"Nữ hoàng" ong mặt quỷ mở đầu cuộc xâm lấn châu Âu

Theo phân tích gene, toàn bộ ong mặt quỷ xâm lấn châu Âu ngày nay có thể là hậu duệ của một con ong chúa duy nhất từ Trung Quốc.

Các loài xâm lấn có khả năng lan rộng nhanh chóng ở những hệ sinh thái chưa có sự chuẩn bị sẵn, gây ra thiệt hại lớn. Ong mặt quỷ (Vespa velutina), còn gọi là ong bắp cày sát thủ, cũng không ngoại lệ. Chúng lần đầu xuất hiện ở châu Âu gần 20 năm trước và đến Anh vào năm 2016. Chúng mở rộng môi trường sống hơn 80 km một năm trong lúc săn ong mật, ruồi và côn trùng khác.


Mẫu vật ong mặt quỷ thu thập tại Dublin, Ireland. (Ảnh: Aidan O'Hanlon).

Qua phân tích gene, nhóm chuyên gia từ Đại học College Cork, Ireland, nhận thấy sự xâm chiếm nhanh chóng và rộng rãi của ong mặt quỷ ở phương tây có khả năng bắt nguồn từ một con ong bắp cày duy nhất di chuyển từ Trung Quốc đến Pháp năm 2004, Science Alert hôm 26/12 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Journal of Hymenoptera.

Nhà động vật học Eileen Dillane tại Đại học College Cork cùng các đồng nghiệp phân tích ba gene thu thập khi ong mặt quỷ xuất hiện lần đầu tại Ireland hồi tháng 4/2021. Sau đó, họ so sánh chúng với trình tự gene của ong bắp cày hiện diện trên khắp châu Âu. Tất cả đều là gene ty thể, được truyền qua các thế hệ con cái.

"Nghiên cứu trước đó đã chỉ ra, ong mặt quỷ ở châu Âu có chung dòng dõi di truyền, dựa trên các nghiên cứu về một gene đơn lẻ. Chúng tôi tiến thêm một bước và xem xét hai gene bổ sung, nhạy hơn trong việc phát hiện sự biến dị trong quần thể xâm lấn", Dillane giải thích.

Kết quả cho thấy, dòng ong mẹ ở Dublin, Ireland, cũng giống với dòng ở châu Âu. "Nghiên cứu của chúng tôi, cùng với nghiên cứu của các nhóm khác, chỉ ra rằng toàn bộ quần thể Vespa velutina ở châu Âu, hiện có khả năng lên tới hàng triệu cá thể, là hậu duệ của một con ong chúa duy nhất đến từ Trung Quốc khoảng 15 - 20 năm trước", nhóm nghiên cứu cho biết.

Tại Đông Nam Á, ong mặt quỷ là loài bản địa và săn ong mật châu Á. Ong mật châu Á có hệ thống cảnh báo và phòng thủ phức tạp. Chúng sẽ giam giữ ong bắp cày trong một khối cầu ong, khiến kẻ tấn công nóng đến chết. Tuy nhiên, ong mật châu Âu không có cơ chế phòng thủ như vậy và trở thành mục tiêu dễ dàng của ong mặt quỷ. Điều này khiến các chuyên gia lo ngại về hoạt động thụ phấn ở châu Âu.

Vết đốt của ong mặt quỷ có thể khiến một số người dị ứng, nhưng chúng không hung dữ với con người, khác với ong bắp cày châu Âu. Nhóm của Dillane cho rằng sự đa dạng di truyền cực thấp trong quần thể ong mặt quỷ ở châu Âu có thể mang đến tiềm năng kiểm soát sinh học. Tuy nhiên, họ cũng cảnh báo, biến đổi khí hậu có thể làm tăng nguy cơ xâm lấn thành công trong tương lai nên luôn cần duy trì cảnh giác.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Loại rau

Loại rau "chân dài mỹ nữ", thế giới chỉ có Việt Nam và Trung Quốc trồng để ăn

Loại rau này từ khi xuất hiện đã trải qua rất nhiều biến cố, từng bị người Trung Quốc xưa coi là "tai họa", nhưng khi vô tình nếm thử, người ta mới thấy được sự tuyệt vời của nó.

Đăng ngày: 29/06/2025
Loài hoa quý hiếm nhất nhì hành tinh, cứ trời mưa là

Loài hoa quý hiếm nhất nhì hành tinh, cứ trời mưa là "tàng hình"

Khi tiếp xúc với nước, những bông hoa có màu trắng như ngọc trai bắt đầu chuyển sang dạng trong suốt như thủy tinh.

Đăng ngày: 27/06/2025
Thì ra đây là danh tính thủ phạm tạo ra những chiếc bọc tí hon kỳ lạ trên tường nhà chúng ta

Thì ra đây là danh tính thủ phạm tạo ra những chiếc bọc tí hon kỳ lạ trên tường nhà chúng ta

Có phải đã ít nhất một lần bạn tò mò về cái bọc kỳ lạ dính trên tường này? Hôm nay chúng ta sẽ biết đáp án.

Đăng ngày: 27/06/2025
Cận cảnh loại bướm có tên trong sách đỏ Việt Nam

Cận cảnh loại bướm có tên trong sách đỏ Việt Nam

Theo “Sách đỏ Việt Nam”, bướm khế có tên khoa học là Attacus atlas, cấp độ đe dọa xếp vào mức R (Rare: Hiếm, có thể sẽ nguy cấp). Loài bướm này được ghi nhận có kích thước lớn nhất ở nước ta và trên thế giới.

Đăng ngày: 27/06/2025
Quả thần kì ở Việt Nam có thể biến mọi vị thành vị ngọt

Quả thần kì ở Việt Nam có thể biến mọi vị thành vị ngọt

Việt Nam hiện đang sở hữu một loại "quả thần", có thể biến tất cả các vị trên đời này thành vị ngọt sau khi ăn nó.

Đăng ngày: 26/06/2025
Những loài cây kỳ lạ trên Trái đất

Những loài cây kỳ lạ trên Trái đất

Cây cối là thành phần quan trọng của cảnh quan tự nhiên và là nguồn cung cấp dồi dào về dưỡng khí, thực phẩm, nơi trú ngụ, vật liệu xây dựng và bảo vệ cho tất cả các sinh vật...

Đăng ngày: 26/06/2025
Cách chọn mua cây quất đẹp, bền, nhiều tài lộc đón Tết

Cách chọn mua cây quất đẹp, bền, nhiều tài lộc đón Tết

Chơi quất ngày tết là nét truyền thống của dân việt trong ngày tết, là biểu tượng của sự sung túc, thành đạt trong năm mới.

Đăng ngày: 26/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News