Khám phá
Khoa học vũ trụ
Nhìn tương lai của chúng ta thông qua 6 "thây ma'' thiên hà mà NASA vừa chụp được
Nhìn tương lai của chúng ta thông qua 6 "thây ma'' thiên hà mà NASA vừa chụp được
6 thiên hà ''chết yểu'' của vũ trụ sơ khai có thể cho chúng ta cái nhìn căn bản để mường tượng về ''ngày tận thế'' của Milky Way - Ngân Hà.
Khám phá được thực hiện bởi kính viễn vọng không gian Hubble của NASA, sau đó quan sát thêm bằng siêu kính viễn vọng ALMA đặt tại sa mạc Atamaca của Chile. Nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi phó giáo sư Kate Whitaker từ Đại học Massachusetts đã phân tích dữ liệu và nhận thấy 6 thiên hà nói trên đã chết khi khí hydro lạnh của nó bị cạn kiệt.
Các thiên hà ''thây ma'' vẫn tiếp tục tiến hóa sau cái chết - (Ảnh: Hubble/NASA).
Đó có thể là cách mà các thiên hà khác trong vũ trụ kết thúc ''cuộc đời'', nhưng riêng 6 thiên hà này đã ''chết yểu'' chỉ sau gần 3 tỉ năm, nhờ đó giúp các nhà thiên văn có thể hiểu rõ hơn về cách một thiên hà chết đi. Riêng nguyên nhân nó bị cạn kiệt khí và chết yểu lại là một câu đố khoa học thú vị khác.
Theo NASA, 6 thiên hà nói trên mang tên MRG-M0138, MRG-M2129 (2 ảnh dưới), MRG-M0150, MRG-M0454 và MRG-M1423, thuộc về nhóm những thiên hà đầu tiên được sinh ra trong vũ trụ sơ khai. Nhưng gần 11 tỉ năm trước, nó đã cạn kiệt khí và chấm dứt giai đoạn hình thành sao ngay giữa giai đoạn hầu hết các thiên hà khác đều còn "thanh xuân'' và khắp vũ trụ đang là giai đoạn hình thành sao cuồng nhiệt.
Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Nature đưa đến 2 giả thuyết chính cho sự chết yểu.
- Một là, lỗ đen siêu khối ở trung tâm các thiên hà nói trên đã hoạt động quá mức, dẫn đến việc đốt nóng tất cả các khí lạnh. Như thế, các thiên hà không hoàn toàn chết mà đang trong trạng thái "thây ma'' vì nó vẫn còn khí, còn sống theo một nghĩa nào đó, nhưng khí không đủ lạnh để nó hoạt động bình thường.
- Hai là, 6 thiên hà này thực ra là những phần còn lại sau một vụ va chạm thiên hà: một thiên hà mạnh mẽ hơn đã cướp đi ít nhiều vật chất của nó rồi tống đi phần còn lại. Những gì còn lại mãi không đủ cho một cuộc bồi tụ thiên hà mới.
Một số trong số các thiên hà này được phát hiện vẫn nuốt các thiên hà khác và bắt đầu hình thành sao một cách yếu ớt, nhưng không đủ duy trì dài lâu và không khiến nó sống lại. Tuy không có sự hình thành sao, các thiên hà này vẫn tiến hóa và phát triển dưới dạng những ''thây ma vũ trụ".
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.
Vụ nổ Big Bang là gì?
Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".
Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời
Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.
Sao tối - Món quà từ Vũ trụ
Sao tối - sao nơtrôn siêu đặc hay còn gọi là ẩn tinh - có lẽ là những phòng thí nghiệm Vật lý đặc biệt nhất trong vũ trụ. Các nghiên cứu về siêu thiên thể này đã được trao thưởng hai giải Nobel.
Tìm hiểu về ngôi sao Thiên Lang (Sirius)
Sirius là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm với độ sáng biểu kiến bằng -1,47, sáng gần gấp hai lần so với Canopus, ngôi sao sáng thứ hai.
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ
Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.
