Hợp chất đặc biệt có thể cứu xác tàu 400 năm khỏi mục ruỗng
Các nhà nghiên cứu phát hiện hợp chất chứa kim loại kiềm thổ có tác dụng ngăn chặn axit hóa, giúp lớp gỗ của xác tàu đắm khỏi mủn ra sau khi trục vớt.
Ở dưới nước, xác tàu đắm hàng trăm năm tuổi có thể trông gần như mới. Khi gặp điều kiện phù hợp, gỗ có thể tồn tại trong thời gian dài, không bị những sinh vật biển đói mồi hoặc vi khuẩn ăn như thông thường. Khác với nhiều cổ vật nằm trong mộ hoặc bị chôn vùi lâu năm dưới mặt đất, chiếc tàu chìm xuống với mọi vật dụng mà các nhà thám hiểm hoặc thương nhân xa xưa mang theo trong hành trình tới những thế giới mới.
Xác tàu Vasa ở bảo tàng tại Stockholm, Thụy Điển. (Ảnh: Jorge Láscar/Flickr).
"Nhiều người coi xác tàu đắm như chiếc hộp thời gian", John Bratten, giáo sư nhân chủng học ở Đại học Tây Florida, người chuyên nghiên cứu xác tàu đắm, cho biết. "Chúng cung cấp hình ảnh về những đồ vật mọi người từng dùng, thậm chí quần áo, những thứ họ ăn, những đồ vật họ mang theo, hoạt động nào diễn ra ở phần nào của con tàu".
Xác tàu đắm có thể nằm dưới nước mãi mãi mà không bị ảnh hưởng. Vấn đề thực sự chỉ xảy ra khi chúng được đưa lên mặt nước. Sau bao năm ngâm trong nước, cellulose trong gỗ bắt đầu phân hủy. Thứ duy nhất gắn kết những khúc gỗ là nước nhờn dính, theo Mark Schwartz, giáo sư nhân chủng học ở Đại học Grand Valley. Khi nước khô đi, kết cấu tàu sẽ bị phá hủy. Các nhà nghiên cứu tìm cách bảo quản tạm thời bộ khung gỗ bằng polyethylene glycol hoặc dùng một chiếc máy sấy thăng hoa khổng lồ nhưng cách này không bền. Quá trình axit hóa có thể bắt đầu bất cứ lúc nào, đe dọa biến những con tàu bảo quản tốt nhất thành bụi đất trong vòng vài ngày.
Đó là điều có thể xảy ra với Vasa, một tàu chiến đồ sộ ở Thụy Điển bị chìm vào năm 1628. Dù nhiều năm bảo quản giúp lưu giữ con tàu dài 69m sau khi trục vớt từ nấm mồ nước, những chiếc đinh sắt trong gỗ bắt đầu bị axit hóa và phá hủy khung gỗ. Ngay khi quá trình này bắt đầu, cả con tàu có thể sụp đổ.
"Hiện giờ ở Vasa, có hai tấn axit sulfuric. Nếu phản ứng bắt đầu, trong vòng vài ngày, lớp gỗ có thể mủn ra", Claudia Mondelli, nhà vật lý học ở Viện Laue-Langevin tại Grenoble, Pháp, nói. Nhưng Mondelli cùng nhiều nhà nghiên cứu đến từ Italy và Pháp phát hiện các hạt nano alkani hydroxide, một hợp chất hóa học bao gồm hydroxide và kim loại kiềm thổ như magiê hoặc canxi có thể tạo ra rào cản trung hòa axit, ngăn phản ứng hóa học phá hủy tiếp diễn, đóng vai trò như giải pháp "chữa lành" lớp gỗ. Họ công bố kết quả nghiên cứu trên tạp chí Nanoparticles.
Mondelli và cộng sự kiểm tra ý tưởng trên mẫu gỗ lấy từ một con tàu La Mã thế kỷ 2 được phát hiện vào năm 2003. Để bảo quản gỗ từ xác tàu đắm, họ thường phải ngâm chúng nhiều tháng hoặc nhiều năm trong những bể polyethylene glycol. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cho thấy hỗn hợp nước và canxi hydroxide hoặc magiê hydroxide thêm vào bể ngâm có khả năng ngăn chặn axit hóa. Hạt nano có thể xuyên qua lớp gỗ, trung hòa bất kỳ axit nào tìm thấy bên trong. Tuy nhiên, hợp chất phải được điều chế đặc biệt trong phòng thí nghiệm với liều lượng chuẩn dựa trên độ dày của lớp gỗ.
Khoan thành công đường hầm đầu tiên vượt sông Hoàng Hà
Trung Quốc đã hoàn tất quá trình khoan đường hầm dài 4,76 km và rộng 15,75 m chui qua con sông dài thứ hai của nước này.
Nghiên cứu tấm vữa bằng sợi dệt carbon giúp gia cố và tăng độ bền cho kết cấu bê tông
Một loại tấm vữa bằng vải dệt carbon mới hứa hẹn sẽ giúp gia cố kết cấu bê tông bền chắc hơn so với phương pháp sử dụng sợi carbon (CFRP) hay bọc thép tấm hoặc tăng độ dày cho lớp bê tông cốt thép.
Vụ án 'hack não' nhất mọi thời đại: Nhảy lầu từ tầng 10, qua tầng 9 bị đạn lạc bắn chết và những cú twist cuối cùng khiến ai cũng phải ngỡ ngàng
Một người nhảy từ tầng 10 xuống, nhưng qua tầng 9 bị đạn bắn chết. Vậy đây là tự sát hay giết người?
Top 10 thành phố sa mạc sầm uất nhất thế giới
Giữa sa mạc cằn cỗi, oi bức, ít mưa và thảm thực vật nghèo nàn, các thành phố này vẫn phát triển mạnh mẽ, tốc độ đô thị hóa nhanh chóng với nhiều hoạt động nhộn nhịp của con người.
5 phương trình giải thích được vạn vật quanh ta
Mình từng nghĩ thế này, hồi đi học ở trường, có rất nhiều công thức đến giờ đi làm vẫn không đụng đến. Cứ nghĩ là học như thế kiến thức thành thừa, nhưng không phải vậy.
Những mẹo trong quân đội thực sự hữu ích trong đời thường
Kỷ cương và kỷ luật quân đội là điều đáng để học hỏi nhất nhưng cũng rất khó để thực hiện với người bình thường. Tuy nhiên, trong quân đội còn có nhiều kỹ năng tuyệt vời chúng ta có thể áp dụng giúp làm cho cuộc sống trở nên dễ dàng hơn.
