"Nữ hoàng" ong mặt quỷ mở đầu cuộc xâm lấn châu Âu

Theo phân tích gene, toàn bộ ong mặt quỷ xâm lấn châu Âu ngày nay có thể là hậu duệ của một con ong chúa duy nhất từ Trung Quốc.

Các loài xâm lấn có khả năng lan rộng nhanh chóng ở những hệ sinh thái chưa có sự chuẩn bị sẵn, gây ra thiệt hại lớn. Ong mặt quỷ (Vespa velutina), còn gọi là ong bắp cày sát thủ, cũng không ngoại lệ. Chúng lần đầu xuất hiện ở châu Âu gần 20 năm trước và đến Anh vào năm 2016. Chúng mở rộng môi trường sống hơn 80 km một năm trong lúc săn ong mật, ruồi và côn trùng khác.


Mẫu vật ong mặt quỷ thu thập tại Dublin, Ireland. (Ảnh: Aidan O'Hanlon).

Qua phân tích gene, nhóm chuyên gia từ Đại học College Cork, Ireland, nhận thấy sự xâm chiếm nhanh chóng và rộng rãi của ong mặt quỷ ở phương tây có khả năng bắt nguồn từ một con ong bắp cày duy nhất di chuyển từ Trung Quốc đến Pháp năm 2004, Science Alert hôm 26/12 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Journal of Hymenoptera.

Nhà động vật học Eileen Dillane tại Đại học College Cork cùng các đồng nghiệp phân tích ba gene thu thập khi ong mặt quỷ xuất hiện lần đầu tại Ireland hồi tháng 4/2021. Sau đó, họ so sánh chúng với trình tự gene của ong bắp cày hiện diện trên khắp châu Âu. Tất cả đều là gene ty thể, được truyền qua các thế hệ con cái.

"Nghiên cứu trước đó đã chỉ ra, ong mặt quỷ ở châu Âu có chung dòng dõi di truyền, dựa trên các nghiên cứu về một gene đơn lẻ. Chúng tôi tiến thêm một bước và xem xét hai gene bổ sung, nhạy hơn trong việc phát hiện sự biến dị trong quần thể xâm lấn", Dillane giải thích.

Kết quả cho thấy, dòng ong mẹ ở Dublin, Ireland, cũng giống với dòng ở châu Âu. "Nghiên cứu của chúng tôi, cùng với nghiên cứu của các nhóm khác, chỉ ra rằng toàn bộ quần thể Vespa velutina ở châu Âu, hiện có khả năng lên tới hàng triệu cá thể, là hậu duệ của một con ong chúa duy nhất đến từ Trung Quốc khoảng 15 - 20 năm trước", nhóm nghiên cứu cho biết.

Tại Đông Nam Á, ong mặt quỷ là loài bản địa và săn ong mật châu Á. Ong mật châu Á có hệ thống cảnh báo và phòng thủ phức tạp. Chúng sẽ giam giữ ong bắp cày trong một khối cầu ong, khiến kẻ tấn công nóng đến chết. Tuy nhiên, ong mật châu Âu không có cơ chế phòng thủ như vậy và trở thành mục tiêu dễ dàng của ong mặt quỷ. Điều này khiến các chuyên gia lo ngại về hoạt động thụ phấn ở châu Âu.

Vết đốt của ong mặt quỷ có thể khiến một số người dị ứng, nhưng chúng không hung dữ với con người, khác với ong bắp cày châu Âu. Nhóm của Dillane cho rằng sự đa dạng di truyền cực thấp trong quần thể ong mặt quỷ ở châu Âu có thể mang đến tiềm năng kiểm soát sinh học. Tuy nhiên, họ cũng cảnh báo, biến đổi khí hậu có thể làm tăng nguy cơ xâm lấn thành công trong tương lai nên luôn cần duy trì cảnh giác.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Hoa Poppy - Hoa biểu trưng của nước Bỉ

Hoa Poppy - Hoa biểu trưng của nước Bỉ

Cây Poppy là thực vật thân thảo, tuổi thọ khoảng 2 năm. Tháng 4, 5 nở hoa màu tím, trắng, đỏ và phớt hồng, rất đẹp. Nó có nguồn gốc từ Châu Âu và Bắc Châu Á, người Bỉ rất thích coi là biểu trưng của nước mình.

Đăng ngày: 02/07/2025
Kỳ lạ loài nấm “che mặt” như mỹ nhân, quý hiếm nhất Việt Nam

Kỳ lạ loài nấm “che mặt” như mỹ nhân, quý hiếm nhất Việt Nam

Nấm Tâm Trúc là một trong những loài nấm quý hiếm nhất Việt Nam bên cạnh nấm linh chi, nấm Thái Dương, nấm Thượng Hoàng...

Đăng ngày: 02/07/2025
Vì sao bạch đàn được gọi là

Vì sao bạch đàn được gọi là "cây hút vàng"? Bí mật nằm ở bộ phận vùi sâu dưới lòng đất

Các nhà nghiên cứu Australia xác nhận rằng loài cây này có rễ ăn sâu hút vàng từ các mỏ quặng dưới lòng đất và vận chuyển chúng vào lá của chúng.

Đăng ngày: 02/07/2025
Những loài hoa

Những loài hoa "trăm năm mới nở" một lần: Có loài mọc đầy ở Việt Nam!

Cọ Talipot, cây Melocanna Baccifera, tre Việt Nam... là những loài cây phải đến cả chục năm, thậm chí tới cả trăm năm mới nở hoa một lần.

Đăng ngày: 01/07/2025
Dưa hấu mọc trên sa mạc, các chuyên gia cảnh báo: Có khát cũng không được chạm vào

Dưa hấu mọc trên sa mạc, các chuyên gia cảnh báo: Có khát cũng không được chạm vào

Thế giới này quả thực không thiếu những chuyện lạ. Vì sao dưa hấu mọc trên sa mạc lại không thể ăn?

Đăng ngày: 01/07/2025
Thực trạng ngành công nghệ sinh học Trung Quốc

Thực trạng ngành công nghệ sinh học Trung Quốc

Chính phủ Trung Quốc xem công nghệ sinh học nông nghiệp là một công cụ để: giúp cải thiện nguồn lương thực của quốc gia, tăng năng suất nông nghiệp, tăng thu nhập cho nông dân, thúc đẩy sự phát triển bền vững và cải thiện vị trí cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Đăng ngày: 30/06/2025
Loại rau

Loại rau "chân dài mỹ nữ", thế giới chỉ có Việt Nam và Trung Quốc trồng để ăn

Loại rau này từ khi xuất hiện đã trải qua rất nhiều biến cố, từng bị người Trung Quốc xưa coi là "tai họa", nhưng khi vô tình nếm thử, người ta mới thấy được sự tuyệt vời của nó.

Đăng ngày: 29/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News