Tách chiết ADN từ viên gạch 2.900 năm trong lâu đài cổ

Các nhà khoa học tìm thấy ADN của hơn 30 nhóm thực vật trong một viên gạch đất sét, mang đến thông tin về cuộc sống ở Iraq thời xưa.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học Oxford và Đại học Aalborg ở Đan Mạch tìm thấy "hộp thời gian" độc đáo trong những viên gạch xây cung điện cổ của vua Ashurnasirpal II, Newsweek hôm 25/8 đưa tin. Sử dụng công nghệ sinh học hiện đại, họ tách chiết và nghiên cứu ADN cổ đại trong những viên gạch 2.900 năm tuổi, thu được thông tin về cuộc sống ở Iraq thời xưa.


Gạch đất sét trong Bảo tàng Quốc gia Đan Mạch được nhóm nghiên cứu từ Đại học Oxford và Đại học Aalborg lấy mẫu phân tích. (Ảnh: Arnold Mikkelsen/Jens Lauridsen)

Ashurnasirpal II cai trị một vương quốc ở Lưỡng Hà cổ đại từ năm 883 đến năm 859 trước Công nguyên. Vương quốc mang tên Assyria, gồm Iraq ngày nay và vùng đông nam Thổ Nhĩ Kỳ. Vua Ashurnasirpal II đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển vương quốc. Ông đã xây dựng một lâu đài ấn tượng ở thành phố Nimrud, Iraq, gần sông Tigris. Ngày nay, chỉ một phần nhỏ lâu đài còn tồn tại, một số phần tường chạm khắc được lưu giữ trong các bảo tàng.

Những dòng chữ khắc cung cấp thông tin về cuộc sống và nghi lễ thời xưa, nhưng vẫn còn nhiều điều bí ẩn khác. Ví dụ, thời đó cây cối xung quanh trông như thế nào? Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature Scientific Reports, nhóm chuyên gia từ Đại học Oxford và Đại học Aalborg phát hiện rằng ADN từ các hệ sinh thái cổ xưa này được bảo tồn trong gạch xây lâu đài.

Gạch được làm chủ yếu từ bùn thu thập gần sông Tigris, trộn với các vật liệu như trấu, rơm hoặc phân động vật. Gạch được tạo hình trong khuôn, sau đó khắc chữ và phơi nắng cho khô. Việc gạch không bị nung mà để khô tự nhiên giúp bảo tồn vật liệu di truyền trong đất sét.

Thông qua quá trình chiết xuất và giải trình tự bộ gene, nhóm nghiên cứu phát hiện ADN của hơn 30 nhóm thực vật chỉ trong một viên gạch. Trong số đó, dồi dào nhất là ADN của thực vật thuộc các họ bắp cải và cây thạch nam. Ngoài ra còn có ADN từ cáng lò, nguyệt quế và cỏ.

Theo nhóm nghiên cứu, tìm hiểu về thực vật có thể giúp hiểu thêm về những phương pháp y học cổ xưa đã thất lạc cũng như quá trình thuần hóa thực vật. "Gạch đất sét đóng vai trò như một hộp thời gian, cung cấp thông tin độc đáo về sự đa dạng sinh học ở một thời điểm và địa điểm nhất định", họ cho biết.

Nhóm chuyên gia hy vọng nghiên cứu mới sẽ khuyến khích những nhà khoa học khác nghiên cứu ADN theo phương pháp tiên phong này, từ đó nâng cao hiểu biết về cuộc sống và các nền văn minh thời cổ đại.

TIN CŨ HƠN
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.

Đăng ngày: 03/12/2025
Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Các nhà nghiên cứu phát hiện một loài bò sát cổ đại với chiếc cổ dài gấp 3 lần cơ thể và hàm răng nhọn hoắt giúp phục kích con mồi.

Đăng ngày: 03/12/2025
Loài khủng long khổng lồ kỳ dị có hình dạng như một... con nhím

Loài khủng long khổng lồ kỳ dị có hình dạng như một... con nhím

Trong các loài khủng long đã được con người biết đến, Augustinia được coi là một trong những loài khủng long có hình thù kỳ lạ nhất.

Đăng ngày: 02/12/2025
Bất ngờ phát hiện xác tàu đắm thế kỷ 19 bí ẩn ở Vịnh Mexico

Bất ngờ phát hiện xác tàu đắm thế kỷ 19 bí ẩn ở Vịnh Mexico

Một con tàu đắm bí ẩn đã được phát hiện ở Vịnh Mexico vào ngày 16/5 bởi các nhà nghiên cứu của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) khi đang thử nghiệm thiết bị bay không người lái dưới nước.

Đăng ngày: 30/11/2025
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.

Đăng ngày: 26/11/2025
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.

Đăng ngày: 26/11/2025
Chiếc bát gần 600 năm tuổi thời nhà Minh có giá tới 1,9 triệu USD

Chiếc bát gần 600 năm tuổi thời nhà Minh có giá tới 1,9 triệu USD

Chiếc bát tráng men đỏ thời vua Minh Tuyên Tông, cách đây gần 600 năm, được bán với giá 1,9 triệu USD (44 tỷ đồng).

Đăng ngày: 25/11/2025
Khoa Học News