Dòng sông dài nhất châu Nam Cực chảy ngược khỏi biển

Onyx, dòng sông dài nhất châu Nam Cực, không đổ ra biển mà chảy theo hướng ngược lại do đặc điểm địa chất độc đáo của nơi này.

Châu Nam Cực có rất nhiều nước, nhưng phần lớn đều đóng băng. Do đó, nhiều người nghĩ rằng sông ngòi không thực sự tồn tại ở lục địa này. Nhưng thực tế, điều đó không đúng. Châu Nam Cực vẫn có một số dòng chảy, xuất hiện ít nhất vài tháng mỗi năm. Dòng chảy dài nhất trong số đó là sông Onyx, và dòng sông này cũng khá kỳ lạ.


Dòng sông bán vĩnh cửu Onyx dài 32km. (Ảnh: Mozgova).

Về mặt kỹ thuật, sông Onyx là dòng chảy hình thành từ băng tan. Onyx dài 32km, rất ngắn nếu so với sông Nile dài 6.650km, nhưng xét đến cảnh quan băng giá mà nó chảy qua, độ dài này đã rất ấn tượng.

Sông Onyx nằm ở thung lũng khô McMurdo, chảy về phía tây từ điểm cuối của sông băng Wright Lower vào hồ Vanda. Điều này đồng nghĩa, nó chảy ra xa khỏi biển.

Đây là một ví dụ về dòng chảy nội lưu - hệ thống nước không thoát ra biển. Dòng sông này tồn tại nhờ một đặc điểm địa chất độc đáo: Các sông băng chặn lối vào thung lũng Wright, khiến Onyx chỉ có thể chảy vào sâu trong đất liền, hướng về phía hồ Vanda bị băng bao phủ.

Châu Nam Cực có 9 dòng chảy từ băng tan như vậy, nhưng chúng khác biệt so với đa số các sông khác. Trong khi những sông như Amazon, Congo, bắt nguồn từ vùng núi và do nhiều dòng suối nhỏ hợp thành, Onyx bắt đầu chảy khi sông băng Wright Lower tan ra. Do đó, Onyx là sông bán vĩnh cửu, chỉ hình thành trong mùa hè ở Nam Bán cầu, khi nhiệt độ đủ cao để làm tan băng.

Mưa không đóng góp vào dòng chảy của Onyx vì thung lũng khô rất hiếm khi mưa và những gì rơi xuống sẽ thăng hoa trước khi chảy vào sông. Tuy nhiên, sông băng tan thường cung cấp đủ nước để duy trì dòng chảy. Vài thập kỷ qua, một số đợt lũ lụt đã xảy ra trong những mùa hè đặc biệt ấm. Năm 1984, các nhà nghiên cứu từ New Zealand thậm chí có thể chèo thuyền trên dòng sông này. Với nhiệt độ tăng do biến đổi khí hậu, mùa chảy của sông Onyx đang tới sớm hơn và kéo dài hơn, dù lượng nước chảy có vẻ giảm.

Không chỉ là dòng chảy từ băng tan lớn nhất châu Nam Cực, sông Onyx còn là dòng chảy quan trọng nhất về mặt sinh thái. Nó có một hệ sinh thái nhỏ riêng, hỗ trợ nhiều sinh vật hiển vi, từ gấu nước, giun tròn đến vi khuẩn lam và thực vật phù du. Tảo cũng phát triển bùng nổ trong nước sông Onyx, dù dưới sông không có cá.

TIN CŨ HƠN
Tảng đá báo hiệu nỗi sợ hãi của con người đã trở thành sự thật

Tảng đá báo hiệu nỗi sợ hãi của con người đã trở thành sự thật

Các nhà khoa học tại Brazil đã phát hiện những tảng đá lẫn nhựa trên hòn đảo núi lửa Trindade.

Đăng ngày: 10/11/2025
Dãy núi Himalaya hình thành như thế nào?

Dãy núi Himalaya hình thành như thế nào?

Dãy Himalaya vĩ đại được hình thành do quá trình va chạm giữa các lục địa. Chúng sở hữu những đặc điểm nổi bật về lịch sử địa chất của châu Á.

Đăng ngày: 08/11/2025
Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Khí hậu nước ta rất độc đáo: khí hậu nóng nhưng không khô hạn như Tây Nam Á, Bắc Phi. Nóng ẩm nhưng không nóng ẩm quanh năm như các quần đảo ở Đông Nam Á.

Đăng ngày: 08/11/2025
Đảo tí hon Kotisaari bốn mùa thay lá đẹp như trong cổ tích

Đảo tí hon Kotisaari bốn mùa thay lá đẹp như trong cổ tích

Kotisaari được ví như "viên ngọc" được cất giấu kỹ của Phần Lan. Nhiều du khách tìm đến hòn đảo tí hon này để tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên và bầu không khí yên tĩnh.

Đăng ngày: 07/11/2025
Những kỷ lục về thời tiết trong lịch sử loài người

Những kỷ lục về thời tiết trong lịch sử loài người

Theo thống kê của tổ chức Khí tượng thế giới World Meteorological Organization (WMO), hãy cùng CNN điểm lại những thời điểm “nhất” về khí hậu trên thế giới.

Đăng ngày: 05/11/2025
Sự khác nhau giữa El Nino, La Nina và ENSO

Sự khác nhau giữa El Nino, La Nina và ENSO

El Nino, La Nina và ENSO đều là những hiện tượng thời tiết cực đoan nguy hiểm.

Đăng ngày: 04/11/2025
Hiện tượng băng tan để lại những hậu quả nặng nề như thế nào?

Hiện tượng băng tan để lại những hậu quả nặng nề như thế nào?

Hiện nay bên cạnh việc đối mặt với sự ô nhiễm trầm trọng của môi trường hay hiện tượng hiệu ứng nhà kính… thì Trái Đất của chúng ta còn đang phải đối mặt với một hiện tượng đáng lo ngại nữa đó chính là hiện tượng băng tan ở cả 2 cực (Bắc cực và Nam cực).

Đăng ngày: 29/10/2025
Khoa Học News