Phát hiện thiên thạch 4,5 tỷ năm tuổi, lóng lánh như vàng ròng ở sa mạc Gobi, Trung Quốc

Thiên thạch Phụ Khang 4,5 tỷ năm tuổi rơi xuống sa mạc Gobi, Trung Quốc, có vẻ đẹp ngoạn mục với các tinh thể óng ánh sắc vàng.

Năm 2000, một người leo núi đi bộ gần dãy núi Phụ Khang, Trung Quốc, phát hiện thiên thạch sắt xen lẫn đá, chứa đầy tinh thể giống như tổ ong. Hiện nay, đây là thiên thạch nổi tiếng nhất thế giới, theo IFL Science.


Mặt cắt của thiên thạch Phụ Khang tạo ra hiệu ứng màu sắc lấp lánh ánh vàng khi soi dưới nắng. (Ảnh: Wikimedia)

Thiên thạch Phụ Khang thuộc lớp thiên thạch hiếm gặp gọi là pallasite. Chúng có đặc trưng là các mảnh nhỏ tinh thể olivine (một loại khoáng chất silicate) chằng chịt giữa mạng lưới sắt – nickel. Khi cắt và mài bóng, pallasite để lộ những tinh thể trong suốt thường có màu xanh lá cây, hoặc đôi khi màu vàng, nâu hay vàng kim, kết quả từ quá trình phong hóa trên Trái Đất.

Loại thiên thạch trên được đặt tên theo Peter Simon Pallas, bác sĩ và nhà tự nhiên học Đức, người đầu tiên mô tả thiên thạch pallasite Krasnojarsk vào năm 1772. Khối sắt kỳ lạ này được tìm thấy bởi một thợ rèn ở Siberia đầu thế kỷ 18 và đưa tới St Petersburg để phân tích.

Do hình dáng khác thường và ấn tượng, pallasite là một trong những vật liệu ngoài hành tinh đầu tiên được nhận dạng và công nhận. Chúng cung cấp thông tin quan trọng và độc nhất về hệ Mặt Trời do hình thành cách đây 4,5 tỷ năm. Giới nghiên cứu cho rằng pallasite hình thành trong tiểu hành tinh bị biệt hóa (tiểu hành tinh tách thành hai phần gồm lớp lõi và lớp phủ do tác động của các quá trình nhiệt).

Theo O. Richard Norton, tác giả Bách khoa toàn thư thiên thạch Cambridge, trong quá trình biệt hóa, tinh thể tạo ra qua sự phân mảnh phân tách hai khoáng chất chính của thiên thể, tạo điều kiện cho khoáng chất olivine tích tụ bên trong tiểu hành tinh. Điều đó có thể lý giải tại sao pallasite quá hiếm gặp. Chúng chỉ chiếm chưa tới 0,2% tất cả thiên thạch đã biết trên Trái Đất.

Người leo núi tìm thấy thiên thạch Phụ Khang rất tò mò về tinh thể và kim loại khác lạ lộ ra từ mẫu vật nặng 1.003kg. Ông quyết định gửi một mẫu vật của khối đá để phân tích. Từ sau đó, thiên thạch bị chia thành nhiều mảnh, hé lộ hình dáng giống kính màu của nó. Cho tới nay, Phụ Khang vẫn là một trong số những thiên thạch được tìm kiếm nhiều nhất và có giá trị cao nhất hành tinh.

Tháng 2/2005, một mảnh lớn của mẫu vật nguyên bản xuất hiện ở Triển lãm đá quý và khoáng chất Tucson. Năm 2008, một khối lớn của thiên thạch Phụ Khang nặng khoảng 420 kg được bán đấu giá ở New York với mức giá dự kiến hơn 2 triệu USD. Tuy nhiên, người mua thay đổi quyết định và chọn phân khủng long hóa thạch. Năm 2021, nhà đấu giá Christie thông báo họ đã bán mẩu nhỏ của thiên thạch Phụ Khang với giá 30.000 USD.

TIN CŨ HƠN
Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử nằm ở phía Đông Bắc của chòm Liệp hộ, đối chọi với chòm sao Kim ngưu nằm ở phía Tây dải Ngân hà. Đây là một trong 12 chòm sao Hoàng đạo. Trong chòm này có 2 ngôi sao sáng Song tử alpha (Trung Q

Đăng ngày: 19/12/2025
Ở NASA có một vị trí chỉ cần tốt nghiệp cấp 3 đã làm được, ấy vậy mà nó rất quan trọng

Ở NASA có một vị trí chỉ cần tốt nghiệp cấp 3 đã làm được, ấy vậy mà nó rất quan trọng

Geogre Aldrich, người chịu trách nhiệm cho sức khỏe của phi hành gia tại NASA trong mấy chục năm qua bằng cách... ngửi mùi.

Đăng ngày: 19/12/2025
NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 5/12 thông báo rằng chương trình không gian Kepler đã khẳng định một hành tinh nằm trong vùng "có thể có sự sống".

Đăng ngày: 19/12/2025
Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm Geminids (Song Tử) sẽ có thời điểm cực đại vào ngày 13 và 14/12 và đây sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật,

Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật, "bỏ rơi" sao mẹ

Các tính toán cho thấy thời điểm chính xác mà Trái đất đi vào điểm viễn nhật là 7 giờ sáng theo giờ GMT, tương ứng với 14 giờ chiều 4-7 theo giờ Việt Nam.

Đăng ngày: 18/12/2025
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.

Đăng ngày: 17/12/2025
Khoa Học News