Loài đầu tiên tự có giới tính: “Con lai của sinh vật ngoài hành tinh”

Các nhà khoa học đã xác định được nhiễm sắc thể giới tính lâu đời nhất trên Trái đất - ít nhất 248 triệu năm tuổi - năm trên cơ thể một sinh vật bí ẩn.

Đối với các động vật sơ khai nhất thế giới, môi trường mà chúng trải qua đầu đời thường quyết định chúng sẽ trưởng thành với giới tính nào. Để rồi vài trăm triệu năm trước, nhiễm sắc thể giới tính xuất hiện như một bước nhảy vọt tiến hóa.


Bạch tuộc có thể là loài đầu tiên trên thế giới sở hữu nhiễm sắc thể giới tính - (Ảnh: internet)

Nhiễm sắc thể giới tính giúp động vật đã tự có sẵn giới tính từ khi được hoài thai. Nhiễm sắc thể giới tính hiện là tiêu chuẩn của động vật có vú, bao gồm chúng ta.

Trước đây, các nhà khoa học cho rằng một bộ gene có sẵn giới tính chỉ tồn tại trên Trái đất khoảng 180 triệu năm trước. Kỷ lục này ghi nhận ở loài cá tầm.

Trong nghiên cứu vừa công bố trực tuyến trên BioArXiv, nhóm khoa học gia đẫn dầu bởi TS Andrew Kern từ Đại học Oregon (Mỹ) đã phát hiện ra sự tồn tại của nhiễm sắc thể giới tính lâu đời hơn nhiều: Ít nhất 248 triệu năm và có thể lên tới 455 triệu năm.

Nó xuất hiện ở loài từng được nhiều nhà sinh vật học hoài nghi là "con lai của sinh vật ngoài hành tinh", bởi nhảy đột ngột vào cây tiến hóa của sinh vật Trái đất một cách bí hiểm.

Một công trình công bố trên Progress in Biophysics and Molecular Biology vào năm 2018 lập luận rằng một loài ngoại lai nào đó đã theo các tiểu hành tinh hạ cánh xuống Trái đất hàng trăm triệu năm trước, sau đó nảy sinh giao phối liên hành tinh với một loài sẵn có.

Vì vậy, con cháu của chúng có mức tiến hóa, trí tuệ vượt trội so với các loài cùng thời.

Đó là bạch tuộc, và có thể là cả họ hàng gần của chúng - những con mực.

Tất cả bắt đầu từ cuộc nghiên cứu năm 2015, khi TS Kern và các cộng sự giải trình tự gene đầy đủ một con bạch tuộc hai đốm California (Octopus bimaculoides) cái.

Họ nhanh chóng nhận ra nhiễm sắc thể 17 của chúng dường như có sự khác biệt, dường như ít chứa đầy gene hơn các nhiễm sắc thể khác.

Trong khi đó, một cá thể đực được giải trình tự trước đó sở hữu nhiễm sắc thể 17 rất bình thường so với các nhiễm sắc thể khác.

Các nhà khoa học tìm câu trả lời thông qua 2 con bạch tuộc đực và 2 con bạch tuộc khác và nhận thấy con cái chỉ có 1 bản sao nhiễm sắc thể số 17, trong khi con đực có 2.

Như vậy, thay vì XY và XX quyết định giới tính nam - nữ ở con người, thì cặp ZZ hoặc Z0 "lẻ loi" lần lượt quyết định đó là bạch tuộc đực hay cái.

Công việc giải trình tự gene được tiếp tục với 3 loài bạch tuộc khác, 3 loài mực và ốc anh vũ. Kết quả cho thấy chỉ ốc anh vũ không có cặp nhiễm sắc thể kiểu đó.

Từ đó, các nhà khoa học tính toán được thời gian nhiễm sắc thể giới tính xuất hiện trong tiến trình tiến hóa của động vật Trái đất là khoảng 248-455 triệu năm trước.

TIN CŨ HƠN
Âm thanh gào thét giận dữ của loài ếch này đảm bảo sẽ khiến tất cả chúng ta cùng

Âm thanh gào thét giận dữ của loài ếch này đảm bảo sẽ khiến tất cả chúng ta cùng "sợ"

Các loài động vật trong thế giới tự nhiên hung hiểm có những bản năng khác nhau để đối phó với tình huống bị đe dọa.

Đăng ngày: 08/12/2025
Sự thật về tuần lộc, loài hươu hùng vĩ dùng để kéo xe chở ông già Noel

Sự thật về tuần lộc, loài hươu hùng vĩ dùng để kéo xe chở ông già Noel

Nếu bạn từng tự hỏi tại sao chỉ có tuần lộc cái kéo xe của ông già Noel hay loài vật này chạy nhanh tới mức nào, những sự thật dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó.

Đăng ngày: 08/12/2025
Thằn lằn Armadillo - Loài rồng bên ngoài đời thực

Thằn lằn Armadillo - Loài rồng bên ngoài đời thực

Chúng là một trong những loài động vật kỳ lạ nhất ở vùng đồng bằng đá Nam Phi, thằn lằn armadillo sở hữu vẻ ngoài vô cùng đặc biệt và được ví như một con rồng thu nhỏ ở ngoài đời thực.

Đăng ngày: 07/12/2025
Đi bắt cá, người đàn ông suýt chết vì bị cá

Đi bắt cá, người đàn ông suýt chết vì bị cá "trả thù"

Đang há miệng để thở, người đàn ông bị một con cá rô phi dài gần 13 cm nhảy thẳng vào miệng, chui sâu vào cổ họng không chịu ra, khiến tính mạng anh bị đe dọa.

Đăng ngày: 07/12/2025
Lạc đà có kẻ thù tự nhiên không? Tại sao bạn chưa nghe nói về động vật giết lạc đà?

Lạc đà có kẻ thù tự nhiên không? Tại sao bạn chưa nghe nói về động vật giết lạc đà?

Sinh vật trong tự nhiên về cơ bản đều có thiên địch, kẻ yếu săn mồi kẻ mạnh là điều bình thường.

Đăng ngày: 06/12/2025
Chim sâu và những thông tin cơ bản về loài chim này

Chim sâu và những thông tin cơ bản về loài chim này

Chim sâu hay chim sâu xanh, chim chích bông là loài chim thuộc bộ Sẻ, xuất hiện nhiều vào mùa lúa chín, có ích cho nông nghiệp vì thức ăn...

Đăng ngày: 06/12/2025
Những động vật tuyệt chủng nổi tiếng

Những động vật tuyệt chủng nổi tiếng

Khủng long bạo chúa T. Rex, hổ Tasmania, bò biển Steller tuyệt chủng nhiều năm trước vì nguyên nhân tự nhiên hoặc do con người lấn chiếm môi trường sống.

Đăng ngày: 06/12/2025
Khoa Học News