Phát hiện mạng lưới não bí ẩn có thể gây ra nhiều chứng rối loạn tâm thần

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, sáu chứng rối loạn tâm thần dường như có liên quan đến cùng một hệ thống dây thần kinh cơ bản trong não. Đó là một mạng lưới kết nối não bí ẩn có liên quan đến một số rối loạn tâm thần, bao gồm tâm thần phân liệt, trầm cảm và rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).

"Một nửa số người chúng tôi điều trị đáp ứng các tiêu chí của nhiều chứng rối loạn", Tiến sĩ Joseph Taylor, giám đốc lâm sàng tại Trung tâm Trị liệu Mạch não của Bệnh viện Brigham and Women's ở Boston và là tác giả đầu tiên của một nghiên cứu mô tả phát hiện này, cho biết.


Tất cả các vùng bị teo được kết nối với một mạng lưới não bộ chung.

Nghiên cứu đã xác định sáu chứng rối loạn - tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, nghiện ngập, OCD và lo lắng - có chung mạch cơ bản này và Taylor, cũng là bác sĩ tâm thần cộng tác tại Brigham and Women's và là giảng viên về tâm thần học tại Trường Y Harvard, cho biết: "Chúng tôi nghi ngờ rằng các rối loạn tâm thần khác cũng có thể được liên kết với cùng một mạng lưới" .

Mạch mới phát hiện không phải là mạch đã được các nhà khoa học xác định hoặc đặt tên trước đây. Taylor cho biết, trước đây, một số "nút" trong mạch có liên quan đến rối loạn tâm thần, trong khi những nút khác thì không và thay vào đó được liên kết với các khía cạnh chính của chức năng nhận thức, như sự chú ý có chọn lọc và xử lý cảm giác. Làm sáng tỏ cách thức hoạt động của mạch có thể làm rõ sự thiếu hụt trong các chức năng này có thể dẫn đến các bệnh tâm thần khác nhau như thế nào và có khả năng khiến chúng có thể xảy ra cùng nhau.

Để vạch ra hệ thống dây phức tạp này, đầu tiên các nhà nghiên cứu đã lấy dữ liệu từ hơn 190 nghiên cứu về sự khác biệt chất xám giữa những người mắc chứng rối loạn tâm thần và những người không mắc chứng rối loạn tâm thần.

Được đặt tên theo màu sắc, chất xám của não được tạo thành từ phần thân của các tế bào não hoặc tế bào thần kinh và hệ thống dây điện không cách điện kéo dài từ các tế bào đó. (Ngược lại, chất trắng do một lớp chất béo cách điện bao phủ các sợi thần kinh của nó). Chất xám được tìm thấy ở bề mặt nhăn nheo bên ngoài của não, vỏ não, cũng như trong một số cấu trúc bên dưới vỏ não.

Nhóm nghiên cứu đã xác định chính xác các vùng não nơi chất xám bị teo hoặc co lại trong bối cảnh rối loạn tâm thần. Nhóm nghiên cứu nhận thấy hai cấu trúc ở vỏ não - vành đai trước và thùy đảo - thường xuyên xuất hiện trong các phân tích này, nhưng nhìn chung, mô hình teo không nhất quán trong sáu rối loạn được nghiên cứu.

Nhưng đáng chú ý, các rối loạn này vẫn có một điểm chung: mạng lưới dây rối rắm chạy giữa tất cả các túi teo trong não. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra điều này bằng cách đặt tất cả các vùng chất xám bị teo trong bản đồ hệ thống dây điện của não, được gọi là "bộ kết nối". Một nhóm nghiên cứu khác trước đây đã xây dựng hệ kết nối này bằng cách sử dụng quét não của 1.000 người không bị rối loạn tâm thần.

Tất cả các vùng bị teo được kết nối với một mạng lưới não bộ chung.

Câu hỏi đặt ra là, có phải tất cả sáu chứng rối loạn đều liên quan đến những thay đổi chức năng tương tự trong mạch, so với những người không bị rối loạn tâm thần?

Bộ kết nối hiện có cung cấp một số gợi ý về cách các nút khác nhau trong mạch liên quan đến nhau.

Taylor gợi ý, một khi các nhà khoa học hiểu rõ hơn về vai trò của mạch trong các rối loạn khác nhau, các bác sĩ có thể điều trị các triệu chứng tâm thần bằng cách điều chỉnh hoạt động trong một phần của mạng. Ví dụ, kích thích từ xuyên sọ (TMS) - một thủ thuật không xâm lấn sử dụng từ trường để kích thích tế bào thần kinh trong não và đã được phê duyệt là phương pháp điều trị trầm cảm, OCD và cai thuốc lá - có thể được sử dụng cho mục đích này.

Trong khi phương pháp điều trị TMS cho nhiều chứng rối loạn vẫn còn là lý thuyết, cả Taylor và Barch đều cho biết những phương pháp điều trị như vậy có thể thực hiện được trong tương lai.

TIN CŨ HƠN
Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?

Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?

Vào một ngày nóng nực bạn thấy khát và uống nước liên tục từ ly này đến ly khác… Tiếp đến là cảm giác mắc tè bắt nguồn từ hai cơ quan hình hạt đậu hoạt động như những bộ cảm biến tinh lọc cơ thể.

Đăng ngày: 19/11/2025
Chất thức thần DMT là gì? Nó có thực sự đem lại các lợi ích về tâm linh như nhiều người nghĩ?

Chất thức thần DMT là gì? Nó có thực sự đem lại các lợi ích về tâm linh như nhiều người nghĩ?

Thời gian gần đây, việc sử dụng các chất thức thần (psychedelics) nhằm đạt được một số trải nghiệm và cảm giác kỳ lạ đang dần trở thành một trào lưu trong cộng đồng những người trẻ tuổi.

Đăng ngày: 18/11/2025
Hại sức khỏe vì ăn khoai tây sai cách

Hại sức khỏe vì ăn khoai tây sai cách

Ăn khoai tây kèm trứng gà, ăn khoai tây mọc mầm, hay đơn giản là món khoai tây chiên ròn rụm.... là những sai lầm khi ăn khoai tây mà nhiều người mắc phải.

Đăng ngày: 18/11/2025
Lời cảnh báo cho những người không giặt quần áo mới trước khi mặc

Lời cảnh báo cho những người không giặt quần áo mới trước khi mặc

Thói quen mặc ngay quần áo mới mà không giặt sạch luôn tiềm ẩn những nguy cơ bệnh tật mà bạn không thể ngờ tới.

Đăng ngày: 17/11/2025
Cách nhận biết trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết

Cách nhận biết trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là một loại bệnh dịch nguy hiểm, tốc độ lây lan nhanh dễ bùng phát thành dịch. Trẻ em là đối tượng dễ bị sốt sốt xuất huyết nhất nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Đăng ngày: 17/11/2025
Ăn đường nhiều cực kỳ có hại, bài viết này sẽ chỉ cho bạn ăn bao nhiêu là đủ

Ăn đường nhiều cực kỳ có hại, bài viết này sẽ chỉ cho bạn ăn bao nhiêu là đủ

Đường có vị ngọt và cung cấp nguồn năng lượng nhanh. Tuy nhiên, nhiều người bắt đầu quan tâm đến lượng đường họ tiêu thụ do lo ngại ăn quá nhiều đường ảnh hưởng sức khỏe.

Đăng ngày: 16/11/2025
Bị thao túng tâm lý nguy hiểm thế nào và cách để thoát ra?

Bị thao túng tâm lý nguy hiểm thế nào và cách để thoát ra?

Khi tâm lý của 1 người trở thành công cụ cho ai đạt được mục đích cá nhân, thì mọi chuyện bắt đầu trở nên tồi tệ đi...

Đăng ngày: 15/11/2025
Khoa Học News