Đây chính là loài chim có thể chinh phục được đỉnh Himalaya
Nghiên cứu mới nhất của các nhà sinh vật học Đại học Bangor, Anh Quốc khẳng định loài chim bay cao nhất thế giới là loài ngỗng đầu sọc châu Á (bar-headed goose), có thể đạt đến độ cao 6.437 mét và vượt qua rặng Himalaya chỉ trong vòng 8 tiếng.
Ngỗng đầu sọc hay ngỗng đầu thanh được đặt tên từ hai thanh sợi lông màu nâu đen mà thông thường bọc quanh mặt sau của đầu của nó. Ngỗng này có một cơ thể màu xám ánh sáng, màu trắng trên mặt và cổ, chân màu da cam. Bàn chân có màng và nó có đôi cánh rộng. Chim trưởng thành: Chiều dài là 71–76cm và nặng 1,87-3,2kg Môi trường sống mùa hè là hồ có độ cao.
Năm 2009, nhóm nghiên cứu đã gắn máy phát tín hiệu GPS lên mình 25 con ngỗng đầu sọc ở Ấn Độ trước khi chúng bắt đầu chuyến di cư mùa xuân hàng năm đến Mông Cổ và vùng phụ cận Mông Cổ để sinh sản.
Ngỗng đầu sọc chinh phục độ cao 6.437 mét, băng qua rặng Himalaya trong vòng 8 tiếng.
Để đến được đó, các con ngỗng phải bay qua rặng núi cao nhất hành tinh Himalaya nơi có nóc nhà thế giới Everest cao 8.850m. Kết quả theo dõi tín hiệu GPS cho thấy, những con ngỗng bay đạt đến độ cao kỉ lục, gần 6.437 mét trong suốt chặng đường di cư 8.000 km, kéo dài gần 2 tháng.
Những con chim này có thỉnh thoảng nghỉ chân trong toàn bộ hành trình nhưng chúng đã thực hiện chặng đường bay qua Himalaya chỉ trong vòng 8 tiếng liên tiếp không nghỉ. Một người liên tục leo núi ở cường độ khủng khiếp như thế có thể chết vì không thích nghi kịp với khí hậu.
Điều khiến các nhà khoa học bị sốc là ngỗng đầu sọc đạt đến độ cao ngất ngưởng như vậy chỉ bằng cách đập cánh mãnh liệt, không lợi dụng sức gió hoặc vận dụng dòng khí lưu hướng lên trên.
Trưởng nhóm nghiên cứu Charles Bishop, nhà sinh vật học thuộc Đại học Bangor cho biết, “thông thường, hầu hết những loài chim bay cao đều nâng độ cao bằng cách liệng lên hoặc lướt lên nhờ sức gió chứ không dùng sức vỗ cánh” .
Cấu tạo cơ thể của siêu vận động viên môn “bay cao”
Siêu vận động viên môn bay cao.
Theo nhà sinh vật học Lucy Hawkes, đồng nghiên cứu: “Vẻ ngoài của loài ngỗng đầu sọc hoàn toàn không tỏ ra chúng là những vận động viên điền kinh nặng ký”. Tuy nhiên, các nhà khoa học nhận thấy, cơ thể của những con chim này có cấu tạo dường như chỉ để chinh phục độ cao sau khi họ tiến hành phân tích sinh lý học.
Họ khẳng định, ngỗng đầu sọc đã trải qua quá trình tiến hóa thể chất rất lâu dài để thích nghi với tập quán di cư đặc biệt như vậy.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra trong người loài chim này chứa nhiều mao mạch và các tế bào hồng cầu hơn các loài chim khác. Điều này đồng nghĩa ô-xy sẽ được cung cấp đến các tế bào cơ nhanh hơn.
Hơn nữa, cơ của loài sinh vật bay “dã chiến” này cũng chứa nhiều ti thể hơn các loài chim khác; ti thể là các đơn vị bên trong một tế bào giúp sản sinh năng lượng.
Ngoài ra, loài ngỗng đầu sọc có thể sử dụng mẹo “tăng thông khí”, thở vượt quá những gì cơ thể cần. Không giống con người, ngỗng đầu sọc có thể thở vào và thở ra nhanh đặc biệt mà không bị chóng mặt hay bị ngất.“Bằng cách thở nhanh hơn bình thường như vậy, những con chim có thể dễ dàng tăng lượng ô-xy mà chúng lấy vào máu,” ông Hawkes giải thích.
Ngỗng đầu sọc “đẻ” trước cả Himalaya
Các nhà khoa học đã đặt ra câu hỏi những con chim có thể chọn cách bay về phía đông hoặc phía tây vòng qua dãy núi nhưng tại sao chúng lại chọn cách bay vượt lên trên đỉnh núi. Nhóm nghiên cứu đưa ra hai lý giải. Thứ nhất, có lẽ do bay vòng sẽ tốn thêm thời gian vài ngày, khiến chúng phải đốt cháy nhiều năng lượng hơn.
“Tình huống giống như khi bạn phải đi đến một quầy bán rau quả; có một cầu thang dốc đứng trước mặt và một con đường vòng thực sự dài. Vào một thời điểm đặc biệt, bạn sẽ phải chọn đi cầu thang dốc đứng trước mặt”, ông Hawkes lập luận.
Tuy nhiên, họ cũng đưa ra luận thuyết thứ hai đầy thú vị: Loài ngỗng đầu sọc đã bay thẳng qua Himalaya như vậy từ hàng triệu năm, trước cả khi rặng núi trồi lên đến độ cao như hiện nay theo quá trình vận động địa chất.
Ngỗng này có một cơ thể màu xám ánh sáng, màu trắng trên mặt và cổ, chân màu da cam.
Nghiên cứu viên Hawke tiếp tục cho biết: “Ngỗng là loài chim tương đối cổ xưa, và rất có thể khi loài ngỗng đầu sọc mới tiến hóa thành một loài mới, những ngọn núi ở Himalaya chưa cao như ngày nay”.
Ứng dụng để điều trị cho bệnh nhân bị suy tim hoặc đột quỵ
Những nhà leo núi trên dãy Himalaya phải thích nghi với môi trường hoặc dùng mặt nạ oxy. Tuy nhiên, ngỗng đầu sọc sử dụng oxy hiệu quả hơn. Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học biết loài ngỗng này có khả năng liên kết oxy với hemoglobin, quá trình giúp vận chuyển lượng oxy lớn tới từng tế bào.
Trong quá khứ, thí nghiệm trên ngỗng đầu sọc được tiến hành khi chúng đang nghỉ ngơi hoặc đi trên cối xay guồng. Kết quả nghiên cứu chỉ ra ngỗng đầu sọc có nhiều mao mạch hơn quanh tế bào ở cơ ngực hơn ngỗng hàu và những loài ngỗng khác không bay ở độ cao lớn như vậy. Tế bào của chúng cũng dày đặc ty thể, bào quan sử dụng oxy để cung cấp năng lượng cho tế bào. Ngoài ra, ngỗng đầu sọc cũng bay men theo địa hình để tận dụng không khí giàu oxy hơn phía trên thung lũng.
Nếu hiểu rõ cách ngỗng đầu sọc sinh tồn trong điều kiện thiếu oxy, các nhà nghiên cứu có thể ứng dụng để điều trị cho bệnh nhân bị suy tim hoặc đột quỵ do mất oxy đột ngột.
Những điều bạn chưa biết về cá hải tượng
Cá hải tượng là một loài cá nước ngọt sống ở vùng nhiệt đới Nam Mỹ. Đây là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới.
Xác người đàn ông Indonesia trong bụng trăn dài 7 mét
Dân làng ở Indonesia tìm thấy xác người bạn mất tích sau khi dùng dao rạch bụng con trăn khổng lồ bị bắt ở sau vườn.
Những loài động vật làm gì để vượt qua mùa đông băng giá?
Mời các bạn theo dõi infographic sau đây để biết chi tiết hơn về cách mà từng loài động vật vượt qua mùa đông băng giá.
Điểm danh 12 loài động vật có cú đớp uy lực nhất thế giới tự nhiên
Với lực cắn khủng khiếp lên tới 2,6 triệu kg/m2, cá sấu châu Phi được xếp đầu danh sách những động vật có cú đớp uy lực nhất thế giới tự nhiên.
Thú quý hiếm được giải cứu ở Việt Nam
Các loài thú quý hiếm như báo hoa mai, vượn đen má vàng, chà vá chân xám, voọc bạc, gấu ngựa đã được Tổ chức Bảo vệ Động vật hoang dã giải cứu.
Những loài vật giết người nhiều nhất thế giới
Đối với con người, loài động vật được coi là "sát nhân" nguy hiểm nhất trên Trái Đất không phải là cá mập hay hổ, sư tử.
