Một đế chế cổ đại có thể đã sụp đổ vì biến đổi khí hậu

Nghiên cứu mới cho rằng chính biến đổi khí hậu là nguyên nhân khiến đế chế Neo-Assyria, siêu cường vùng cận đông tồn tại gần 300 năm, tàn lụi vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên.

Đế chế Neo-Assyria nổi lên vào khoảng năm 912 trước Công nguyên và phát triển ở khu vực trải dài từ Địa Trung Hải xuống Ai Cập và ra đến Vịnh Ba Tư, theo Guardian.

Tuy nhiên, ngay sau cái chết của nhà vua Ashurbanipal vào khoảng năm 630 trước Công nguyên, đế chế bắt đầu sụp đổ. Đến cuối thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, đế chế này hoàn toàn tàn lụi.

Các nhà khoa học giờ đây cho rằng thời kỳ lụi tàn của Neo-Assyria trùng khớp với khoảng thời gian khí hậu thay đổi từ ẩm ướt sang khô. Đây là yếu tố quan trọng bởi cuộc sống của người Neo-Assyria phụ thuộc chủ yếu vào trồng trọt.


Hồ Nasser ở Dakka, Ai Cập, nơi từng là lãnh thổ của đế chế Neo-Assyria. (Ảnh: Alamy).

"Trong gần hai thế kỷ, lượng mưa dồi dào và sản lượng nông nghiệp cao đã thúc đẩy đô thị hóa nhưng không bền vững khi khí hậu thay đổi, chuyển sang thời tiết hạn hán vào thế kỷ 7 trước Công nguyên", các nhà nghiên cứu viết trong nghiên cứu.

Nói cách khác, ngoài nội chiến và thất bại trong các trận chiến, biến đổi khí hậu là nguyên nhân cơ bản dẫn đến kinh tế trì trệ, làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn chính trị và xung đột ở Neo-Assyria.

Giáo sư Nicholas Postgate, chuyên gia về Assyria từ Đại học Cambridge, ủng hộ kết quả của nghiên cứu. "Chúng tôi không có lời giải thích nào phù hợp hơn cho những gì đã xảy đến với đế chế Assyria trong thời gian đó", ông nói.

Giáo sư James Baldini, chuyên gia phân tích măng đá, cho biết lịch sử có thể chứa đựng những bài học quan trọng cho hiện tại, bởi việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch đang dẫn tới biến đổi khí hậu.

"Nghiên cứu gần đây xác định đợt hạn hán nghiêm trọng là nguyên nhân sâu xa của cuộc nội chiến ở Syria. Hiện tượng di cư ra khỏi vùng hạ Sahara ở châu Phi cũng do hạn hán".

"Hy vọng chúng ta có thể học hỏi từ lịch sử và vượt qua thách thức do biến đổi khí hậu một cách hiệu quả hơn những nền văn minh trước đây", giáo sư này nói.

TIN CŨ HƠN
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 14/10/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News