Trái đất hít thở CO2 như thế nào?

Đồ họa của một nhà nghiên cứu ở Viện Max Planck phản ánh cách thực vật trên Trái đất hút và thải carbon theo từng mùa.


Trái đất hít thở carbon. (Đồ họa: Markus Reichstein)

Trái đất dường như hít vào và thở ra trong đồ họa mới hé lộ quá trình hấp thụ và giải phóng carbon khi các mùa thay đổi. Những lục địa trong đồ họa dường như xẹp đi vào mùa hè, thể hiện thời gian và vị trí thực vật phát triển và cây cối hút carbon dioxide (CO2) từ khí quyển. Đến mùa đông, các lục địa dường như phồng lên, hé lộ thời kỳ thực vật chết dần và carbon được giải phóng.

Sự thay đổi rõ rệt nhất ở khu vực ôn đới như lụa địa châu Âu và Bắc Mỹ, nơi khác biệt theo mùa rõ rệt hơn cả. Những vùng ở xích đạo không thay đổi nhiều trong suốt cả năm. Trong khi đó, một số vùng sa mạc cây cỏ thưa thớt không dự trữ hoặc giải phóng nhiều carbon.

Dữ liệu để dựng đồ họa đến từ quan sát vệ tinh và hàng trăm trạm theo dõi carbon trên khắp thế giới, theo Markus Reichstein, giám đốc Khoa tổ hợp địa hóa sinh ở Viện Max Planck tại Đức. Reichstein chia sẻ đồ họa trên mạng xã hội Twitter hôm 6/1.

Những gì thể hiện trong đồ họa là một phần quan trọng trong chu kỳ carbon hay dòng carbon luân chuyển qua hành tinh. Carbon có thể giải phóng vào khí quyển thông qua vật chất hữu cơ phân hủy và qua sự xói mòn của đất đá chứa hợp chất carbon. Ngược lại, carbon có thể bị hút bởi đại dương và cây cối. Thực vật sử dụng carbon trong quá trình quang hợp.


Carbon có thể giải phóng vào khí quyển thông qua vật chất hữu cơ phân hủy.

Tầm quan trọng của cây cối được phản ánh rõ nét trong đồ họa. Những nơi tập trung nhiều cây cối như rừng Amazon ở Brazil và các khu rừng ở Đông Âu lần lượt hút lượng lớn carbon vào mùa hè ở Nam bán cầu và Bắc bán cầu. Đồ họa không bao gồm đại dương bởi đại dương hấp thụ nhiều carbon nhưng không có mô hình rõ rệt theo mùa.

Theo Reichstein, biến đổi khí hậu đang biến đổi mô hình phát triển của thực vật trên toàn cầu, vì vậy dòng carbon ở trong và ngoài sinh quyển cũng đang thay đổi. Những thay đổi đó quá nhỏ để thể hiện bằng đồ họa nhưng sẽ có tác động khác nhau ở những nơi khác nhau. Ví dụ, mùa hè dài và ấm hơn ở Bắc bán cầu có thể tốt đối với sự phát triển của cây cối. Nhưng nhiệt độ ấm lên không kèm theo mưa như ở phần lớn khu vực Tây Mỹ, biến đổi khí hậu có thể hạn chế sự phát triển của cây cối.

"Chu kỳ carbon này và cách nó thay đổi từ tháng này qua tháng khác cho chúng ta biết nhiều điều. Về cơ bản, đồ họa cho thấy việc bảo vệ các bể chứa carbon quan trọng tới mức nào", Reichstein nói. Nghiên cứu gần đây phát hiện Amazon, một trong những "bể chứa" carbon lớn nhất hành tinh, gần đây giải phóng nhiều carbon mỗi năm hơn lượng hấp thụ do nạn chặt phá rừng và cháy rừng.

TIN CŨ HƠN
Những điều bạn chưa biết về súng AK-47

Những điều bạn chưa biết về súng AK-47

AK-47 kể từ khi chính thức được đưa vào sử dụng năm 1949 cho đến nay vẫn luôn nắm giữ vị trí là khẩu súng trường phổ biến nhất và mang lại hiệu quả sử dụng cao nhất ở khắp nơi trên thế giới.

Đăng ngày: 26/12/2025
Sự thật về những lời đồn đoán kì bí xoay quanh ngôi nhà cô quạnh nhất thế giới ở Iceland

Sự thật về những lời đồn đoán kì bí xoay quanh ngôi nhà cô quạnh nhất thế giới ở Iceland

Tại một hòn đảo hoang sơ thuộc quần đảo Vestmannaejar ngoài khơi Iceland, nhiều năm nay đã tồn tại một căn nhà trắng trên sườn đồi xanh ngắt.

Đăng ngày: 26/12/2025
Tại sao ông già Noel lại mặc quần áo màu đỏ?

Tại sao ông già Noel lại mặc quần áo màu đỏ?

Ông già Noel, ông già Tuyết, Thánh Nicholas hay Santa Claus là cách gọi một người - linh hồn của lễ Giáng sinh. Hình ảnh của ông già Noel được lấy nguyên mẫu từ một nhân vật có thật trong lịch sử.

Đăng ngày: 25/12/2025
Ngày Đông chí là gì?

Ngày Đông chí là gì?

Ngày Đông chí là ngày mà thời gian ban đêm dài nhất trong năm ở bán cầu bắc, là ngày mà thời gian ban đêm ngắn nhất ở bán cầu nam.

Đăng ngày: 25/12/2025
Khám phá lịch sử radio và công nghệ phát thanh

Khám phá lịch sử radio và công nghệ phát thanh

Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ hiện nay mang lại cho chúng ta nhiều loại hình giải trí dù bạn ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào.

Đăng ngày: 25/12/2025
Sự thật bất ngờ về mù tạt mà bạn chưa biết

Sự thật bất ngờ về mù tạt mà bạn chưa biết

Ngoài ớt ra thì khi nói đến loại gia vị tạo ra vị cay, người ta sẽ nhắc ngay đến mù tạt. Tuy nhiên không nhiều người biết rằng, mù tạt có rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ con người.

Đăng ngày: 25/12/2025
Ngắm bắn bằng một mắt hay hai mắt hiệu quả hơn?

Ngắm bắn bằng một mắt hay hai mắt hiệu quả hơn?

Chắc hẳn đời sinh viên ai cũng được cầm qua cây súng khi học quân sự. Thường thì chúng ta sẽ được tập cách ngắm bắn bằng một mắt.

Đăng ngày: 25/12/2025
Khoa Học News