Vật thể vũ trụ cực hiếm vừa được phát hiện trong Dải Ngân hà

Một thành viên mới của loại sao hiếm có, chỉ được biết đến với số lượng rất hạn chế, vừa được phát hiện trong Dải Ngân hà.

Vật thể này được gọi là MAXI J1816-195, nằm cách xa Trái đất không quá 30.000 năm ánh sáng. Theo một cơ sở dữ liệu do nhà thiên văn Alessandro Patruno biên soạn, các quan sát và điều tra sơ bộ cho thấy đó là một ngôi sao xung (hay pulsar) - vốn dĩ là các sao neutron xoay rất nhanh với chùm tia X tích tụ. Trước đây, chỉ có 18 sao xung khác được quan sát thấy.


Mô phỏng về một ngôi sao xung. (Ảnh: Getty Images).

Được biết, ánh sáng từ chùm tia X phát ra từ vật thể này lần đầu tiên được phát hiện vào ngày 7/6 bởi thiết bị giám sát hình ảnh tia X bầu trời (MAXI) của Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản, gắn ở bên ngoài Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS.

Ngay lập tức, một nhóm các nhà vật lý thiên văn dẫn đầu bởi TS. Hitoshi Negoro thuộc Đại học Nihon ở Nhật Bản đã tuyên bố rằng họ xác định được một nguồn tia X chưa từng được biết đến trước đây, nằm trong mặt phẳng thiên hà giữa các chòm sao Nhân Mã, Thuẫn Bài và Cự Xà.

Bằng cách sử dụng Máy phân tích thành phần Sao Neutron (viết tắt là NICER), một thiết bị do NASA cung cấp có tác dụng chụp tia X, các nhà nghiên cứu thu được các xung tia X ở tần số 528,6 Hz, cho thấy rằng vật thể này đang quay với tốc độ 528,6 lần mỗi giây - cùng với tần suất của một vụ nổ nhiệt hạch tia X.

Phát hiện này cho thấy MAXI J1816-195 chính xác là một sao xung với chùm tia X mới, và các nhà vật lý thiên văn đang vô cùng phấn khích về điều này.

Ở cấp độ rất cơ bản, có thể hiểu sao xung là một loại sao neutron, với lõi của nó được hình thành do sự sụp đổ của một ngôi sao khối lượng lớn, và sau đó biến thành siêu tân tinh. Những vật thể có đặc điểm chung là rất nhỏ nhưng cô đặc, tới mức chúng có thể có khối lượng gấp khoảng 2,2 lần Mặt trời, nhưng lại chỉ có đường kính khoảng 20km.

Để được xếp vào loại sao xung, một ngôi sao neutron dĩ nhiên phải... phát ra xung, hay nói cách khác đây chính là các chùm tia bức xạ được phóng ra từ các cực của ngôi sao. Do chúng thường nằm nghiêng, nên những chùm tia này quét qua Trái đất giống như những chùm ánh sáng đến từ một ngọn hải đăng, có điều là chúng rất nhanh, với vận tốc lên tới hàng trăm lần mỗi giây.

Do số lượng cực kỳ hạn chế của các sao xung từng được biết đến trước đây, bất kỳ một đối tượng mới nào khi chúng mới xuất hiện đều được xem là một phát hiện mới, và có thể mang lại thông tin quan trọng về cách thức các đối tượng được hình thành, phát triển và hoạt động.

TIN CŨ HƠN
Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm Geminids (Song Tử) sẽ có thời điểm cực đại vào ngày 13 và 14/12 và đây sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.

Đăng ngày: 17/12/2025
Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Một nhóm các nhà vật lý quyết định ước tính xem chúng ta mất bao nhiêu thời gian để đến được các hệ sao khác trong Dải Ngân hà bằng các tàu vũ trụ hiện có.

Đăng ngày: 17/12/2025
Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Sao không do ai hay cái gì tạo ra mà chúng tự hình thành, hay có thể nói thế này: các ngôi sao sinh ra nhờ một tác động rất mạnh của tự nhiên được gọi là trọng lực.

Đăng ngày: 17/12/2025
Hệ Hai Mặt trời sẽ ảnh hưởng thế nào tới quỹ đạo Trái đất và cuộc sống con người?

Hệ Hai Mặt trời sẽ ảnh hưởng thế nào tới quỹ đạo Trái đất và cuộc sống con người?

Nếu mặt trời và một ngôi sao khác tạo thành một hệ thống sao đôi, Trái đất và các sinh vật trên đó, cũng như nền văn minh của con người, chắc chắn sẽ hoàn toàn khác so với bây giờ.

Đăng ngày: 17/12/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 16/12/2025
Khoa Học News