Quyền lực thực sự của phụ nữ Hung Nô xưa
Vương quốc du mục Hung Nô đã kiểm soát vùng đất mênh mông và gây sức ép lớn lên Trung Quốc suốt nhiều thế kỷ.
Mặc dù không có kinh đô hay triều đình, nhưng vương quốc du mục Hung Nô đã kiểm soát vùng đất mênh mông và gây sức ép lớn lên Trung Quốc suốt nhiều thế kỷ. Đặc biệt, người đóng vai trò kiểm soát biên giới không phải đàn ông, mà là những phụ nữ được ví như “dải lụa vô hình gắn kết sức mạnh quốc gia”.
Thống lĩnh Con đường Tơ lụa
Một trong những nguyên nhân chính khiến Trung Quốc thời cổ đại phải cất công xây dựng Vạn Lý Trường Thành chính là ngăn chặn Hung Nô. Kể từ nhiều thế kỷ trước Công nguyên, người Hung Nô đã thường xuyên quấy phá, cướp bóc các làng mạc của người Hán.
Phương tiện di chuyển của người Hung Nô là ngựa và vũ khí là cung tên. Quân Hung Nô tàn bạo giết chóc và điên cuồng cướp bóc, nên người Hán vừa kinh hãi vừa miệt thị đặt cho họ cái tên Hung Nô (hung hãn, nô lệ).
Phụ nữ Hung Nô chính là “dải lụa vô hình kết nối đế chế lưu động Hung Nô.
Khác với cái tên Hung Nô đầy ý dẻ bỉu, người Hung Nô là những thiên tài quân sự và chính trị. Vương quốc không kinh đô hay triều đình này là sự tập hợp của nhiều bộ lạc du mục với nhau, mỗi bộ lạc đều rất mạnh nhưng lại không vì thế mà bị xé lẻ.
Chìa khóa liên kết giữa các bộ lạc trong vương quốc du mục Hung Nô chính là phụ nữ. Họ là những nhà buôn xuất sắc, vừa liên tục cung cấp hàng hóa cho Con đường Tơ lụa, vừa khéo léo giao thương với các thương nhân tứ phương.
Theo Trợ lý Giáo sư khảo cổ Bryan Miller, Đại học Michigan (Mỹ), phụ nữ Hung Nô chính là “dải lụa vô hình kết nối đế chế lưu động Hung Nô”. “Nhờ khôn khéo quản lý và thống trị mạng lưới buôn bán của Con đường Tơ lụa, họ nắm giữ vai trò kinh tế quan trọng”, Jamsranjav Bayarsaikhan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu của Bảo tàng quốc gia Mông Cổ ở Ulaanbaatar khẳng định.
Sau vai trò kinh tế, phụ nữ Hung Nô tiếp tục vươn lên, nắm giữ các vị thế trọng yếu trong xã hội và cuối cùng tham gia vào chính trị. Nghiên cứu gene di truyền chỉ ra, những phụ nữ Hung Nô được chôn cất trong các ngôi mộ khang trang gần biên giới với Trung Quốc rất khác so với những phụ nữ Hung Nô bình dân xung quanh.
Họ có quan hệ huyết thống gần gũi với vua Hung Nô và dựa vào đó, các nhà nghiên cứu suy đoán đây chính là các công chúa quyền quý. Họ được gả tới các bộ lạc nắm giữ biên cương với mục đích liên hôn, một mặt giúp vua cha củng cố liên minh quân sự, mặt khác đích thân kiểm soát tình hình kinh tế, chính trị nơi này.
“Đây là chiến lược cực kỳ quan trọng”, nhà nghiên cứu Bayarsaikhan nhấn mạnh. Hàng nghìn năm sau, Thành Cát Tư Hãn (Mông Cổ) vẫn áp dụng phương pháp này, khống chế và thâu tóm quyền lực vào tay.
Công chúa Hung Nô giúp vua cha củng cố liên minh quân sự và quản lý biên cương. (Ảnh: Ancient-origins.net).
Tôn kính tột bậc
Sau khi có kết quả giải trình gene, một số nhà nghiên cứu đã suy đoán, phụ nữ Hung Nô có khả năng chỉ là “những con tốt thí phục vụ mưu đồ bá quyền của đàn ông”. Tuy nhiên, kết quả khai quật khảo cổ học lại chỉ ra điều ngược lại.
Tại Nghĩa trang Takhiltyn Khotgor, Khovd, Tây Mông Cổ, các nhà khảo cổ phát hiện nhiều ngôi mộ hoành tráng được xây dựng với mục đích tôn vinh người phụ nữ an nghỉ bên trong.
Quan tài của họ được trang trí cầu kỳ với những biểu tượng Mặt trời và Mặt trăng bằng vàng của hoàng đế Hung Nô, bao quanh là các quan tài đàn ông vô cùng đơn sơ, giản dị. Một ngôi mộ phụ nữ còn có xung quanh là 6 con ngựa và 1 cỗ xe ngựa.
Tại Nghĩa trang Shombuuzyn Belchir cùng miền, các ngôi mộ giàu có nhất cũng là nơi yên nghỉ của phụ nữ. Các đồ đạc táng kèm của họ bao gồm gương Trung Quốc, quần áo lụa, hạt sứ, xe gỗ… tất cả đều là những món đồ xa xỉ nhất đương thời.
Cấu trúc mộ của phụ nữ Hung Nô tương tự kim tự tháp lộn ngược, sâu tới 20m. Trong nhiều ngôi mộ, các nhà khảo cổ tìm thấy những chiếc thắt lưng to bản được trang trí công phu.
Một mặt đai lưng, biểu tượng quyền lực và khả năng lãnh đạo, được tìm thấy trong mộ của phụ nữ Hung Nô. (Ảnh: Bbc.com).
“Ở thời phong kiến, thắt lưng là biểu tượng quan trọng thể hiện địa vị, quyền lực và chỉ được trao cho đàn ông. Thú vị là ở người Hung Nô, nó lại thuộc về phụ nữ”, nhà khảo cổ Ursula Brosseder, Trung tâm Khảo cổ Leibniz (Đức) nói.
“Nếu chỉ là những con tốt thí, phụ nữ Hung Nô đã không được chôn cất trong các ngôi mộ xa hoa như thế, mà chỉ khiêm tốn nằm nép bên cạnh mộ của chồng. Chắc chắn, trong xã hội Hung Nô, họ đã được tôn kính tột bậc”, Trợ lý Giáo sư Miller phân tích.
Ở nhiều mộ phụ nữ Hung Nô bình dân, các nhà khảo cổ tìm thấy có thiết bị cưỡi ngựa.
Tuy họ không dám khẳng định phụ nữ Hung Nô tham gia quân đội, chiến đấu trong chiến tranh; nhưng họ chắc chắn phụ nữ Hung Nô là những tay cưỡi ngựa bắn cung điêu luyện. Đối với cuộc sống trên thảo nguyên ở thời cổ đại, đây là điều kiện bắt buộc cho cả nam lẫn nữ, trẻ lẫn già.
Phát hiện hơn trăm lối đi bí mật trên Vạn Lý Trường Thành
Tàn tích của hơn 130 cánh cửa bí mật trên Vạn Lý Trường Thành, một trong những kỳ quan vĩ đại của thế giới, gần đây đã được tiết lộ.
Philippines phát hiện "vật lạ" 40.000 tuổi làm đảo lộn lịch sử nhân loại
Trong hang động Tabon nằm ở tình Palawan miền Tây Philippines, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra dấu vết của một công nghệ "vượt thời gian" hàng chục ngàn năm so với hiểu biết trước đây.
Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn
Nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn từ lâu đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo sử sách lưu truyền, người lập nên đế chế Mông Cổ yêu cầu được chôn trong một ngôi mộ vô danh.
Phát hiện điểm lạ trên hài cốt 5.000 năm tuổi, chuyên gia sốc nặng với vóc dáng người xưa
Điểm lạ trên những bộ hài cốt đó là gì lại khiến các chuyên gia bối rối như vậy?
Đang đào chiến hào phòng thủ, binh sĩ Ukraine sửng sốt phát hiện cổ vật quý giá
Theo Heritage Daily, vò hai quai là những cổ vật được người xưa sử dụng để lưu trữ và vận chuyển lương thực, thực phẩm cả chất lỏng lẫn đồ khô.
Sốc nặng với "công nghệ thế kỷ 21" xuất hiện trong thành cổ La Mã
Một căn biệt thự lộng lẫy, tiện nghi thuộc về thành phố nghỉ dưỡng ven biển Stabiae của người La Mã, sở hữu những thứ tưởng chừng như chỉ có thể tìm thấy trong thời hiện đại.
