Luồng tia X lớn hơn dải Ngân Hà phát ra từ hố đen

Đài quan sát Chandra phát hiện luồng tia từ hố đen siêu khối lượng dài 160.000 năm ánh sáng, gấp 1,5 lần dải Ngân Hà.

Các nhà thiên văn học sử dụng Đài quan sát Tia X Chandra của NASA và phát hiện luồng tia từ một vật thể cách Trái Đất 12,7 tỷ năm ánh sáng. Nếu được xác nhận, đây sẽ là một trong những vật thể bắn luồng tia xa nhất từng được biết tới.


Hố đen siêu khối lượng xa xôi phóng luồng tia X cực mạnh trong vũ trụ. (Ảnh: NASA).

Luồng tia đến từ vật thể gọi là chuẩn tinh, vùng nhân của các thiên hà hoạt động chuyên cung cấp vật chất cho hố đen siêu khối lượng và có thể phát ra năng lượng cực lớn. Nhóm nghiên cứu hy vọng thông qua nghiên cứu luồng tia mang tên PSO J352.4034-15.3373 (gọi tắt là PJ352-15), họ có thể tìm hiểu sự hình thành và phát triển của hố đen khổng lồ ở thuở sơ khai của vũ trụ.

"Dù có lực hấp dẫn cực mạnh, hố đen không hút mọi thứ tới gần chúng", NASA giải thích. "Vật chất xoay quanh hố theo trong đĩa bồi tụ cần mất đi tốc độ và năng lượng trước khi có thể rơi sâu vào vùng chân trời sự kiện, tới điểm không thể phục hồi. Từ trường có thể tạo ra hiệu ứng phanh trên đĩa bồi tụ khi cung cấp năng lượng cho luồng tia. Đây là cách quan trọng khiến vật chất ở đĩa bồi tụ mất đi năng lượng, qua đó tăng cường tốc độ phát triển của hố đen".

Các nhà thiên văn học quan sát PJ325-15 trong 3 ngày bằng Chandra. Luồng tia kéo giãn gấp khoảng 1,5 lần chiều dài dải Ngân Hà, xuyên qua khoảng cách 160.000 năm ánh sáng tính từ chuẩn tinh (dải Ngân Hà có đường kính khoảng 100.000 năm ánh sáng). Chiều dài của PJ325-15 vượt xa luồng tia dài nhất từng được quan sát trong một tỷ năm đầu tiên sau khi vụ nổ Big Bang hình thành nên vũ trụ (5.000 năm ánh sáng). Kết quả nghiên cứu sẽ được công bố trên tạp chí Astrophysical Journal.

"Chiều dài của luồng tia này rất quan trọng bởi điều đó có nghĩa hố đen siêu khối lượng cung cấp năng lượng cho nó đã phát triển trong thời gian khá lâu", đồng tác giả nghiên cứu Eduardo Bañados, nhà thiên văn học tại Viện Max Planck ở Đức, cho biết.

TIN CŨ HƠN
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Tổng quan về sao Hỏa

Tổng quan về sao Hỏa

Sao Hỏa còn gọi là: Hỏa Tinh, là hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời trong Thái Dương Hệ. Đôi khi hành tinh này còn được gọi tên là Hỏa Tinh.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News