Làm gì để tăng cơ hội sống sót khi sạt lở đất?
Nghiên cứu của GS Joseph Wartman và cộng sự kết luận chỉ cần thay đổi một số thái độ ứng xử đơn giản như tìm hiểu về lở đất hoặc biết cách di dời, nhiều người sẽ được cứu sống.
Vụ sạt lở đất ở Oso (bang Washington) vào tháng 3/2014 đã trở thành thiên tai chết nhiều người nhất trong lịch sử nước Mỹ với 43 người chết và 49 ngôi nhà bị phá hủy.
Hình ảnh vụ sạt lở đất ở Oso ngày 22/3/2014 làm 43 người chết - (Ảnh: USGS)
Sau đó, GS Joseph Wartman và giảng viên William Pollock ở khoa kỹ thuật xây dựng và môi trường thuộc Đại học Washington (Mỹ) bắt đầu tìm hiểu xem yếu tố nào khiến sạt lở đất làm chết nhiều người như vậy.
Hai nhà nghiên cứu đã phân tích tài liệu về 38 vụ lở đất có ảnh hưởng đến nhà cửa xảy ra từ năm 1881 đến 2019 bao gồm lũ bùn ở Oso và Nam California cũng như các vụ sạt lở đất ở Bangladesh, Philippines, Trung Quốc, Malaysia, Úc, New Zealand.
Kết quả nghiên cứu với đầu đề "Tính chất dễ tổn thương của con người đối với sạt lở đất" đã được công bố trên tạp chí khoa học GeoHealth (Mỹ) số tháng 10/2020.
Nghiên cứu kết luận chỉ cần thực hiện một số hành vi đơn giản, cơ hội sống sót trong sạt lở đất sẽ tăng lên.
Có sáu hành vi then chốt nên thực hiện trước, trong và sau sạt lở đất.
Trước sạt lở đất:
- 1. Tìm hiểu thông tin về các nguy cơ tiềm ẩn từ bản đồ nguy cơ lở đất hoặc từ nhiều nguồn khác đồng thời trò chuyện với những người đã từng trải qua lở đất.
- 2. Di chuyển khỏi những chỗ đông người như phòng ngủ, tầng lầu hoặc đi xuống phía dưới tòa nhà.
Trong sạt lở đất:
- 3. Thoát thân theo hướng thẳng đứng bằng cách di chuyển lên cầu thang hoặc thậm chí đứng trên quầy để tránh bị cuốn đi.
- 4. Xác định và di chuyển đến các địa điểm bên trong nhà không có đồ đạc như phòng tắm, hành lang bên trong.
- 5. Mở cửa cái và cửa sổ ra phía ngoài để các mảnh vỡ văng ra ngoài.
Sau sạt lở đất:
- 6. Nếu bị vướng trong đống đổ nát, hãy tiếp tục vùng vẫy và gây tiếng động như kêu cứu, huýt sáo, gõ vào các mảnh vỡ để báo cho lực lượng cứu hộ.
Ngược lại, có hai hành vi khiến các nạn nhân gặp nhiều rủi ro hơn.
- Một là mở cửa vì tò mò khi nghe âm thanh lạ hoặc nhìn thấy bùn chảy trên đường nên bị lũ cuốn đi.
- Hai là ẩn náu bên cạnh các vật dụng lớn nên bị chấn thương do đồ đạc va đập mạnh.
GS Joseph Wartman hi vọng sáu hành vi nêu trên có thể được lồng ghép vào các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng.
Ông nhận xét: "Đây là thông điệp hi vọng. Nghiên cứu này mong muốn gợi ý rằng đầu tư khiêm tốn vào khoa học xã hội, chính sách và giáo dục có thể tạo hiệu quả lớn trong việc bảo vệ người dân khỏi sạt lở đất".
Tại Mỹ, người dân muốn biết nhà cửa có dễ bị sạt lở đất ảnh hưởng hay không có thể liên hệ với các cơ quan địa phương như Bộ Tài nguyên bang Washington để tìm hiểu.
Mỹ đang xây dựng một đạo luật liên bang về cung cấp rộng rãi thông tin liên quan đến sạt lở đất.
Di chuyển người chết trong vụ sạt lở đất ở Itogon (miền bắc Philippines) vào tháng 9/2018 trong bão Mangkhut - (Ảnh: AP)
Sạt lở đất ngày 21/12/2015 ở Thâm Quyến (Trung Quốc) làm 77 người chết - (Ảnh: EPA).
Trung bình trên thế giới có hơn 4.000 người chết mỗi năm do sạt lở đất. Riêng ở Mỹ số người chết do sạt lở đất từ 25-50 người.
Bão số 10 áp sát vùng biển Quảng Ngãi - Phú Yên, các tỉnh Trung Bộ bắt đầu mưa lớn
Bão Goni khả năng suy yếu thành áp thấp nhiệt đới rồi đi vào đất liền các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Phú Yên rạng sáng 6/11. Các tỉnh Trung Bộ bắt đầu có mưa lớn do ảnh hưởng của bão.
Núi băng trôi lớn nhất thế giới sắp đâm vào hòn đảo Anh
Núi băng trôi A68a đang hướng về phía đảo Nam Georgia, lãnh thổ hải ngoại của Anh, đe dọa nhiều động vật hoang dã như chim cánh cụt và hải cẩu.
Nếu khí hậu tăng lên 2 độ C có thể giải phóng hàng tỷ tấn carbon trong đất
(Dân trí) - Khi hành tinh của chúng ta ấm lên, tốc độ phân hủy đất đang tăng nhanh, cho phép nhiều carbon thoát vào khí quyển.
Bão số 10 giật cấp 10, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 330km
Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (60-75km/giờ), giật cấp 10. Bán kính gió mạnh từ cấp 6, giật từ cấp 8 trở lên khoảng 140km tính từ tâm bão.
Bão Goni (cơn bão số 10) tiến gần quần đảo Hoàng Sa, sẽ vào đất liền từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa
Hồi 13 giờ ngày 03/11, vị trí tâm bão ở khoảng 14,8 độ Vĩ Bắc; 115,1 độ Kinh Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 370km về phía Đông Nam.
Sự thật về thảm họa gây chết người đứng thứ 7 trong lịch sử nhưng lại ít được con người để ý đến
Các vụ sạt lở có khả năng gây ra thảm họa rất lớn. Tuy nhiên, nó không được truyền thông chú ý bằng những thảm họa thiên nhiên khác như lũ lụt, động đất, núi lửa... cho đến thời gian gần đây.
