Loài chuột to bằng con thỏ có bộ lông kịch độc
Chất độc bao phủ lông của chuột mào châu Phi mạnh đến mức có thể giết chết cả một con voi trưởng thành.
Nghiên cứu mới công bố hôm 17/11 trên tạp chí Mammalogy mô tả một loài chuột kỳ lạ sống ở châu Phi và là động vật có vú duy nhất thu thập chất độc ở thực vật làm hóa chất tự vệ. Dù có vũ khí bí mật, chuột mào châu Phi (Lophiomys imhausi) trông không giống một sát thủ mà lai giữa thỏ và chồn. Chất độc bao phủ toàn thân chúng nguy hiểm đến mức chỉ vài miligram cũng đủ giết chết người.
Chuột mào ăn các loài thực vật. (Video: IFL Science).
Dù đây là nghiên cứu mới, từ lâu cư dân ở Đông Phi đã nghi ngờ chuột mào có vũ khí và rất nguy hiểm. Năm 2011, nghiên cứu sơ bộ về những đặc điểm khác thường của chuột mào chỉ ra chúng thu thập chất độc từ cây mũi tên (Acokanthera schimperi), thường được con người sử dụng để săn bắn do chứa nhiều chất cardenolide có độc tính cao. Khi bị đe dọa, loài chuột này sẽ dựng chùm lông dọc lưng. Các nhà nghiên cứu đặt giả thuyết chúng nhai vỏ cây Acokanthera và bôi chất độc lên những chiếc lông mào. Nghiên cứu ban đầu xác nhận hành vi này ở một cá thể, nhưng họ chưa rõ nó có lan rộng trong quần thể chuột mào không.
Để tìm hiểu việc lưu trữ chất độc có phổ biến không, nhóm nghiên cứu đặt bẫy bắt 25 con chuột mào châu Phi để thu thập tập mẫu lớn nhất. Sau khi xem xét gần 1.000 giờ quay, họ phát hiện hành vị thu thập chất độc của cây Acokanthera rất phổ biến và đời sống xã hội của loài chuột này có độ phức tạp cao.
Đây là động vật có vú duy nhất thu thập chất độc ở thực vật làm hóa chất tự vệ.
"Chúng tôi đặt hai con chuột ở cùng nhau trong chuồng và chúng bắt đầu chải lông cho nhau", Sara Weinstein, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ ở Đại học Utah, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. "Đó là một bất ngờ lớn bởi mọi người chúng tôi hỏi đều nghĩ chúng sống đơn độc".
Các nhà nghiên cứu sử dụng một nhà kho bỏ hoang để dựng môi trường sống và theo dõi những con chuột. Dù mang chất độc chết người, chuột mào là động vật ăn cỏ hiền lành và dành phần lớn thời gian kiếm ăn. Chúng chỉ ngừng ăn để giao phối, chải lông cho nhau hoặc trèo lên tường để bò vào tổ. Chúng dường như chỉ có một bạn tình và có nhiều điểm chung với các loài ghép đôi trọn đời khác như kích thước lớn, tuổi thọ dài và tốc độ sinh sản chậm.