Thằn lằn đô thị đang "tiến hóa" khác hẳn đồng loại ở nông thôn
Tất cả chúng ta đều thích nghi với cuộc sống ở các thành phố và động vật cũng không ngoại lệ.
Một nghiên cứu mới cho thấy những con thằn lằn sống ở các thành phố đã phát triển các dấu hiệu gene khác nhau khi so sánh với những con thằn lằn sống ở nông thôn và trong rừng. Các biến thể di truyền này khiến cho chúng có sự khác biệt về thể chất, bao gồm các miếng đệm ngón chân lớn hơn và các chi dài hơn - có lợi hơn trong môi trường đô thị.
Trên thực tế, nhiều loài động vật đang tìm cách tồn tại trong môi trường đô thị.
Đô thị hóa đã làm thay đổi đáng kể cảnh quan trên khắp thế giới, thay đổi cách thức động vật tương tác với thiên nhiên, tạo ra các "đảo nhiệt" với nhiệt độ cao hơn và ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Mặc dù chúng ta coi các thành phố là nơi cư trú của con người, nhưng nhiều sinh vật khác cũng đang sinh sống ở các khu vực đô thị cùng với chúng ta. Trên thực tế, nhiều loài trong số chúng đang tìm cách tồn tại trong môi trường đô thị, thích nghi với kiểu môi trường sống mới do con người tạo ra.
"Các sinh vật sống trong môi trường đô thị phải đối mặt với nhiều áp lực khác nhau để tồn tại và chúng buộc phải thích nghi để sử dụng các nguồn tài nguyên mới cũng như xử lý các yếu tố gây căng thẳng mới liên quan đến cơ sở hạ tầng, hoạt động của con người", Kristin Winchell, giáo sư sinh học tại NYU và tác giả đầu tiên của nghiên cứu, nói với ZME Science.
Winchell và nhóm của cô ấy đã tiến hành nghiên cứu về loài thằn lằn Anolis cristatellus, một loài được tìm thấy ở các khu vực đô thị và rừng của Puerto Rico. Trong các nghiên cứu trước đây, họ đã phát hiện ra rằng thằn lằn đô thị đã tiến hóa một số đặc điểm nhất định để có thể sống ở thành phố. Chúng có các ngón chân dài hơn để bám vào các bề mặt nhẵn như tường và các chi dài hơn để chạy nước rút qua các khu vực trống trải.
Trong nghiên cứu mới của họ, các nhà nghiên cứu đã tập trung vào một nhóm thằn lằn Anolis cristatellus từ ba vùng của Puerto Rico-San Juan, Arecibo và Mayagüez. Họ đã đo hình thái của thằn lằn để định lượng chiều dài chi và kích thước bàn chân, đồng thời lấy một mẫu đuôi để trích xuất DNA – sau đó giải trình tự một phần của bộ gene mã hóa gene.
Kết quả xác nhận rằng quần thể thằn lằn ở ba khu vực ở Puerto Rico có khác biệt về mặt di truyền với nhau, do đó, bất kỳ điểm tương đồng nào mà nhóm tìm thấy giữa các loài thằn lằn ở ba thành phố đều có thể là do quá trình đô thị hóa.
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng sự thích ứng để đáp ứng với quá trình đô thị hóa có thể xảy ra theo những cách có thể dự đoán được. Điều này có nghĩa là, ít nhất là ở loài này, thằn lằn có bộ máy di truyền để tạo ra sự thích nghi hình thái giống nhau lặp đi lặp lại bất cứ khi nào một quần thể xâm chiếm một thành phố", Winchell nói với ZME Science.
Cô ấy nói thêm, những kết quả này mở ra rất nhiều lĩnh vực nghiên cứu tiềm năng mới, bao gồm cả những lĩnh vực có thể giúp chúng ta hiểu được các sinh vật khác ngoài thằn lằn bị ảnh hưởng như thế nào bởi những căng thẳng của các thành phố. Hiểu được những thay đổi di truyền tác động như thế nào đến sức khỏe, sự sống sót và sinh sản của sinh vật có thể có ý nghĩa đối với sự sống còn của chúng khi quá trình đô thị hóa gia tăng.
Khoảng 55% dân số thế giới hiện đang sống ở khu vực đô thị – một tỷ lệ dự kiến sẽ tăng lên 68% vào năm 2050, theo Liên Hợp Quốc. Đô thị hóa, sự dịch chuyển dần dần của người dân từ nông thôn ra thành thị, cùng với sự gia tăng dân số, có thể làm tăng thêm 2,5 tỷ người nữa đến các khu vực thành thị, với 90% diễn ra ở châu Á và châu Phi.
Kích thước và màu sắc của mỗi loài thằn lằn Anolis sẽ khác nhau tùy thuộc vào môi trường sống, khí hậu và chế độ ăn uống. Tùy thuộc vào nơi chúng sống và cách chúng săn mồi, chúng có thể có những cách thích nghi về thể chất như chân sau lớn để nhảy khoảng cách lớn tìm con mồi hoặc chân mập lùn nếu chúng sống trên cây cao hơn và bò lên từ từ trên con mồi để tránh bị kẻ thù săn mồi phát hiện khi đi săn.
Chúng có nhiều màu, mặc dù các màu phổ biến nhất là một loạt các màu xanh lá cây và nâu, với các biến thể màu vàng và đôi khi là xanh lam.
Thằn lằn Anolis chủ yếu là sống đơn độc. Chúng có thể sống gần nhau nhưng thường không được tìm thấy trong các nhóm. Con đực tích cực bảo vệ lãnh thổ của chúng trong thời kỳ trưởng thành về mặt tình dục, nếu không, chúng thường ngoan ngoãn và chịu đựng con người ở các mức độ khác nhau. Các hành vi thích nghi khác nhau xảy ra tùy thuộc vào môi trường mà chúng sống.
Điểm danh những giống chó nguy hiểm nhất thế giới
Một số vụ chó pitbull cắn chết người trong thời gian gần đây đã khiến dư luận vô cùng hoảng sợ. Tuy nhiên, đây không phải giống chó duy nhất nguy hiểm trên thế giới.
Cá piranha có thực sự nguy hiểm như những lời đồn?
Xuất hiện trong nhiều thước phim kinh dị của Hollywood, cá piranha được xây dựng hình tượng là loài khát máu, hung hăng, có tốc độ hủy diệt kinh hồn.
“Một bầy tang tình con xít“: Không ngờ con xít đẹp thế này
"Trống cơm" là bài dân ca nổi tiếng mà ai cũng từng nghe. Trong bài này có câu "một bầy tang tình con xít, ớ mấy lội, lội, lội sông ớ mấy đi tìm em nhớ thương ai…”. Vậy con xít là con gì?
Những loài động vật làm gì để vượt qua mùa đông băng giá?
Mời các bạn theo dõi infographic sau đây để biết chi tiết hơn về cách mà từng loài động vật vượt qua mùa đông băng giá.
Giới thiệu về loài hổ và con hổ to nhất thế giới
Hổ được coi là một trong những loài vật quý trong văn hóa và tôn giáo của một số quốc gia Đông Á. Trong văn hóa Việt Nam, hổ được xem như một biểu tượng của sức mạnh, can đảm và sự chung thủy.
Cách phân biệt rắn cạp nong và rắn cạp nia
Ở Việt Nam có rất nhiều rắn độc và cực độc, điển hình là hai "anh em" rắn cạp nong - cạp nia.
