Phát hiện "siêu Trái đất" 10 tỷ năm tuổi

Các nhà nghiên cứu phát hiện ngoại hành tinh đá nóng tới 1.700 độ C có niên đại lớn gấp đôi Mặt trời.

Ngoại hành tinh mang tên TOI-561b lớn hơn khoảng 50% so với Trái đất và có khối lượng lớn gấp 3 lần nên được xếp vào nhóm "siêu Trái đất". Tuy nhiên, TOI-561b chỉ mất nửa ngày để hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh sao chủ. "Với mỗi ngày bạn ở trên Trái đất, hành tinh này đã quay hai vòng quanh sao chủ", Stephen Kane, nhà vật lý thiên văn ở Đại học California, Riverside, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết. Kane và cộng sự công bố phát hiện hôm 11/1 trong hội nghị lần thứ 237 của Hiệp hội Thiên văn học Mỹ.


Mô phỏng hệ sao của ngoại hành tinh TOI-561b. (Ảnh: NASA).

Khoảng cách gần giữa siêu Trái đất và sao chủ khiến nhiệt độ bề mặt trung bình trên hành tinh vượt quá 1.700 độ C. Hành tinh được phát hiện thông qua Vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh chuyển tiếp (TESS) của NASA, phóng vào không gian năm 2018. TESS thường xuyên khảo sát các vùng trời và quan sát những ngôi sao gần đó để xác định có ngoại hành tinh quay xung quanh hay không. Các nhà thiên văn học tìm thấy TOI-561b trong đĩa thiên hà của dải Ngân Hà. Quần thể sao hiếm này có ít nguyên tố nặng như sắt hoặc magie.

Để xác nhận phát hiện, nhóm nghiên cứu sử dụng Đài quan sát W.M. Keck ở Hawaii để tìm hiểu khối lượng, bán kính và mật độ hành tinh. Tuy nhiên, họ rất bất ngờ khi nhận thấy dù có khối lượng lớn, mật độ của TOI-561b tương đương Trái đất, phù hợp với giả thuyết hành tinh cực rất già.

Những hành tinh già cỗi kém đặc hơn bởi không có nhiều nguyên tố nặng trong vũ trụ khi chúng hình thành. Nguyên tố nặng được tạo ra khi các sao tiến tới cuối vòng đời và phát nổ, cung cấp vật liệu cho quá trình hình thành sao và hành tinh mới trong khắp vũ trụ. Theo trưởng nhóm Lauren Weiss, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ ở Đại học Hawaii, TOI-561b là một trong những hành tinh đá già nhất từng phát hiện.

Ngoài TOI-561 còn có hai hành tinh lớn hơn quay quanh ngôi sao, nhiều khả năng là hành tinh khí. Dải Ngân Hà hình thành cách đây khoảng 12 tỷ năm. Hệ sao TOI-561 khoảng 10 tỷ năm tuổi trong khi Mặt trời mới 4,5 tỷ năm tuổi. TOI-561 xuất hiện vào thời gian phần lớn ngôi sao trong dải Ngân Hà bắt đầu phát sáng. Việc nắm rõ khối lượng và bán kính hành tinh sẽ cho phép các nhà thiên văn học khám phá cấu tạo bên trong của nó.

TIN CŨ HƠN
Bụi Mặt Trăng: Mối nguy hiểm đối với các nhà du hành vũ trụ

Bụi Mặt Trăng: Mối nguy hiểm đối với các nhà du hành vũ trụ

Theo Live Science giải thích, bụi mặt trăng thực sự rất có hại cho con người.

Đăng ngày: 04/11/2025
Truyền thuyết về 12 chòm sao

Truyền thuyết về 12 chòm sao

12 chòm sao hoàng đạo và những truyền thuyết về chúng. Bạn có bao giờ tự hỏi những biểu tượng xinh xắn đại diện cho cung hoàng đạo của mình có xuất xứ từ đâu? Biết được bí mật các chòm sao cũng là một cách để hiểu hơn về bản thân và những người xung quanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.

Đăng ngày: 27/10/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.

Đăng ngày: 26/10/2025
Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - sao nơtrôn siêu đặc hay còn gọi là ẩn tinh - có lẽ là những phòng thí nghiệm Vật lý đặc biệt nhất trong vũ trụ. Các nghiên cứu về siêu thiên thể này đã được trao thưởng hai giải Nobel.

Đăng ngày: 24/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 18/10/2025
Khoa Học News