Hòn đảo hình móng ngựa do vụ phun trào 4.000 năm trước

Vụ phun trào dữ dội khiến đỉnh núi lửa Deception sụp xuống thành hõm chảo ngập nước, thậm chí tàu thuyền có thể chạy thẳng vào trong.

Hàng nghìn năm trước, một ngọn núi lửa ở Nam Đại Dương phun lên trời lượng lớn đá vụn và magma, khoảng 30-60km3. Đây là vụ phun trào lớn nhất ở khu vực xung quanh Nam Cực trong 12.000 năm.


Ảnh chụp vệ tinh của đảo Deception tháng 3/2018. (Ảnh: NASA).

Khi buồng chứa magma rỗng, áp suất bên trong núi lửa giảm đột ngột khiến đỉnh núi sụp xuống và tạo thành một hõm chảo. Hõm chảo có đường kính 8-10km. Vụ sụp đổ với quy mô như vậy đủ lớn để gây ra một chuỗi các trận động đất mạnh, các nhà nghiên cứu cho biết. Quá trình này khiến hòn đảo có hình móng ngựa độc đáo.

Năm 1820, khi tiếp cận hòn đảo, nhà thám hiểm Nathaniel Palmer đã đặt tên nó là Deception (Đánh Lừa) vì hình dạng gây nhầm lẫn. Nhìn từ một góc, hòn đảo có vẻ rất bình thường. Nhưng đổi sang góc khác, một lối đi hẹp dẫn vào cảng (hõm chảo ngập nước) sẽ lộ ra.

Deception là một trong hai núi lửa gần Nam Cực vẫn đang hoạt động. Nó đã phun trào hơn 20 lần kể từ thế kỷ 19. Những lần phun trào gần nhất xảy ra vào giai đoạn 1967-1970, trong khi các hoạt động địa chấn mới diễn ra năm 2014-2015. Đây là một trong những nơi hiếm hoi trên thế giới mà tàu thuyền có thể trực tiếp chạy vào giữa một ngọn núi lửa còn hoạt động.

Dù núi lửa nhiều lần phun trào, cảng Foster trên đảo lại được coi là một trong những cảng an toàn nhất Nam Cực vì không có các sông băng lớn. Bước sang thế kỷ 19, ngư dân bắt đầu tới hòn đảo để săn hải cẩu. Đầu thế kỷ 20, khi hải cẩu bị săn đến mức sắp tuyệt chủng, người đi biển chuyển sang săn cá voi ở vịnh Whalers phía đông cảng Foster.

Ngày nay, trên đảo có nhiều trạm nghiên cứu khoa học, dù một số đã bị các hoạt động núi lửa trước đó xóa sổ. Đây cũng là nơi thu hút khách du lịch với bãi biển đẹp, hồ nước nóng và những đàn chim cánh cụt quai mũ đông đúc.

TIN CŨ HƠN
Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Khí hậu nước ta rất độc đáo: khí hậu nóng nhưng không khô hạn như Tây Nam Á, Bắc Phi. Nóng ẩm nhưng không nóng ẩm quanh năm như các quần đảo ở Đông Nam Á.

Đăng ngày: 08/11/2025
Đảo tí hon Kotisaari bốn mùa thay lá đẹp như trong cổ tích

Đảo tí hon Kotisaari bốn mùa thay lá đẹp như trong cổ tích

Kotisaari được ví như "viên ngọc" được cất giấu kỹ của Phần Lan. Nhiều du khách tìm đến hòn đảo tí hon này để tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên và bầu không khí yên tĩnh.

Đăng ngày: 07/11/2025
7 điều ít biết về cầu vồng

7 điều ít biết về cầu vồng

Hai người cùng quan sát không thể nhìn thấy sắc màu giống nhau từ cùng một chiếc cầu vồng hay có thể dùng kính phân cực để làm "cầu vồng" biến mất, là hai trong số nhiều điều thú vị về hiện tượng thiên nhiên đẹp mắt này.

Đăng ngày: 28/10/2025
Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Sau những cơn mưa rào vào mùa hè, trên nền trời thường xuất hiện một dải cầu vồng với bảy sắc màu: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm tím được tạo nên bởi ánh sáng mặt trời bị khúc xạ từ những hạt nước.

Đăng ngày: 27/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/10/2025
Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là một hiện tượng đặc trưng bởi sức gió mạnh ít nhất là 56km/h và kéo dài trong một thời gian dài - thường là ba giờ hoặc hơn.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/10/2025
Khoa Học News