Khai quật xưởng ướp xác Ai Cập cổ đại 2.700 năm tuổi, tiết lộ bí ẩn các chất dùng ướp xác

Phân tích cặn dung dịch khai quật từ một xưởng ướp xác Ai Cập 2.500- 2.700 năm tuổi, các nhà khoa học đã xác định được các chất sử dụng trong công nghệ ướp xác của người Ai Cập cổ đại.

Mặc dù trước đây các nhà nghiên cứu đã biết tên của các chất được sử dụng để ướp xác người chết từ các văn bản Ai Cập cổ, nhưng cho đến gần đây, họ cũng chỉ có thể phỏng đoán về những hợp chất và vật liệu đó.

Giờ đây, với việc phân tích phân tử từ cặn đóng dưới đáy những chiếc bình đựng dung dịch dùng ướp xác được khai quật từ một địa điểm được phát hiện vào năm 2016 ở quần thể kim tự tháp Saqqara, một khu nghĩa trang của người Ai Cập cổ đại (thuộc tỉnh Giza, Ai Cập ngày nay), đã tiết lộ một số bí ẩn.


Các bình, thố đựng dung dịch ướp xác được khai quật từ một xưởng ướp xác tại khu lăng mộ Saqqara, Ai Cập. (Ảnh: M. Abdelghaffar).

Tổng cộng có 121 chiếc bình, thố đã được khai quật từ một xưởng ướp xác, được sử dụng vào thế kỷ thứ bảy và thứ sáu trước Công nguyên.

Trong nghiên cứu được công bố hôm 1/2 trên tạp chí khoa học Nature, các nhà khoa học Đức và Ai Cập đã nghiên cứu dư lượng hữu cơ trong 31 bình, thố có dấu tích rõ ràng nhất.


Mô phỏng quang cảnh ướp xác cho một linh mục tại một xưởng ướp xác dưới lòng đất. (Tác giả: Nikola Nevenov).

Nghiên cứu tiết lộ rằng, người Ai Cập cổ đại đã sử dụng nhiều loại chất khác nhau để thoa lên tử thi để khử mùi và bảo vệ xác ướp khỏi nấm, vi khuẩn và sự thối rữa.

Các vật liệu được xác định bao gồm: dầu hương thực vật chiết từ các loài cây bách xù, bách, thông tuyết tùng, cũng như nhựa từ cây hồ trăn (hạt dẻ cười), mỡ động vật và sáp ong.


Địa điểm khai quật xưởng ướp xác gần kim tự tháp Unas và kim tự tháp bậc thang Djoser. (Ảnh: Susanne Beck/Dự án lăng mộ Saqqara Saite).

Các nhà khảo cổ cũng có thể xác định những chất cụ thể được sử dụng để bảo quản các bộ phận cơ thể khác nhau, ví dụ nhựa hồ trăn và dầu thầu dầu chỉ được sử dụng cho phần đầu.

Các phát hiện cũng chỉ ra rằng, chất mà người Ai Cập cổ đại gọi là “antiu” thực ra là nhựa thơm hay nhang, là hỗn hợp của một số thành phần khác nhau gồm dầu các cây tuyết tùng, bách, bách xù và mỡ động vật.


Các chất ướp xác có nguồn gốc đa dạng, từ Địa Trung Hải, Đông Nam Á hay châu Phi. (Tác giả: Nikola Nevenov).

Các thành phần được sử dụng trong kỹ thuật ướp xác rất đa dạng và có nguồn gốc không chỉ từ Ai Cập, trong đó có những chất dường như đến từ Địa Trung Hải. Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy bã kẹo cao su thiên nhiên dammar và nhựa cây elemi, có khả năng đến từ các khu rừng ở Đông Nam Á hoặc các vùng nhiệt đới Châu Phi.

“Những loại nhựa này cung cấp bằng chứng mới về các mạng lưới thương mại xuyên châu lục, đồng thời đặt ra câu hỏi về cách thức và thời điểm người Ai Cập biết đến những loại nhựa này, cũng như có được sự hiểu biết về các đặc tính và sự liên quan của chúng trong kỹ thuật ướp xác”, Salima Ikram, giáo sư về Ai Cập học tại Đại học Mỹ ở Cairo (AUC) nói.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Tìm thấy

Tìm thấy "tiên dược" trong mộ cổ bề thế, chuyên gia phẫn nộ: Hàng nghìn năm sau cũng không dung thứ!

Nam Kinh được mệnh danh là "Lục triều cố đô". Các triều đại đặt tại kinh đô Nam Kinh hầu hết đều yên bình nhưng văn hóa lại vô cùng phát triển.

Đăng ngày: 27/06/2025
Giải mã bí mật ngai vàng của nhà vua triều Nguyễn

Giải mã bí mật ngai vàng của nhà vua triều Nguyễn

Ngai vua triều Nguyễn là biểu trưng cao nhất về quyền lực thời quân chủ, cũng là chiếc ngai cuối cùng trong lịch sử các triều đại ở Việt Nam còn được bảo tồn nguyên vẹn.

Đăng ngày: 24/06/2025
Phát hiện cô gái Ai Cập mang khuôn mặt vàng ròng, cơ thể nguyên vẹn sau 3.000 năm

Phát hiện cô gái Ai Cập mang khuôn mặt vàng ròng, cơ thể nguyên vẹn sau 3.000 năm

Các nhà khoa học Ai Cập đã tìm được một kho báu vô song ngay gần lăng mộ Vua Tut huyền thoại, bao gồm một kim tự tháp thờ nữ hoàng bí ẩn và hơn 300 xác ướp nguyên vẹn, xa hoa.

Đăng ngày: 24/06/2025
Lục địa mất tích được tìm thấy sau 375 năm

Lục địa mất tích được tìm thấy sau 375 năm

Các nhà khoa học phải mất 375 năm để khám phá ra lục địa thứ tám của thế giới.

Đăng ngày: 24/06/2025
Lũ quét chôn vùi hàng chục xác khủng long trong ao tù

Lũ quét chôn vùi hàng chục xác khủng long trong ao tù

Gần 100 năm qua, các nhà khoa học chưa thể lý giải vì sao mỏ khủng long Cleveland-Lloyd ở Texas, Mỹ lại chứa hóa thạch của hơn 75 con khủng long chân thú theropod sống ở kỷ Jura.

Đăng ngày: 23/06/2025
Phát hiện mới nhất về loài cây có hoa đầu tiên trên thế giới

Phát hiện mới nhất về loài cây có hoa đầu tiên trên thế giới

Các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện loài cây có hoa đầu tiên trên Trái đất, Montsechia Vidalii, sống cách đây khoảng 125-130 triệu năm.

Đăng ngày: 20/06/2025
Thành cổ nghìn năm nằm sâu dưới đáy hồ nước sạch nhất Trung Quốc

Thành cổ nghìn năm nằm sâu dưới đáy hồ nước sạch nhất Trung Quốc

Năm 2009, người ta phát hiện ở hồ Thiên Đảo có một số di chỉ văn hóa và mộ cổ, trải dài từ các thời kỳ xa xưa như Đồ đá, Xuân Thu Chiến Quốc...

Đăng ngày: 19/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News