Đâu là bí mật đằng sau quá trình ướp xác của người Ai Cập cổ đại?

Bảo quản thi thể của người chết là một việc làm phổ biến thời xa xưa. Tuy nhiên có lẽ những nghi lễ được biết đến nhiều nhất thuộc về người Ai Cập cổ đại. Theo đó, họ bảo quản nguyên vẹn các xác chết thông qua quá trình gọi là ướp xác. Trên thực tế, thuật ướp xác của Ai Cập cổ đại thành công đến mức hơn 3.000 năm sau khi họ qua đời vẫn khiến các chuyên gia nghiên cứu ngạc nhiên về những hình ảnh, thông tin thu nhận được.

Người Ai Cập cổ đại tin vào sự bất tử. Điều này thôi thúc họ lên kế hoạch sớm cho sự ra đi của mình.

Cũng bởi người Ai Cập cổ đại tin rằng cái chết chỉ là trạng thái tạm thời, cuộc sống vẫn sẽ tiếp tục sau khi chết và linh hồn của họ cần có thể xác. Do đó, họ tìm cách bảo quản thi thể một cách tốt nhất và coi đây là điều cần thiết để tiếp nối sự sống.


Người Ai Cập cổ đại được coi là bậc thầy về thuật ướp xác. (Ảnh: Shutterstock).

Nếu thể xác bị phá huỷ, linh hồn có thể bị mất và không thể bước sang thế giới bên kia. Đây cũng là nguyên nhân lý giải tại sao việc chuẩn bị mộ lại được coi là nghi lễ quan trọng trong xã hội Ai Cập cổ đại. Quá trình này có thể được chuẩn bị từ rất lâu, trước khi người đó qua đời. Ngoài ra, người Ai Cập cổ đại còn chuẩn bị những đồ dùng có thể cần cho một người ở thế giới bên kia, bao gồm đồ dùng hàng ngày, quần áo, thực phẩm và những vật có giá trị cao.

Công thức của quá trình ướp xác

Người Ai Cập cổ đại bắt đầu ướp xác vào khoảng năm 2.600 TCN. Ban đầu, chỉ có các vị Pharaoh mới được quyền ướp xác. Tuy nhiên, đặc quyền này dần thay đổi vào khoảng năm 2.000 TCN khi những người dân thường cũng được phép ướp xác và chuẩn bị những đồ dùng có giá trị trong mộ của mình.

Một nghiên cứu được công bố năm 2011 về các vật liệu được sử dụng trong ướp xác ở Ai Cập cổ đại, cho thấy quá trình này thường mất 70 ngày. Trong thời gian này, các thầy tu sẽ trực tiếp thực hiện quá trình ướp xác và thực hiện các nghi lễ khác.

Tuy nhiên, trên thực tế, kỹ thuật và chất lượng ướp xác ở Ai Cập cổ đại rất đa dạng và điều này tùy theo địa vị, mức độ giàu có của từng người.

Theo nhà sử học Hy Lạp Herodotus, người Ai Cập cổ đại có 3 phương pháp ướp xác khác nhau tương ứng với địa vị và mức độ giàu có trong xã hội.

Vậy, 3 phương pháp này có gì khác biệt?

Xác ướp Ai Cập cổ đại: Khác biệt từ những bước đầu tiên!


Ở Ai Cập cổ đại, những người có địa vị cao và giàu có trong xã hội sẽ được áp dụng phương pháp ướp xác tốt nhất. (Ảnh: Egypttoursportal).

Những người có địa vị cao nhất trong xã hội được áp dụng phương pháp ướp xác tốt nhất sau khi chết. Theo đó, sau khi được làm sạch bằng nước và muối, các thầy tu (người thực hiện ướp xác) sẽ dùng loại móc đặc biệt để lấy mô não qua lỗ mũi của người chết. Sau đó, họ tiến hành mổ bụng để lấy ra những cơ quan nội tạng dễ bị phân huỷ. Duy chỉ có trái tim là để lại bởi người Ai Cập cổ đại cho rằng trái tim chính là cầu nối dẫn người chết sang thế giới bên kia.

Những cơ quan nội tạng bao gồm gan, phổi, ruột và dạ dày được bảo quản trong 4 bình lớn có chứa đầy một loại muối được gọi là natron. Đây là loại muối có thể ngăn quá trình thối rữa.


Gan, phổi, dạ dày và ruột của xác ướp được bảo quản trong 4 bình lớn có chứa natron. (Ảnh: Patreon)

Mỗi bình có nắp được khắc hình một trong những con trai của Horus - vị thần tối cao ở Ai Cập cổ đại. Cụ thể, thần Hapi chịu trách nhiệm bảo vệ phổi, thần Imsety bảo vệ gan, thần Qebehsenuef bảo vệ ruột, thần Duamutef bảo vệ dạ dày.

Tiếp đó, thầy tu sẽ bỏ vào khoang bụng quế, mộc dược và nhiều loại thảo dược khác nhau rồi khâu lại, phủ đầy muối natron lên thi thể trong 70 ngày để ngăn phân huỷ.

Xác sẽ teo lại và khô dần. Sau đó, các thầy tu sử dụng một loại nhựa cây để phủ kín thi thể, đồng thời thoa thêm hỗn hợp sáp chứa dầu tuyết tùng rồi bọc thi thể trong nhiều lớp vải lanh. Ngoài ra, họ còn làm riêng một chiếc mặt nạ cho người chết và đặt lên đầu. Cuối cùng, xác ướp được để vào một loạt các quan tài gỗ lồng vào nhau, đôi khi dùng cả quan tài bằng đá.

Đặc biệt, xác ướp sẽ được chôn cùng những đồ vật mà họ cần ở thế giới bên kia, gồm trang sức, đồ đạc, quần áo, thậm chí là vật nuôi.

Phương pháp ướp xác này rất tốn kém và trải qua nhiều công đoạn.

Trong khi đó, phương thức ít tốn kém hơn dành cho tầng lớp trung lưu hoặc người nghèo đó là bơm dầu thông vào bụng để hóa lỏng các cơ quan nội tạng. Kế tiếp, thi thể được ướp bằng muối natron trong 70 ngày và sau đó sẽ được trả về gia đình.

Xác ướp Ai Cập cổ đại được bảo quản tốt một cách đáng kinh ngạc. Minh chứng là các nhà khoa học vẫn có thể khám nghiệm tử thi trên xác ướp để xác định nguyên nhân cái chết và thậm chí là phân lập được các mẫu ADN.

Điều này khiến người Ai Cập cổ đại được coi là bậc thầy trong việc ướp xác. Trải qua hàng nghìn năm, những xác ướp này đã cung cấp cho chúng ta những thông tin quý báu về nền văn minh cổ đại này.

TIN CŨ HƠN
Sự thật về hình cây đa và chú Cuội trên Mặt trăng mà ta vẫn thường thấy

Sự thật về hình cây đa và chú Cuội trên Mặt trăng mà ta vẫn thường thấy

Người Việt Nam khi nhìn trăng thì hình dung ra cây đa và chú Cuội. Còn người nước ngoài khi ngắm Trăng lại cho đó là hình khuôn mặt của một người đàn ông.

Đăng ngày: 13/10/2025
15 loại quả ở Việt Nam lọt vào danh sách 28 quả kỳ lạ nhất thế giới

15 loại quả ở Việt Nam lọt vào danh sách 28 quả kỳ lạ nhất thế giới

Trang Elite Readers đã "lùng sục" và tổng hợp 28 loại quả kỳ lạ nhất thế giới và thật bất ngờ khi tới 15 loại quả có mặt ở Việt Nam.

Đăng ngày: 13/10/2025
Những quân đoàn “quỷ dữ

Những quân đoàn “quỷ dữ" bất tử trong lịch sử

Bộ phim 300 của đạo diễn Zack Snyder đã mang đến cho người yêu phim trên khắp thế giới hình ảnh các chiến binh Spartan uy dũng vô địch, vững vàng bất khuất cho đến phút cuối cùng

Đăng ngày: 13/10/2025
Trạng thái của lửa là gì? Rắn, lỏng hay khí?

Trạng thái của lửa là gì? Rắn, lỏng hay khí?

Chúng ta nói lửa đối nghịch với nước vậy lửa hiển nhiên không phải dạng lỏng rồi, dạng rắn thì cũng không phải, nhìn qua thì cứ tưởng lửa là khí nhưng thực chất thì không vì khí có thể tồn tại ở một trạng thái vô thời hạn còn lửa sẽ dần biến mất.

Đăng ngày: 12/10/2025
Nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ Phục sinh

Nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ Phục sinh

Lễ Phục sinh được xem là một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong năm của các tín đồ theo đạo Kito.

Đăng ngày: 12/10/2025
Đập Tam Hiệp Trung Quốc: 13 sự thật về con đập khổng lồ gây tranh cãi đã làm chậm quá trình quay của Trái Đất

Đập Tam Hiệp Trung Quốc: 13 sự thật về con đập khổng lồ gây tranh cãi đã làm chậm quá trình quay của Trái Đất

Đập Tam Hiệp Trung Quốc (tiếng Anh Three Gorges Dam) là một trong những dự án đầy tham vọng và gây tranh cãi trên hành tinh. Nhưng bạn biết bao nhiêu về đập Tam Hiệp?

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm hiểu về châu Á

Tìm hiểu về châu Á

Châu Á là một châu lục có nhân khẩu nhiều nhất cả thế giới, đồng thời cũng là châu lục có mật độ nhân khẩu lớn nhất.

Đăng ngày: 12/10/2025
Khoa Học News