Sự kiện
Câu chuyện khoa học
Trên thế giới chỉ có 5 phụ nữ đoạt giải toán học cao nhất trong 90 năm qua
Trên thế giới chỉ có 5 phụ nữ đoạt giải toán học cao nhất trong 90 năm qua
Các giải thưởng danh giá về toán học như Huy chương Fields, Giải Abel và Giải Breakthrough (đột phá) chủ yếu được trao cho nam giới.
Nhà toán học Pháp Claire Voisin, thuộc Viện Khoa học hàn lâm Pháp, vừa được công bố là người phụ nữ đầu tiên giành được Giải thưởng Crafoord về toán học năm 2024 - một trong những giải thưởng danh giá trong ngành toán và sẽ được trao vào tháng 5 cùng với giải Nobel, theo tạp chí Nature.
Giải Crafoord - do một nhà công nghiệp Thụy Điển thành lập năm 1980 và Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển quản lý - được trao trong 4 lĩnh vực: Thiên văn học, toán học, địa chất học và sinh học. Những ngành khoa học này được chọn để bổ sung cho những ngành khoa học đã được trao trong các giải Nobel.
Bà Maryam Mirzakhani (phải), qua đời năm 2017, là người phụ nữ đầu tiên giành được Huy chương Fields - (Ảnh: ALAMY).
217 lần trao giải toán học chỉ có 5 phụ nữ
Bà Voisin là 1 trong 5 phụ nữ giành được giải thưởng toán học hàng đầu trong 90 năm qua.
Chiến thắng trên của nữ giới nêu bật một vấn đề đang diễn ra trong toán học: sự thiếu đa dạng về giới tính trong số những người đoạt giải thưởng danh giá nhất trong lĩnh vực này.
Sáu trong số các giải thưởng toán học hàng đầu thế giới - Huy chương Fields và các giải thưởng Abel, Shaw, Wolf, Crafoord và Breakthrough - đã được trao tổng cộng 217 lần, nhưng chỉ có 7 lần được trao cho phụ nữ.
Hai người phụ nữ - bà Voisin và bà Maryam Mirzakhani - mỗi người đã giành được 2 trong số những giải thưởng đó.
Bà Voisin đoạt thêm giải Shaw năm 2017.
Bà Mirzakhani đã giành được Huy chương Fields vào năm 2014 và được truy tặng Giải thưởng Breakthrough vào năm 2020, chủ yếu cho công trình lý thuyết của bà trong việc tìm hiểu tính đối xứng của các bề mặt cong.
Năm 2023, nhà vật lý và toán học Ingrid Daubechies - người nổi tiếng với việc sử dụng wavelet trong nén hình ảnh - nhận được Giải thưởng Wolf.
Bà Karen Keskulla Uhlenbeck đã giành được Giải thưởng Abel năm 2019 vì những nỗ lực tiên phong trong giải tích hình học hiện đại.
Và nhà lý thuyết số Maryna Viazovska đã giành được Huy chương Fields vào năm 2022.
Khoảng cách giới tính
Liên đoàn Toán học quốc tế (IMU), một cơ quan toàn cầu thúc đẩy hợp tác trong toán học, có tổ chức thành viên ở hơn 80 quốc gia. Tuy nhiên tổ chức này không lưu giữ số liệu thống kê về nhân khẩu học thành viên.
Theo khảo sát năm 2018 của Tổ chức Khảo sát hằng năm về toán học và thống kê (AMS), phụ nữ chiếm từ 25% đến 30% số tiến sĩ toán học ở Mỹ.
Bà Carolina Araujo, chủ tịch Ủy ban Phụ nữ về toán học của IMU, cho biết: “Mặc dù nhận thức ngày càng tăng về khoảng cách giới tính và những tiến bộ quan trọng trong những năm gần đây, nhưng một số khía cạnh vẫn không thay đổi”.
Theo bà Araujo, thống kê cho thấy mặc dù tỉ lệ tác giả nữ viết các bài báo khoa học về toán học đã tăng đều đặn trong những thập kỷ qua, nhưng tỉ lệ tác giả nữ trên tạp chí hàng đầu về toán học vẫn ở mức dưới 10%.
Pavlov - Phản xạ có điều kiện
Pavlov có đề tài nghiên cứu về vấn đề tiết dịch vị. Mỗi khi ăn, thức ăn vào dạ dày sẽ tiết ra một lượng lớn dịch vị giúp tiêu hóa thức ăn, Pavlov đã tiến hành thí nghiệm trên chó, ông muốn biết đại não truyền đạt mệnh lệnh cho dạ dày như th
Êđixơn - cậu học sinh dốt nát và tâm thần!?
"Vì sao gà mái có thể ấp ra gà con được? Ta có thể ấp ra gà con được không?"... Ồ kìa! Êđixơn đang nằm sấp trên đống rơm ấp gà con. Mọi người biết chuyện đều cười rũ rượi, và coi cậu là một đứa trẻ ngốc nghếch!
Marie Curie - Nữ bác học lừng danh nhất thế giới
Marie Curie (1867 - 1934) là một trong các nhà bác học tiền phong nghiên cứu về chất phóng xạ. Các thành tích của bà rất lớn lao, đã ảnh hưởng tới các nhà vật lý nguyên tử sau này và đ&ati
Ghép đầu - Những thí nghiệm gây sốc
Những con vật từng được thí nghiệm ghép đầu đều không sống lâu, trong khi ở người, kỹ thuật này cũng rất phức tạp và ẩn chứa nhiều rủi ro.
Sự thật về giai thoại quả táo rơi trúng đầu Newton mà cả thế giới vẫn tin suốt 400 năm qua
Đây là một truyền thuyết rất phổ biến về Isaac Newton, truyền thuyết nói rằng ông nhận ra định luật hấp dẫn sau khi nhìn thấy một quả táo rơi xuống đầu. Tuy nhiên, sự thật thì không hẳn là vậy.
Thời thơ ấu của những thiên tài vĩ đại
Tác giả của những phát minh vĩ đại, những đóng góp to lớn cho lịch sử nhân loại. Newton, Einstein, Napoleon được cả thế giới biết đến như những người hùng thực sự. Tuy nhiên đằng sau sự tài năng đó, họ ẩn chứa những tuổi thơ bình dị hay khác thường mà chúng ta rất đáng tìm hiểu.
