Loài ký sinh trùng giúp kiến tăng gấp 3 tuổi thọ

Khi sống ký sinh trong ruột kiến, có vẻ sán dây Anomotaenia brevis đã bơm chất chống oxy hóa và các protein khác giúp kiến trẻ trung, béo tốt hơn.

Bị sán dây ký sinh thường rất tối tệ, nhưng với kiến Temnothorax nylanderi thì khác. Nếu một con kiến thuộc loài này gặm phân chim gõ kiến khi còn là ấu trùng và nhiễm sán dây Anomotaenia brevis, nó có thể sống lâu hơn đồng loại gấp ba lần, thậm chí lâu hơn, Science Alert hôm 17/6 đưa tin.

Những đồng loại khỏe mạnh sẽ làm công việc của kiến thợ, mang kiến nhiễm sán dây đi khắp nơi, chăm bẵm và cho ăn. Những "bệnh nhân" được nuông chiều này gần như không rời khỏi tổ.

Trong nghiên cứu mới đăng trên kho dữ liệu bioRxiv, nhóm chuyên gia dẫn đầu bởi nhà côn trùng học Susanne Foitzik tại Đại học Johannes Gutenberg, Đức, tìm ra lời giải thích khả dĩ cho lối sống kỳ lạ này.


Kiến Temnothorax nylanderi. (Ảnh: Wikimedia).

Khi sán dây sống trong ruột kiến, có vẻ nó đã bơm chất chống oxy hóa và các protein khác vào hemolymph (chất lỏng trong hệ tuần hoàn của động vật chân khớp, tương tự như máu). Nhóm chuyên gia chưa rõ những protein đặc biệt này có tác dụng gì với sức khỏe, nhưng nhiều khả năng chúng đã góp phần giúp kiến nhiễm bệnh luôn trẻ và "tươi ngon".

Trong vòng đời của sán dây Anomotaenia brevis, kiến không phải nơi cư trú cuối cùng. Chúng sẽ sống trong cơ thể của chim gõ kiến khi trưởng thành, đồng nghĩa chúng hưởng những lợi ích nhất định khi giữ cho kiến trông trẻ trung, béo tốt và tươi ngon. Nhờ đó, kiến có thể trở thành bữa sáng cho chim.

Vào năm 2021, Foitzik cùng đồng nghiệp phát hiện, trong khi kiến Temnothorax nylanderi nhiễm sán dây sống rất nhàn nhã thì những con khỏe mạnh trong đàn phải trả giá. Chúng chịu gánh nặng chăm sóc "bệnh nhân" và chết sớm hơn rất nhiều. Việc kiến thợ bận chăm sóc kiến nhiễm bệnh và ít quan tâm đến kiến chúa hơn có thể gây rắc rối cho cả đàn.

Trong nghiên cứu mới, nhóm nhà khoa học một lần nữa so sánh kiến nhiễm bệnh với kiến khỏe mạnh, quan sát kỹ lượng protein trong hemolymph. Họ phát hiện, các protein của sán dây chiếm một phần đáng kể trong số những protein chảy qua hemolymph của kiến, hai trong số những protein dồi dào nhất là loại chống oxy hóa.

Một số protein khác có thể giải thích tại sao kiến nhiễm bệnh được ưu ái. Nhóm chuyên gia tìm thấy lượng lớn protein vitellogenin-like A, nhưng không phải do ký sinh trùng mà do chính con kiến tạo ra. Loại protein này tham gia điều chỉnh sự phân công lao động và sinh sản trong xã hội kiến. Nhóm nghiên cứu cho rằng bằng các nào đó, loại protein này tác động đến hành vi của kiến, lừa những con khỏe mạnh yêu thích chúng.

Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa rõ sán dây đang chủ động thao túng biểu hiện gene của các protein như vitellogenin-like A hay đây chỉ là sản phẩm phụ ngẫu nhiên của quá trình nhiễm ký sinh trùng. Họ dự định tiếp tục nghiên cứu các protein của ký sinh trùng để hiểu rõ hơn về cách chúng tác động đến hành vi, ngoại hình và tuổi thọ của kiến.

TIN CŨ HƠN
Nhân giống loại cây còn duy nhất một cá thể trên Trái đất, hiếm tới mức được bảo vệ 24/24

Nhân giống loại cây còn duy nhất một cá thể trên Trái đất, hiếm tới mức được bảo vệ 24/24

Trong một lần vào rừng, vị chuyên gia bất ngờ tìm thấy loại cây chỉ có duy nhất cá thể còn sống trên Trái đất.

Đăng ngày: 13/11/2025
Chuyên gia Nhật Bản chia sẻ cách diệt gián và tránh loài vật khó chịu này

Chuyên gia Nhật Bản chia sẻ cách diệt gián và tránh loài vật khó chịu này

Theo các chuyên gia Nhật Bản, dưới đây là những cách tốt nhất để diệt gián và một số cách phòng tránh.

Đăng ngày: 11/11/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 07/11/2025
Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Âm thầm biến con mồi thành một xác sống, hoạt động theo sự điều khiển của mình, trong khi đó âm thầm ăn sạch nội tạng của mục tiêu và cuối cùng giết chết nó để phục vụ cho mục đích sinh sản.

Đăng ngày: 06/11/2025
Con rết

Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng

Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.

Đăng ngày: 04/11/2025
Hoa xuyến chi là hoa gì? Công dụng tuyệt vời của hoa xuyến chi

Hoa xuyến chi là hoa gì? Công dụng tuyệt vời của hoa xuyến chi

Hãy tham khảo bài viết sau đây để hiểu rõ hơn về loài hoa mọc dại ven đường là gì và những tác dụng tuyệt vời của nó với cuộc sống chúng ta nhé.

Đăng ngày: 04/11/2025
Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Châu chấu là một loài côn trùng, nằm trong phân bộ chứa các côn trùng ăn lá, thuộc bộ cánh thẳng, đầu tròn, thân mập, nhảy giỏi và đặc biệt ăn hại cây xanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Khoa Học News