"Siêu năng lực" cảm nhận ánh sáng của bạch tuộc

Theo nghiên cứu vừa được công bố, nhiều loài bạch tuộc có thể cảm nhận và phản ứng với ánh sáng, ngay cả khi chúng không thể nhìn thấy bằng mắt.

Tiến sĩ Nir Nesher - giảng viên cao cấp về khoa học biển tại Viện Hàn lâm Ruppin (Israel) - cho biết bạch tuộc không có xương và khớp. Mọi điểm trên xúc tu của chúng đều có thể di chuyển linh hoạt đến mọi hướng mà Nir Nesher gọi là "sự tự do vô tận".

Theo New York Times, mới đây nhóm phát hiện bạch tuộc có khả năng tránh né ánh sáng chỉ bằng chính các xúc tu này. Tiến sĩ Itamar Katz - một trong tác giả nghiên cứu - cho biết trong rất nhiều thí nghiệm của nhóm, chỉ cần một tia sáng chiếu vào một trong tám xúc tu của bạch tuộc, chi đó sẽ cử động rời khỏi ánh sáng ấy tức khắc.

Cơ chế này xảy ra ngay cả khi bạch tuộc đang ngủ, tức cảm nhận ánh sáng không cần mắt. Kết quả được đăng trên tạp chí khoa học Journal of Experimental Biology.

Nhóm nghiên cứu làm một số thí nghiệm, trong đó để bạch tuộc vào một hộp nhỏ, chỉ hở một lỗ phía trên cho một xúc tu ra vào. Nhiệm vụ của xúc tu này là lấy mẫu thức ăn đang được chiếu sáng.

Nhóm nhận thấy khi xúc tu chạm phải ánh sáng, chúng lập tức tránh trong chưa đầy 1 giây và chờ thời cơ khác để tiếp cận miếng ăn. Khi tia sáng ngưng hoạt động, bạch tuộc lập tức đoạt lấy chiến lợi phẩm.


Xúc tu lập tức rút khỏi ánh sáng trong thí nghiệm.

Theo tiến sĩ Nesher, đây là một năng lực bất ngờ. "Bạch tuộc như có thể nhìn thấy ánh sáng bằng xúc tu. Chúng quả thật không cần mắt để làm điều đó", Nesher nhấn mạnh.

Tốc độ phản ứng với ánh sáng của các xúc tu không giống nhau. Nhóm nghiên cứu cho rằng khi bạch tuộc sống trong bóng tối một tuần hoặc một tháng, phản xạ sẽ nhanh hơn.

Cũng theo nhóm nghiên cứu, khả năng cảm nhận và thích ứng với ánh sáng này có thể sử dụng rất nhiều năng lượng, bởi đây là hành vi quan trọng với sự sống của chúng.

Tiến sĩ Tal Shomrat lý giải khả năng phản xạ này là cách bạch tuộc bảo vệ các chi khỏi một số loài như cua, cá… Bởi khi thấy xúc tu chuyển động theo ánh sáng, những loài đó có thể lầm tưởng đó chỉ là một con sâu biển.

Tuy nhiên, cơ chế nào để xúc tu phát hiện và phản ứng với ánh sáng vẫn còn nhiều điểm chưa được làm rõ. Theo nhóm nghiên cứu, đã có tài liệu cho thấy trong các chi của bạch tuộc có các thụ thể cảm nhận ánh sáng, tuy nhiên vẫn chưa có bằng chứng nào chỉ ra sự liên quan của chúng đến khả năng phản xạ này.


Vẫn còn nhiều bí ẩn trong cơ thể của bạch tuộc - (Ảnh: GETTY IMAGES).

Nhóm cho biết thêm trong các thí nghiệm giải phẫu, các xúc tu của bạch tuộc không còn khả năng né tránh ánh sáng khi tách khỏi cơ thể.

Ngoài ra, khi xúc tu bị lột da, phản xạ tránh ánh sáng của bạch tuộc vẫn tồn tại. Nhưng nếu phần da này bị tổn thương sâu ảnh hưởng đến một số cơ bên dưới, chúng lại mất khả năng phản xạ.

TIN CŨ HƠN
Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công nổi tiếng với bộ lông đuôi rực rỡ nhiều màu sắc có nhiều đốm tròn màu đen viền vàng và xanh giống như những con mắt vô cùng lộng lẫy.

Đăng ngày: 17/12/2025
Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Bé Lunathi Dwadwa, 3 tuổi đã bị loại chuột khổng lồ châu Phi cắn chết khi ngủ trong căn lều của gia đình ở Khayelisha, ngoại ô thành phố Cape Town.

Đăng ngày: 17/12/2025
6 loài động vật sở hữu trái tim

6 loài động vật sở hữu trái tim "kì quặc" nhất quả đất

Mực ống có ba tim, tim gián đập chung nhịp với con người, tim cá ngựa vằn biết hồi sinh... và những điều thú vị khác bạn chỉ có thể thấy trong thế giới động vật.

Đăng ngày: 17/12/2025
Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Thú mỏ vịt là một loài động vật có vú bán thủy sinh đặc hữu miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Cùng với bốn loài thú lông nhím, nó là một trong năm loài thú đơn huyệt còn tồn tại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Động vật rừng Việt Nam (1)

Động vật rừng Việt Nam (1)

Việt Nam được coi là một trong những nước thuộc vùng Đông Nam Á giàu về đa dạng sinh học. Ở Việt Nam, do sự khác biệt lớn về khí hậu từ vùng gần Xích đạo tới giáp vùng cận nhiệt đới, cùng với sự đa dạng về địa hình đã tạo nên sự đa dạng về thiên nhiê

Đăng ngày: 16/12/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Khoa Học News