Công bố ảnh 3D độ phân giải cao đầu tiên của não khỉ

Việc lập bản đồ chi tiết não khỉ là một bước đột phá có thể mở đường cho các phương pháp điều trị bệnh trên người, bao gồm cả Parkinson.

Sử dụng kỹ thuật chụp ảnh huỳnh quang mới, các nhà nghiên cứu từ Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) đã tạo ra hình ảnh 3D độ phân giải cao đầu tiên trên thế giới cho thấy cách các tế bào thần kinh được tổ chức và kết nối trong một bộ não khỉ hoàn chỉnh.


Hình ảnh 3D đầu tiên của não khỉ với độ chi tiết cỡ micromet. (Ảnh: CAS).

Trước đây, não chuột là bộ não lớn nhất được lập bản đồ chi tiết và phải mất nhiều ngày để tạo ra hình ảnh 3D hoàn chỉnh. Nghiên cứu mới do đó là một bước đột phá bởi não khỉ có khối lượng lớn hơn gấp 200 lần.

Hình ảnh 3D thu được là rất lớn, chiếm tới một petabyte dữ liệu, tương đương một triệu tỷ byte. Nó cho phép các nhà khoa học quan sát hàng tỷ tế bào riêng lẻ có kích thước 100 micromet với độ sắc nét chưa từng có. CAS nhấn mạnh rằng việc có một bản đồ chi tiết như vậy về bộ não linh trưởng sẽ giúp tìm hiểu nhiều bệnh khó chữa trên người.

Để nắm bắt các chi tiết ở quy mô micromet, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật chụp ảnh huỳnh quang mới, được gọi là Chụp ảnh thể tích thông qua quét chuyển động và đọc đồng bộ (VISoR). So với kỹ thuật chụp ảnh quang học 3D thông thường, VISoR loại bỏ thời gian tổn hao do di chuyển và tạm dừng trong khi chuyển đổi trường nhìn.

Điều này có nghĩa là họ có thể hoàn thành hình ảnh 3D của một bộ não lớn hơn và trong thời gian nhanh hơn. Trong nhiên cứu này, các nhà khoa học đã chụp toàn bộ hình ảnh não khỉ chỉ trong vòng chưa đầy 4 ngày, bằng khoảng thời gian lập bản đồ 3D của một bộ não chuột nhỏ hơn hàng trăm lần trước đây.


Khỉ Macaque, loài được sử dụng trong nghiên cứu. (Ảnh: Robert Ross).

CAS đã thử nghiệm quy trình thành công trên não của ba con khỉ Macaque 10 tuổi và cho biết nó cũng có thể hoạt động trên các mô và cơ quan khác trong cơ thể.

Bằng cách kết hợp dữ liệu hình ảnh khổng lồ thu được với phân tích trí tuệ nhân tạo, nhóm nghiên cứu tin rằng kỹ thuật VISoR có thể giúp chúng ta hiểu cấu trúc 3D của não và cơ thể, cũng như cách chúng thay đổi trong các tình trạng bệnh khác nhau.

"Hy vọng rằng công nghệ này sẽ được cải tiến hơn nữa cho các ứng dụng quy mô lớn, qua đó đóng góp quan trọng vào việc lập bản đồ và nâng cao hiểu biết về bộ não linh trưởng và cuối cùng là não người", tác giả chính của nghiên cứu Duan Shumin từ CAS nhấn mạnh.

TIN CŨ HƠN
Loài quạ có khả năng suy nghĩ có ý thức như con người

Loài quạ có khả năng suy nghĩ có ý thức như con người

Quạ là động vật có trí não phát triển cao và có khả năng học hỏi và ghi nhớ. Nghiên cứu mới đã chứng minh rằng, quạ có khả năng nhận thức và có ý thức về thế giới như con người.

Đăng ngày: 23/12/2025
Trò chơi tình dục trong thế giới động vật

Trò chơi tình dục trong thế giới động vật

Trong chuyện yêu đương, động vật hoang dã có cách thức riêng. Từ sư tử cái châu Phi quan hệ với nhiều con đực trước khi trao gửi trứng cho một gã nhất định, tới những con hải mã đực chơi bời với vài con cái cùng một lúc. Thế giới động vật tr&

Đăng ngày: 22/12/2025
Quái vật nửa ếch - rắn - giun siêu

Quái vật nửa ếch - rắn - giun siêu "dị" ở Việt Nam

Loài ếch kỳ lạ này sở hữu bề ngoài giống rắn, khiến không ít người hoảng sợ khi lần đầu tiên nhìn thấy chúng.

Đăng ngày: 22/12/2025
Kì lạ chó học lái xe ôtô

Kì lạ chó học lái xe ôtô

Trong tương lai, có thể dù bạn không có bằng lái xe ở Newzealand, chỉ cần bạn nhấc điện thoại lên gọi “Cho tôi một chú chó”. Không nên lo lắng vì các chú chó được đào tạo lái xe chuyên nghiệp ở trường ch

Đăng ngày: 19/12/2025
Cá

Cá "dị" vừa mù vừa điếc ngược quy luật tự nhiên

Khi bị mù, các cơ quan thính giác thường phát triển tốt hơn. Nhưng điều này không đúng với loài cá hang mù Mexico hoặc cá cận nhiệt đới Mỹ.

Đăng ngày: 18/12/2025
Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công nổi tiếng với bộ lông đuôi rực rỡ nhiều màu sắc có nhiều đốm tròn màu đen viền vàng và xanh giống như những con mắt vô cùng lộng lẫy.

Đăng ngày: 17/12/2025
Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Bé Lunathi Dwadwa, 3 tuổi đã bị loại chuột khổng lồ châu Phi cắn chết khi ngủ trong căn lều của gia đình ở Khayelisha, ngoại ô thành phố Cape Town.

Đăng ngày: 17/12/2025
Khoa Học News