NASA công bố video quá trình ngôi sao bùng sáng và lụi tàn

Các nhà khoa học tổng hợp ảnh chụp để tạo video về một siêu tân tinh trong thiên hà NGC 2525 cách Trái đất 70 triệu năm ánh sáng.

NASA hôm 1/10 đăng lên website chính thức video về quá trình phát sáng rồi mờ dần của một siêu tân tinh - vụ nổ báo hiệu một ngôi sao tự hủy. Kính viễn vọng không gian Hubble chụp ảnh siêu tân tinh SN 2018gv trong thiên hà xoắn ốc NGC 2525 cách Trái đất 70 triệu năm ánh sáng. Họ sử dụng số ảnh này để tạo ra video time-lapse, rút gọn từ một năm quan sát xuống còn vài chục giây.

Nhà thiên văn nghiệp dư Koichi Itagaki phát hiện SN 2018gv giữa tháng 1/2018. Vài tuần sau, kính Hubble bắt đầu quan sát siêu tân tinh này. Siêu tân tinh là cột mốc giúp xác định khoảng cách của các thiên hà, dữ liệu thiết yếu để đo tốc độ mở rộng của vũ trụ.

Trong video, NGC 2525 ban đầu là một ngôi sao rực sáng ở rìa thiên hà NGC 2525. Nó thậm chí sáng hơn những ngôi sao sáng nhất của thiên hà này, sau đó bắt đầu mờ đi. "Không màn trình diễn pháo hoa nào trên Trái đất có thể sánh với siêu tân tinh này", Adam Reiss, chuyên gia tại Viện Khoa học Kính viễn vọng Không gian (STScI) và Đại học John Hopkins, nhận xét.

Loại siêu tân tinh trong video time-lapse xuất phát từ một sao lùn trắng trong hệ sao đôi, đang tích góp vật chất từ bạn đồng hành của mình. Khi đạt tới khối lượng nhất định, lõi của sao lùn trắng trở nên nóng đến mức tạo ra phản ứng tổng hợp hạt nhân, khiến nó biến thành một quả bom nguyên tử khổng lồ. Quá trình phát nhiệt dần dần phá hủy ngôi sao.


Siêu tân tinh trong video time-lapse xuất phát từ một sao lùn trắng trong hệ sao đôi.

Những siêu tân tinh loại này có độ sáng cực đại bằng nhau nên được gọi là "nến tiêu chuẩn", đóng vai trò như thước đo của vũ trụ. Khi nắm được độ sáng thực sự của siêu tân tinh và quan sát nó trên bầu trời, các nhà thiên văn có thể tính toán khoảng cách của các thiên hà chứa chúng. Điều này cho phép họ đo tốc độ vũ trụ mở rộng. Trong 30 năm qua, kính Hubble đã giúp cải thiện đáng kể độ chính xác của quá trình đo đạc này.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 22/12/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/12/2025
Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử nằm ở phía Đông Bắc của chòm Liệp hộ, đối chọi với chòm sao Kim ngưu nằm ở phía Tây dải Ngân hà. Đây là một trong 12 chòm sao Hoàng đạo. Trong chòm này có 2 ngôi sao sáng Song tử alpha (Trung Q

Đăng ngày: 19/12/2025
Khoa Học News