Mặt trái của biến thể gene từng bảo vệ con người khỏi Cái chết Đen

Các nhà khoa học cho biết những đặc điểm di truyền từng bảo vệ con người khỏi Cái chết Đen cũng có liên quan đến việc gia tăng tính mẫn cảm đối với các bệnh tự miễn dịch hiện nay.

Nghiên cứu ADN của các nạn nhân và người sống sót sau trận dịch hạch xảy ra vào thế kỷ XIV cho thấy những người có biến thể "tốt" của một gene cụ thể, được gọi là ERAP2, sống sót với tỷ lệ cao hơn nhiều, Guardian đưa tin.


Các nhà khoa học đã lấy mẫu từ hài cốt người được chôn cất tại ba nghĩa trang ở London. (Ảnh: Bảo tàng Khảo cổ học London).

Các phát hiện này làm sáng tỏ về cách thức Cái chết Đen - dịch bệnh đã xóa sổ khoảng 50% dân số châu Âu - định hình sự tiến hóa của các gene miễn dịch như ERAP2. Điều đó cũng định hình cách con người phản ứng với bệnh tật ngày nay.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng biến thể ERAP2 cũng là một yếu tố tạo ra nguy cơ đối với bệnh Crohn và có liên quan đến các bệnh tự miễn dịch khác. Đây được coi là biến thể "có lợi một cách có chọn lọc".

Nhiều người châu Âu mang đột biến gene đã bảo vệ tổ tiên của họ khỏi bệnh dịch hạch, các nhà khoa học báo cáo hôm 19/10 trên tạp chí Nature.

Một số biến thể di truyền nhất định được cho giúp con người có nhiều khả năng sống sót sau bệnh dịch này hơn. Tuy nhiên, sự bảo vệ đó đi kèm với cái giá phải trả: Những người thừa hưởng các đột biến kháng bệnh dịch hạch có nguy cơ mắc các rối loạn miễn dịch như bệnh Crohn cao hơn, New York Times đưa tin.

Bệnh Crohn là một rối loạn trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các vi khuẩn thân thiện trong ruột và gây ra tình trạng viêm.

Luis Barreiro, giáo sư y học di truyền tại Trung tâm Y tế Đại học Chicago (Mỹ) và là đồng tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là minh chứng đầu tiên cho thấy rằng Cái chết Đen thực sự là một áp lực chọn lọc quan trọng đến sự phát triển của hệ thống miễn dịch của con người”.

Đối với nghiên cứu, hơn 500 mẫu ADN cổ đại đã được lấy từ ​​hài cốt, bao gồm cả những người được chôn cất trong hố dịch hạch East Smithfield ở London. Các mẫu này được lấy từ những người đã chết trước, trong và sống sót sau Cái chết Đen.

Những người có biến thể đó có khả năng sống sót sau Cái chết Đen cao hơn khoảng 40% so với những người không có.

Đề cập về nguy cơ của biến thể gene này, Hendrik Poinar, giáo sư nhân chủng học tại Đại học McMaster ở Canada và là đồng tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là những tác dụng phụ đáng tiếc của quá trình chọn lọc để bảo vệ lâu dài”.

Mặc dù dịch hạch đã lây nhiễm cho con người hàng nghìn năm, nó tấn công châu Âu thời Trung cổ với mức độ dữ dội khiến các nhà khoa học tự hỏi liệu Cái chết Đen đã thay đổi cấu trúc gene của châu Âu.

“Chúng tôi mong đợi sẽ thấy một sự thay đổi lớn”, ông Poinar nói.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Tổ tiên của loài chim - Chim thủy tổ (Archaeopteryx)

Tổ tiên của loài chim - Chim thủy tổ (Archaeopteryx)

Loài chim tiến hóa ra sao? Đây là một đề tài khó của khoa học. Chim có bộ xương mềm yếu lại bay ở trên không, ít có dịp hóa thạch, nên tài liệu hóa thạch về gốc gác loài chim rất hiếm, cả thế giới chỉ mới p

Đăng ngày: 16/04/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 11/04/2025
Tìm thấy giống loài

Tìm thấy giống loài "chưa từng được biết đến" trong lăng mộ bà nội Tần Thủy Hoàng

Khi khai quật hầm mộ của bà nội Tần Thủy Hoàng, các nhà khảo cổ không thể ngờ được rằng mình lại tìm ra một giống loài mới cho ngành sinh vật học thế giới.

Đăng ngày: 08/04/2025
Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus

Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus

Bằng công nghệ hiện đại, các khoa học gia đã tạo nên một phiên bản "hợp lý" hơn về gương mặt của Chúa Jesus.

Đăng ngày: 06/04/2025
Con người bắt đầu mặc “quần áo” từ bao giờ?

Con người bắt đầu mặc “quần áo” từ bao giờ?

Theo các nhà khảo cổ học, họ tìm ra bằng chứng thời điểm sớm nhất tổ tiên loài người không “cởi truồng” là ở những khu vực khảo cổ như Gran Dolina thuộc dãy núi Atapuerca ở Tây Ban Nha, liên quan tới loài người Homo antecessor có niên đại khoảng 780.000 năm về trước.

Đăng ngày: 06/04/2025
Loài người đang bị teo nhỏ vì nguyên nhân đáng sợ?

Loài người đang bị teo nhỏ vì nguyên nhân đáng sợ?

55 triệu năm trước, những con ngựa sơ khai đã trải qua giai đoạn cơ thể bị teo nhỏ bất thường. Loài người chúng ta có thể đang bước vào giai đoạn đó bởi một tác nhân khó tưởng tượng.

Đăng ngày: 02/04/2025
Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Bạn mới mua nhà nhưng không biết phải trang trí như thế nào? Hãy nghĩ ngay tới việc trồng cây cảnh, vừa "mát mắt" như các cụ nhà ta vẫn khen, lại vừa giúp phủ xanh Trái Đất này, dù chỉ là một phần bé nhỏ.

Đăng ngày: 01/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News