Mạng lưới xã hội – yếu tố khiến Tasmanian devil đứng trước nguy cơ tuyệt chủng


Nghiên cứu mới về mạng lưới xã hội của loài Tasmanian devil có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của một căn bệnh đang đe dọa làm cho loài này tuyệt chủng.
Kết quả nghiên cứu công bố trên tờ Ecology Letters cho thấy tồn tại một mạng lưới quan hệ phức tạp giữa các cá thể devil, lí giải vì sao dịch bệnh có thể lan truyền nhanh chóng ở loài thú túi vốn sống đơn lẻ này.

Tasmanian devil (“ác quỷ” đảo Tasmania) là loài thú túi ăn thịt to lớn nhất trên thế giới, nhưng chúng đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng vì một loại ung thư lây nhiễm kỳ lạ với những khối u bướu trên vùng mặt (DFTD). Devil là loài thường sống đơn lẻ, giới nghiên cứu cho rằng bệnh lây lan qua các vết cắn khi chúng tranh ăn quanh một con mồi và qua quá trình giao phối.

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Rodrigo Hamede đến từ đại học Tasmania, đã sử dụng các vòng sóng radio để phát hiện cấu trúc giao tiếp của loài Tasmanian devil, giúp hiểu được các tình huống tiếp xúc làm lây lan dịch bệnh giữa các cá thể trong loài.

“Theo dõi tiếp xúc giữa các cá thể ở một loài động vật hoang dã là việc rất khó khăn, đặc biệt là những loài sống trong rừng và hoạt động về đêm,” Hamede chia sẻ. "Tuy nhiên, đây lại là điều rất quan trọng để hiểu được tính xã hội, quá trình truyền bệnh trong một loài cũng như tìm ra các mô hình dịch tễ cần thiết.”

Các nghiên cứu trước đây về tiếp xúc quần thể ở loài Tasmanian devil gặp phải nhiều hạn chế do thiếu quan sát tại hiện trường, và do khó khăn trong việc tìm hiểu quá trình giao phối cụ thể của loài này vốn diễn ra dưới lòng đất.

Nhóm nghiên cứu đã gắn vòng tín hiệu radio vào những con devil trưởng thành tại công viên quốc gia Narawntapu, một khu vực rộng 25 km² có chứa đàn devil chưa hề nhiễm bệnh. Vòng tín hiệu được gắn vào tổng cộng 46 cá thể devil trưởng thành gồm 23 con đực và 23 con cái.

Mạng lưới xã hội – yếu tố khiến Tasmanian devil đứng trước nguy cơ tuyệt chủng
“Ác quỷ đảo Tasmania”. (Ảnh: Mike Lehmann, Wikimedia Commons)

Vòng tín hiệu này sẽ ghi lại khi nào, và trong bao lâu hai con devil đực, cái tiếp xúc gần với nhau. Các dữ liệu được tải về sẽ cho biết tần số tiếp xúc giữa các cá thể.

“Hiểu được mạng lưới tiếp xúc là điều quan trọng vì thường thì trong đàn chỉ có một số nhỏ các cá thể có tần suất tiếp xúc lớn và chính những cá thể ‘siêu tiếp xúc’ này là thủ phạm cho phần lớn sự lây lan của dịch bệnh,” Hamede nói. “Một khi những cá thể này được xác định, các biện pháp như điều trị trực tiếp hay cách li có thể giúp kiểm soát dịch bệnh.”

Dữ liệu thu được tiết lộ rằng mặc dù devil là loài sống đơn lẻ nhưng tất cả các cá thể đều được kết nối với một mạng lưới xã hội, hay nói cách khác tất cả những con devil được theo dõi đều kết nối với những con còn lại. Điều này giải thích vì sao bệnh DFTD có thể lây lan dễ dàng trong toàn bộ đàn devil.

Đúng như dự đoán, một vài cá thể đóng vai trò rất chủ động trong trong mạng lưới – chúng chính là những cá thể ‘siêu tiếp xúc’. Đồng thời, tiếp xúc giữa các con devil cái có vẻ thường xuyên hơn giữa các con đực, do những con đực thường cố tình tránh chạm mặt nhau.

Trong khi người ta cho rằng devil là loài giao cấu ngẫu nhiên, các dữ liệu lần này lại cho thấy có mối quan hệ ưu tiên giữa một số cặp devil đực – cái nhất định thể hiện qua việc một con đực bảo vệ lâu dài cho một con cái. Đây lại là nguy cơ nữa về lây truyền dịch bệnh qua việc tiếp xúc kéo dài.

“Giai đoạn truyền bệnh đầu tiên là tiếp xúc giữa cá thể nhiễm bệnh và cá thể có nguy cơ cao,” Hamede kết luận. “Các vòng tín hiệu radio cho phép chúng tôi đo được tần suất tiếp xúc ở giai đoạn này. Trên thực tế, tất cả các cá thể đều liên hệ với một mạng lưới duy nhất, điều này đồng nghĩa với việc bệnh dịch có thể lan truyền đến một cá thể bất kỳ trong đàn khi đã xuất hiện dù chỉ một cá thể nhiễm bệnh.”

Loading...
TIN CŨ HƠN
Bí ẩn những món ăn trong ngày lễ ma quỷ Halloween

Bí ẩn những món ăn trong ngày lễ ma quỷ Halloween

Cũng như các ngày lễ khác, trong lễ Halloween, người ta thường ăn một số món ăn đặc trưng và mang ý nghĩa đặc biệt cho dịp này.

Đăng ngày: 25/10/2018
Giải cứu trăn khổng lồ dài 10 mét sang đường, bị xe đè kẹt cứng

Giải cứu trăn khổng lồ dài 10 mét sang đường, bị xe đè kẹt cứng

Theo Sputnik, dân làng ở Indonesia đã giúp giải cứu con trăn khổng lồ dài tới 10 mét trên đường Axis 10 dẫn đến thành phố Palopo.

Đăng ngày: 23/07/2018
Là một trong những giống chó trung thành bậc nhất, tại sao ngao Tây Tạng vẫn cắn chủ?

Là một trong những giống chó trung thành bậc nhất, tại sao ngao Tây Tạng vẫn cắn chủ?

Về cơ bản, ngao Tây Tạng (hoặc ngao Tạng) nổi tiếng vì khả năng trung thành tuyệt đối với chủ nhân. Đó là một trong những đặc điểm giúp chúng trở thành loài chó đắt nhất thế giới trong nhiều năm liền.

Đăng ngày: 20/07/2018
Lý do quạ giao phối với xác đồng loại

Lý do quạ giao phối với xác đồng loại

Quạ là loài chim có tập tính xã hội cao và chúng vẫn tiếp tục quan hệ gắn bó cả sau khi chết. Những con quạ sống thường tụ tập và kêu ầm ỹ gần xác đồng loại, theo Live Science.

Đăng ngày: 20/07/2018

"Điểm mặt chỉ tên" những "hung thần" mạnh không kém chó ngao Tây Tạng

Bản tính hung dữ một phần nào đó vẫn tồn tại trong những loài chó đã được thuần dưỡng hiện nay.

Đăng ngày: 20/07/2018
Loài rắn lớn nhất Nhật Bản có thể

Loài rắn lớn nhất Nhật Bản có thể "vô tư" leo tường vào nhà dân mà chẳng ai sợ - vì sao?

Chúng có thể bơi lội dưới những kênh rạch bao quanh các khu dân cư hay trèo lên các ngôi nhà cao tầng của Nhật Bản để tìm kiếm con mồi yêu thích.

Đăng ngày: 19/07/2018
Các nhà khoa học tình cờ phát hiện ra loài rắn mới độc kinh hoàng chỉ sống ở Úc

Các nhà khoa học tình cờ phát hiện ra loài rắn mới độc kinh hoàng chỉ sống ở Úc

Loài rắn mới này được đặt tên là "Bandy-Bandy". Do đặc tính sống chui lủi trong hang, các nhà khoa học Úc rất bất ngờ khi vấp phải nó tại một khu vực gần biển.

Đăng ngày: 18/07/2018
Tiêu điểm
Khoa Học News