên người.

Để nắm bắt các chi tiết ở quy mô micromet, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật chụp ảnh huỳnh quang mới, được gọi là Chụp ảnh thể tích thông qua quét chuyển động và đọc đồng bộ (VISoR). So với kỹ thuật chụp ảnh quang học 3D thông thường, VISoR loại bỏ thời gian tổn hao do di chuyển và tạm dừng trong khi chuyển đổi trường nhìn.

Điều này có nghĩa là họ có thể hoàn thành hình ảnh 3D của một bộ não lớn hơn và trong thời gian nhanh hơn. Trong nhiên cứu này, các nhà khoa học đã chụp toàn bộ hình ảnh não khỉ chỉ trong vòng chưa đầy 4 ngày, bằng khoảng thời gian lập bản đồ 3D của một bộ não chuột nhỏ hơn hàng trăm lần trước đây.


Khỉ Macaque, loài được sử dụng trong nghiên cứu. (Ảnh: Robert Ross).

CAS đã thử nghiệm quy trình thành công trên não của ba con khỉ Macaque 10 tuổi và cho biết nó cũng có thể hoạt động trên các mô và cơ quan khác trong cơ thể.

Bằng cách kết hợp dữ liệu hình ảnh khổng lồ thu được với phân tích trí tuệ nhân tạo, nhóm nghiên cứu tin rằng kỹ thuật VISoR có thể giúp chúng ta hiểu cấu trúc 3D của não và cơ thể, cũng như cách chúng thay đổi trong các tình trạng bệnh khác nhau.

"Hy vọng rằng công nghệ này sẽ được cải tiến hơn nữa cho các ứng dụng quy mô lớn, qua đó đóng góp quan trọng vào việc lập bản đồ và nâng cao hiểu biết về bộ não linh trưởng và cuối cùng là não người", tác giả chính của nghiên cứu Duan Shumin từ CAS nhấn mạnh.

TIN CŨ HƠN
Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Thú mỏ vịt là một loài động vật có vú bán thủy sinh đặc hữu miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Cùng với bốn loài thú lông nhím, nó là một trong năm loài thú đơn huyệt còn tồn tại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Động vật rừng Việt Nam (1)

Động vật rừng Việt Nam (1)

Việt Nam được coi là một trong những nước thuộc vùng Đông Nam Á giàu về đa dạng sinh học. Ở Việt Nam, do sự khác biệt lớn về khí hậu từ vùng gần Xích đạo tới giáp vùng cận nhiệt đới, cùng với sự đa dạng về địa hình đã tạo nên sự đa dạng về thiên nhiê

Đăng ngày: 16/12/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Theo Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên (IUCN) thì loài hươu cao cổ Okapi sống trong rừng rậm và loài chim cánh trắng flufftail nhiều khả năng sẽ tuyệt chủng.

Đăng ngày: 13/12/2025
Choáng váng với giống mèo

Choáng váng với giống mèo "ma sói" giá 50 triệu một con

Đến nay, cả thế giới mới chỉ có vài chục con. Chúng gây chú ý vì vừa có nét giống mèo, vừa giống khuôn mặt của nhân vật "người sói".

Đăng ngày: 12/12/2025
Tại sao tinh tinh thường... ném phân vào du khách?

Tại sao tinh tinh thường... ném phân vào du khách?

Sở thú có thể là một địa điểm không tồi để trải nghiệm chuyến đi thú vị, cho đến khi bạn thấy một nắm phân bay thẳng tới mình.

Đăng ngày: 11/12/2025
Khoa Học News