Hệ thống cảnh báo động đất hoạt động như thế nào?

Hệ thống cảnh báo sớm động đất đã được triển khai ở chỉ một số khu vực là "điểm nóng" về hoạt động địa chấn trên thế giới, đưa ra cảnh báo chỉ vài phút trước khi xảy ra thảm họa.

Tìm hiểu về hoạt động của hệ thống cảnh báo động đất

Mexico, Nhật Bản và Mỹ là những quốc gia có hệ thống này, trong đó tiên tiến nhất là ShakeAlert được đặt tại California. Nó bao gồm trạm đo địa chấn có thể phát hiện sóng P - sóng không phá hủy được sinh ra do động đất, vốn di chuyển qua lớp vỏ Trái Đất nhanh hơn so với sóng S (loại tạo ra rung lắc mặt đất).


Cơn địa chấn ở Nepal hom0 25/4 gây ra rất nhiều thiệt hại về người và của. (Ảnh: NY Times)

Khi sóng P đến trạm địa đo địa chấn, thông tin được truyền tải qua đường dây điện thoại, cổng modem hoặc vệ tinh đến phòng thí nghiệm. Tại đây, máy tính sẽ triển khai các thuật toán để tính toán nguồn gốc và cường độ động đất. Theo Reuters, ShakeAlert từng đưa ra cảnh báo 5-10 giây cho khu vực vịnh San Francisco trong trận động đất Napa năm 2014.

Khu vực quanh Kathmandu từng chịu ảnh hưởng từ động đất lớn vào năm 1934 và 1988. Tại cuộc gặp gỡ ở thủ đô Nepal hồi đầu tháng này, các chuyên gia về thảm họa thiên tai dự đoán trường hợp tiếp theo sẽ xảy ra trong vài chục năm nữa.

"Nếu Nepal có mạng lưới địa chấn, hoạt động như hệ thống ở bắc California trong sự việc năm ngoái, người dân ở Kathmandu có thể nhận cảnh báo 15-20 giây, đủ để họ núp dưới chân bàn hay thậm chí thoát khỏi những tòa nhà đang đổ sập", chuyên gia địa chấn Peggy Hellweg của Đại học California, nói.

Theo tính toán của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), chi phí đầu tư một hệ thống cảnh báo sớm cho toàn bộ khu vực ven biển phía tây nước này là 38,3 triệu USD, trong khi chi phí duy trì và vận hành tốn khoảng 16,1 triệu USD.

Năm 2012, hệ thống giao thông nhanh BART ở San Francisco từng được kết nối với ShakeAlert. Một tín hiệu từ hệ thống cảnh báo tự động giảm tốc độ của những con tàu trước khi một trận động đất cường độ 4 hoặc 5 xảy ra, giảm nguy cơ trật bánh gây nguy hiểm. Tuy nhiên, hệ thống này không hề hoàn hảo. Nếu tâm chấn thực sự ở vịnh San Francisco, BART sẽ không nhận cảnh báo, sóng P và sóng S sẽ đến gần như đồng thời.

Hệ thống cảnh báo của Nhật Bản, do cơ quan khí tượng của nước này vận hành từ năm 2007, mang tính bao quát hơn. Nó có chức năng gửi cảnh báo đến máy tính, cơ quan quản lý trong thành phố khi một trận động đất có sức mạnh lớn đủ để phá vỡ các bức tường. Tàu, lò phản ứng hạt nhân và các nhà máy được kết nối với hệ thống và tự động ngưng hoạt động khi động đất Tohoku xảy ra năm 2011, kéo theo sóng thần và hệ quả là thảm họa nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Các nhà hoạch định chính sách từng ít nhất một lần phản ứng gay gắt về tầm nhìn hạn chế của các chuyên gia địa chấn. Năm 2012, tòa án Italy từng kết luận 6 nhà khoa học tội ngộ sát vì không thể dự đoán và cảnh báo người dân về trận động đất L'Aquila năm 2009, khiến 300 người thiệt mạng.

 

TIN CŨ HƠN
Những vụ tàu ngầm mất tích bí ẩn nhất thế giới

Những vụ tàu ngầm mất tích bí ẩn nhất thế giới

Tàu ngầm là cỗ máy chiến tranh dưới nước vô cùng độc đáo. Nó được thiết kế để hoạt động bí mật dưới nước nhằm thực hiện nhiệm vụ do thám, trinh sát, triển khai biệt kích và chiến đấu.

Đăng ngày: 31/10/2025
Bí ẩn những món ăn trong ngày lễ ma quỷ Halloween

Bí ẩn những món ăn trong ngày lễ ma quỷ Halloween

Cũng như các ngày lễ khác, trong lễ Halloween, người ta thường ăn một số món ăn đặc trưng và mang ý nghĩa đặc biệt cho dịp này.

Đăng ngày: 27/10/2025
Nguồn gốc khoa học của quái vật Halloween

Nguồn gốc khoa học của quái vật Halloween

Người sói, thây ma, hồn ma.... những sinh vật tiêu biểu cho sự đáng sợ của mùa Halloween không phải tự dưng xuất hiện trong các câu chuyện.

Đăng ngày: 26/10/2025
10 sự thật thú vị về núi lửa

10 sự thật thú vị về núi lửa

Núi lửa là một thông điệp cực kỳ nguy hiểm từ thiên nhiên, nó báo hiệu sự phá hủy xuất phát từ sâu trong lòng trái đất.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tìm hiểu quá trình xác chết phân hủy dưới nước

Tìm hiểu quá trình xác chết phân hủy dưới nước

Chúng ta đều biết rằng, cái chết thường được định nghĩa là sự chấm dứt các hoạt động của một sinh vật sống, hoặc ngừng vĩnh viễn mọi hoạt động sống của một cơ thể.

Đăng ngày: 25/10/2025
Ý nghĩa của những vạch màu trên tuýp kem đánh răng là gì?

Ý nghĩa của những vạch màu trên tuýp kem đánh răng là gì?

Chắc hẳn trong số chúng ta, ai cũng từng thắc mắc về cái vạch màu nhỏ phía cuối cùng tuýp kem đánh răng, mỹ phẩm...

Đăng ngày: 25/10/2025
Bộ lạc bụng càng to càng quyến rũ ở Ethiopia

Bộ lạc bụng càng to càng quyến rũ ở Ethiopia

Sở hữu vòng hai khổng lồ luôn là niềm mơ ước của mỗi đứa trẻ ở bộ tộc Bodi và người sở hữu chiếc bụng to nhất sẽ được dân làng trọng vọng suốt phần đời còn lại.

Đăng ngày: 24/10/2025
Khoa Học News