Liệu động vật có cảm xúc giống như con người?

Giáo sư Marc Bekoff, người chuyên nghiên cứu về động vật đã chỉ ra rằng cảm xúc là một món quà từ tổ tiên xa xôi của chúng ta. Cả con người và động vật đều có cảm xúc. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học dường như quên đi điều này và coi động vật là đối tượng nghiên cứu vô tri vô giác.

Marc Bekoff đôi khi hỏi những người đồng nghiệp tiến hành thí nghiệm trên động vật rằng họ có đối xử như vậy với những con chó của họ theo cách tương tự không. Câu hỏi đơn giản này vừa bất ngờ, vừa khiến ta phải suy nghĩ. Nhờ các nhà khoa học như Marc Bekoff và Jane Goodall mà nghiên cứu về hành vi của động vật mới dần trở nên nhân đạo hơn. Vậy các loài động vật có cảm xúc và cảm giác giống như con người không?

Cảm xúc và cảm giác


Cảm xúc không kéo dài trong một thời gian dài, nhưng rất phức tạp.

Hầu hết chúng ta coi hai từ trên là một từ duy nhất và có thể đổi chỗ cho nhau. Mặc dù điều này không sai về mặt ngôn ngữ, nhiều nhà tâm lý học coi chúng là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt.

Cảm xúc là phản ứng tâm lí của chúng ta đối với các kích thích bên ngoài và bên trong khiến chúng ta cảm động sâu sắc. Cảm xúc không kéo dài trong một thời gian dài, nhưng rất phức tạp. Chúng có lẽ được hình thành thông qua quá trình tiến hóa, để thích nghi với thế giới xung quanh.

Còn cảm giác là gì?


Tình mẫu tử, một biểu hiện của cảm xúc trên động vật.

Có thể nói rằng chúng ổn định và sâu sắc hơn cảm xúc. Chúng giúp mọi người sửa chữa hành vi của họ, khám phá các giải pháp mới, tạo cộng đồng. Chúng ta có thể coi cảm giác là cách chúng ta nhìn nhận cảm xúc.

Cảm xúc của động vật theo các nhà khoa học

Lý thuyết về cảm xúc của động vật đã được hình thành từ nhiều năm trước và người đầu tiên tuyên bố ủng hộ nó chính là Charles Darwin. Sau khi quan sát tinh tinh và các loài vượn khác, ông kết luật rằng chúng phát ra tiếng động tương tự như tiếng cười của con người.

Darwin đưa ra một giả thuyết rằng cảm xúc là một hình thức thích nghi của giao tiếp và động lực. Ông cũng chấp nhận quan điểm của Lamarck (nhà tự nhiên học người Pháp), người nói rằng những cảm xúc hữu ích được truyền lại cho con cháu. Mặc dù Darwin coi biểu hiện cảm xúc là một tính trạng di truyền bên trong nhưng chức năng của chúng vượt lên cả nhu cầu thích nghi với môi trường. Ví dụ, ông nhận thấy rằng con người sử dụng răng của họ để thể hiện sự nhạo báng hoặc giận dữ. Ông tuyên bố rằng tổ tiên của con người đã sử dụng răng của họ để thể hiện hành vi hung hăng.


Loài mèo cũng có biểu hiện cảm xúc.

“Các nhà khoa học đương đại rất thận trọng về cảm xúc của động vật”. Trong nhiều năm, họ đã thực hiện nhiều thí nghiệm trên động vật (thường rất tàn nhẫn) để chứng minh hoặc bác bỏ cảm xúc của chúng. Có 2 luồng tư tưởng: một lượng lớn các nhà khoa học tuyên bố rằng động vật có thể thể hiện các hành vi giống như các phản ứng cảm xúc phức tạp, nhưng họ tránh sự nhân hóa (gán cho động vật những đặc điểm của con người). Nhóm thứ hai là những người hoài nghi.

Ngày càng có nhiều nhà khoa học nghiêng về nhóm thứ nhất, tin rằng động vật có thể trải qua trạng thái cảm xúc. Nhờ đó, ngành khoa học về hành vi động vật đã được đặt tên riêng - Tập tính học. Đây là một trong những ngành khoa học tự nhiên mới nhất. Tập tính học hiện đại được công nhận vào những năm 1930 bởi các nhà sinh học người Hà Lan và Áo Nikolaas Tinbergen, Konrad Lorenz và Karl von Frisch. Ba nhà khoa học này đã được trao giải thưởng Nobel về sinh lý học và y học.

TIN CŨ HƠN
Khám phá bí ẩn về thế giới động vật

Khám phá bí ẩn về thế giới động vật

Có những quan niệm ăn sâu bám rễ lâu ngày đến nỗi khi nhắc đến nó là nhiều người cứ thế tin theo mà không cần tìm hiểu nguồn gốc cũng như tính đúng sai của nó. Đối với các hiểu biết về thế giới động vật cũng vậy, nhiều khi thật khó xác định

Đăng ngày: 20/10/2025
Tìm hiểu loài chim ăn thịt khổng lồ mệnh danh “chúa tể bầu trời“

Tìm hiểu loài chim ăn thịt khổng lồ mệnh danh “chúa tể bầu trời“

Đại bàng, loài chim săn mồi cỡ lớn, được mệnh danh là "chúa tể bầu trời" sinh sống ở nơi núi cao và rừng nguyên sinh.

Đăng ngày: 19/10/2025
Những loài động vật kỳ lạ nhất trên thế giới

Những loài động vật kỳ lạ nhất trên thế giới

Thiên nhiên còn biết bao điều kỳ diệu, trong đó co 10 loài động vật mà khi trông thấy bạn cứ ngỡ chúng trong một truyện cổ tích nào đấy!

Đăng ngày: 19/10/2025
Vẻ đẹp chim bói cá Việt Nam

Vẻ đẹp chim bói cá Việt Nam

Là một trong những nhóm chim cổ chiếm lĩnh hầu hết các vùng đất trên thế giới, chim bói cá ở Việt Nam có rất nhiều loài với màu lông biếc rực rỡ.

Đăng ngày: 17/10/2025
Kỳ lạ 5 loài động vật có khả năng phát điện

Kỳ lạ 5 loài động vật có khả năng phát điện

Một số động vật lạ trên thế giới có khả năng tự phát ra điện để chúng tự vệ hay tìm kiếm con mồi, điều đặc biệt là khả năng kỳ lạ này không hề khiến chúng bị thương.

Đăng ngày: 17/10/2025
Những cách giao phối kỳ quái của các loài vật

Những cách giao phối kỳ quái của các loài vật

Giao phối là hoạt động không thể thiếu của các loài động vật để duy trì nòi giống. Nhưng chắc chắn bạn sẽ bất ngờ với những cách giao phố có 1-0-2 của các loài động vật dưới đây.

Đăng ngày: 17/10/2025
Thế giới động vật - Những điều thú vị bạn chưa biết

Thế giới động vật - Những điều thú vị bạn chưa biết

Thế giới động vật muôn màu với bao điều lý thú. Không ai có thể tự cho mình là hiểu khá rõ về mọi loài tồn tại trên hành tinh của chúng ta.

Đăng ngày: 14/10/2025
Khoa Học News