Vật liệu gốm đầu tiên trên thế giới uốn cong như kim loại

Nhóm nghiên cứu sử dụng silicon nitride để tạo ra loại gốm bền chắc, nhẹ, chịu được nhiệt độ cao và dễ uốn, có tiềm năng ứng dụng lớn.

Các nhà khoa học Trung Quốc phát triển vật liệu gốm đầu tiên trên thế giới có thể uốn cong như kim loại, SCMP hôm 25/11 đưa tin. Nhà khoa học vật liệu Chen Kexin tại Quỹ Khoa học Tự nhiên Quốc gia Trung Quốc (NSFC) cùng các đồng nghiệp từ Đại học Thanh Hoa công bố nghiên cứu mới trên tạp chí Science. Họ cho biết, sẽ tiếp tục cải tiến vật liệu mới.


Các chuyên gia sử dụng silicon nitride để tạo ra những trụ nano chứa hai loại cấu trúc tinh thể (màu xanh lá cây và màu cam). (Ảnh: Chen Kexin)

Độ dẻo và độ bền chắc từng được coi là những tính chất đối nghịch của gốm: việc tăng tính chất này thường đồng nghĩa với giảm tính chất kia. Nhưng vật liệu mới, có độ cứng của gốm và tính mềm dẻo của kim loại, là ví dụ đầu tiên cho thấy có thể cải thiện cả hai cùng lúc.

Nhóm nghiên cứu sử dụng silicon nitride để tạo ra các trụ nano chứa hai loại cấu trúc tinh thể. Khi bị ngoại lực tác động, loại cấu trúc tinh thể này có khả năng biến đổi thành loại kia, cho phép vật liệu uốn cong rồi trở lại hình dạng ban đầu.

Vật liệu mới có thể rất hữu ích trong việc chế tạo các động cơ hàng không vũ trụ. Gốm bền chắc, nhẹ và chịu được nhiệt độ cao. Động cơ làm bằng gốm mềm dẻo có thể vận hành ở nhiệt độ cao hơn nhiều so với động cơ hợp kim truyền thống và tiết kiệm nhiên liệu hơn. Động cơ gốm cũng sẽ nhẹ hơn đáng kể so với động cơ hợp kim, giúp tăng tốc nhanh hơn nhiều. Việc giảm trọng lượng động cơ sẽ làm giảm áp lực cho các bộ phận khác.

Vật liệu mới cũng có thể được sử dụng trong động cơ ôtô. Do gốm chịu nhiệt tốt hơn hợp kim, động cơ gốm chỉ cần bình chứa chất làm mát nhỏ hơn. Nhiệt độ đốt cháy cao hơn cũng có thể mang đến lực đẩy tốt hơn và giảm chất ô nhiễm.

Gốm silicon nitride nhẹ, có tính tương thích sinh học và kháng khuẩn nên là một lựa chọn tiềm năng để ứng dụng trong việc thay khớp. Đa số khớp nhân tạo làm bằng kim loại và cần thay thế cứ mỗi 10 năm, gây tốn kém và đau đớn cho bệnh nhân. "Khớp nhân tạo làm từ gốm có thể tồn tại suốt đời sau khi cấy ghép", Chen nói.

Chen cho biết, vật liệu mới cũng có thể dùng để chế tạo ổ trục turbine gió - bộ phận then chốt kết nối máy phát điện với cánh quạt. Mỗi ổ trục phải chịu vài tấn áp suất trong quá trình vận hành và độ bền của nó quyết định tuổi thọ của cả hệ thống. Gốm silicon nitride mềm dẻo có thể được sử dụng để sản xuất ổ trục với tuổi thọ cao hơn, nhờ đó giảm chi phí năng lượng gió trung bình.

"Việc sản xuất vật liệu gốm này trên quy mô lớn dựa vào các thí nghiệm của chúng tôi là khả thi. Vật liệu có lợi thế rõ ràng về giá trong lĩnh vực thiết bị cao cấp", Chen nói thêm. Ví dụ, sản xuất cánh turbine liền khối dùng trong động cơ phản lực đòi hỏi các vật liệu đất hiếm đắt đỏ, trong khi silicon nitride đắt nhất được bán với giá khoảng 200 USD/kg.

TIN CŨ HƠN
Robot cứu hộ hình người của NASA

Robot cứu hộ hình người của NASA

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) mới giới thiệu một loại robot mới, có khả năng đứng bằng hai chân như người và được sử dụng để hỗ trợ cho các công việc cứu hộ.

Đăng ngày: 05/11/2025
Robot cứu hộ, có khả năng cứu người đuối nước một cách nhanh chóng

Robot cứu hộ, có khả năng cứu người đuối nước một cách nhanh chóng

Robot này sẽ ngoi lên từ dưới nước và cứu những người đuối nước ngay sau khi nhận được tín hiệu.

Đăng ngày: 05/11/2025
Ứng dụng lốp xe không hơi của NASA cho xe đạp

Ứng dụng lốp xe không hơi của NASA cho xe đạp

Startup Mỹ ứng dụng công nghệ do NASA phát triển cho robot sao Hỏa vào lốp xe đạp dưới mặt đất nhằm tăng độ bền và tính hiệu quả.

Đăng ngày: 27/10/2025
Súng laser mới của Trung Quốc có thể đốt cháy da trong 1 giây ở cự li 800 mét

Súng laser mới của Trung Quốc có thể đốt cháy da trong 1 giây ở cự li 800 mét

Theo South China Morning Post, súng trường laser mới này sẽ được sử dụng bởi các đội chống khủng bố trong lực lượng cảnh sát vũ trang của Trung Quốc.

Đăng ngày: 24/10/2025
Siêu du thuyền hình kim tự tháp lơ lửng trên biển

Siêu du thuyền hình kim tự tháp lơ lửng trên biển

Với cấu trúc hình kim tự tháp lơ lửng sát mặt nước, chiếc siêu du thuyền hạng sang tân tiến do kỹ sư người Anh thiết kế hứa hẹn đem đến trải nghiệm giống như một con tàu vũ trụ.

Đăng ngày: 22/10/2025
Hãng Sony giới thiệu máy nghe nhạc robot

Hãng Sony giới thiệu máy nghe nhạc robot

Tập đoàn điện tử Sony vừa giới thiệu tại Tokyo mẫu robot mới mang tên “Rolly” hình bầu dục nằm gọn trong lòng bàn tay và có thể phát nhạc vừa nhảy múa theo điệu nhạc phát ra.

Đăng ngày: 20/10/2025
Sản xuất xăng máy bay từ không khí và điện mặt trời, giấc mơ đã thành sự thật

Sản xuất xăng máy bay từ không khí và điện mặt trời, giấc mơ đã thành sự thật

Thay vì phải dựa vào nguồn khai thác từ nguyên liệu hóa thạch, giờ đây loại nhiên liệu phổ biến cho máy bay phản lực có thể sản xuất hoàn toàn sạch và không phát thải ra môi trường.

Đăng ngày: 19/10/2025
Khoa Học News