Loài cá chứa đầy chất chống đông sống dưới núi băng trôi

Các nhà khoa học khoan sâu bên dưới núi băng trôi ngoài khơi Greenland và phát hiện loài cá với chất chống đông phát quang màu xanh lá cây chảy qua mạch máu.

Con cá ốc đốm màu (Liparis gibbus) chưa trưởng thành chứa lượng protein chống đông cao nhất từng được ghi nhận, theo nghiên cứu công bố hôm 16/8 trên tạp chí Evolutionary Bioinformatics. Tương tự chất chống đông giúp điều phối nhiệt độ động cơ xe hơi trong điều kiện cực hạn, một số loài tiến hóa với khả năng tương tự, đặc biệt là sinh vật sống trong môi trường lạnh giá như biển vùng cực ngoài khơi Greenland.


Cá ốc chụp dưới ánh đèn trắng. (Ảnh: John Sparks và David Gruber)

"Protein chống đông bám vào bề mặt của tinh thể băng nhỏ hơn, ngăn chúng phát triển thành tinh thể lớn và nguy hiểm hơn", đồng tác giả nghiên cứu David Gruber, giáo sư sinh vật học tại Trường Baruch, Đại học New York, cho biết. "Cá từ cả Nam Cực và Bắc Cực đều tiến hóa loại protein này một cách độc lập với nhau".

Protein chống đông được phát hiện lần đầu tiên ở một số loài cá Nam Cực cách đây gần 50 năm, theo Hiệp hội Khoa học Quốc gia. Khác với nhiều loài bò sát và côn trùng máu lạnh, cá không thể sống sót khi dịch cơ thể của chúng đông cứng, khiến những hạt băng hình thành bên trong tế bào. Cá ốc sản sinh protein chống đông giống như bất kỳ loại protein nào khác, sau đó tiết vào mạch máu, theo Gruber.

Các nhà khoa học tìm thấy cá ốc đốm màu vào năm 2019 trong một chuyến thám hiểm khi khám phá núi băng trôi ngoài khơi Greenland. Trong chuyến đi, họ rất kinh ngạc khi chứng kiến cá ốc phát quang sinh học màu xanh lá cây và đỏ trong môi trường băng. "Cá ốc là một trong số ít những loài cá sống giữa các núi băng trôi, trong hốc nhỏ. Thật bất ngờ vì loài cá nhỏ bé như vậy có thể sống trong môi trường lạnh cực hạn mà không đóng băng", Gruber chia sẻ.

Cá ở Bắc Cực rất hiếm khi thể hiện đặc tính phát quang sinh học, khả năng biến đổi ánh sáng màu xanh dương thành xanh lá cây, đỏ hoặc vàng, do bóng tối kéo dài vào mùa đông ở vùng cực. Thông thường, đặc tính này thường gặp ở cá bơi ở vùng nước ấm.

Nhóm nghiên cứu kiểm tra đặc điểm phát quang sinh học của cá ốc và tìm thấy hai loại gene khác nhau mã hóa protein chống đông, cách thích nghi giúp chúng không biến thành cá đóng đá. Lượng protein chống đông cực cao có thể giúp cá ốc thích nghi với môi trường dưới 0 độ C. Tuy nhiên, các chuyên gia chưa rõ chúng sẽ sinh tồn ra sao khi nhiệt độ đại dương tăng lên do hiện tượng ấm lên toàn cầu.

TIN CŨ HƠN
Răng nanh rắn có trước hay nọc độc có trước?

Răng nanh rắn có trước hay nọc độc có trước?

Loài rắn có những chiếc răng nanh đặc biệt để bơm chất độc vào con mồi.

Đăng ngày: 28/11/2025
Linh ngưu: Loài vật mang thân hình của bò tót, trông thì có vẻ hiền lành nhưng lại dữ tợn hơn hổ báo

Linh ngưu: Loài vật mang thân hình của bò tót, trông thì có vẻ hiền lành nhưng lại dữ tợn hơn hổ báo

Linh ngưu, hay còn gọi là trâu rừng Tây Tạng, là một loài động vật có hình dạng nửa giống cừu nửa giống trâu bò phân bố tại phía đông dãy Himalaya.

Đăng ngày: 28/11/2025
Những loài ẩn mình nghìn năm sâu trong lòng Trái Đất

Những loài ẩn mình nghìn năm sâu trong lòng Trái Đất

Dưới lớp đá cứng sâu vài km của vỏ Trái Đất, trong điều kiện thiếu oxy, nhiệt độ cao và áp suất lớn tưởng như không thể sống nổi vẫn tồn tại những sinh vật sống phát triển thịnh vượng.

Đăng ngày: 28/11/2025
Australia phát hiện siêu giun có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nhựa

Australia phát hiện siêu giun có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nhựa

Các nhà khoa học tại Australia vừa tìm ra một giải pháp có thể góp phần xử lý khoảng một triệu tấn nhựa phế thải mỗi năm của nước này.

Đăng ngày: 27/11/2025
Động vật cũng có tính cách

Động vật cũng có tính cách

“Nhân cách” có lẽ được xem như một đặc điểm chỉ có ở con người, vì bản thân từ này chỉ đề cập đến con người, nhưng nhiều công trình nghiên cứu khảo sát trên nhiều loài từ mực ống đến ngựa và thậm chí côn trùng cho

Đăng ngày: 27/11/2025
Loài cá 'bí ẩn': Có lúc còn 37 con, sống ở Hố Quỷ, chi phí bảo tồn lên tới hơn 90 tỷ đồng

Loài cá 'bí ẩn': Có lúc còn 37 con, sống ở Hố Quỷ, chi phí bảo tồn lên tới hơn 90 tỷ đồng

Loài cá kỳ lạ này được đánh giá là có số lượng ít hơn cả gấu trúc. Chúng sống Hố Quỷ, một nơi thuộc Thung lũng Chết ở Mỹ có khí hậu vô cùng khắc nghiệt.

Đăng ngày: 26/11/2025
Sự thật về cuộc sống cơ cực của một con lười

Sự thật về cuộc sống cơ cực của một con lười

Nhắc tới loài lười, chúng ta nghĩ tới sự chậm chạp, lười biếng, cả ngày nằm trên cây. Nhưng thực tế, lười có nhiều bí ẩn hơn để giải thích về sự chậm chạp của chúng.

Đăng ngày: 25/11/2025
Khoa Học News