Vi khuẩn tự sát vì lợi ích quần thể

Vi khuẩn tiến hóa qua hàng triệu năm và hình thành được nhiều đặc điểm kỳ lạ.

Các nhà khoa học ở ĐH Oxford (Anh) đã quan sát được một trong những đặc tính ấy. Họ phát hiện ra rằng vi khuẩn có thể tự sát hàng loạt vì lợi ích của toàn quần thể!

Vi khuẩn là những vi sinh hung dữ, biết nhiều cách tiêu diệt và phong tỏa đối thủ của chúng. Một trong những chiến lược cực đoan là các tế bào vi khuẩn tự động phân rã và chết đi, nhân dịp đó giải phóng ra một lượng lớn độc tố để tiêu diệt các chủng vi khuẩn khác. Các nhà khoa học đã biết đến cơ chế này, tuy nhiên cho đến nay không ai biết rằng nhiều loại vi khuẩn có khả năng tự sát để bảo vệ quần thể vi khuẩn.


Hầu hết các vi khuẩn có khả năng tự sát để thực hiện tấn công tổng lực kẻ thù.

Các nghiên cứu mới đây cho thấy, hành vi "tự sát" của vi khuẩn là khá phổ biến. Trong trường hợp ở trên "chiến trường", hầu hết các vi khuẩn có khả năng tự sát để thực hiện tấn công tổng lực kẻ thù.

Tự sát là hiện tượng hiếm gặp trong thế giới tự nhiên, vì vậy các nhà khoa học cảm thấy khó hiểu con đường tiến hóa của các hành vi tự sát. Tuy nhiên nghiên cứu mới đây khẳng định hàng triệu vi khuẩn có thể đồng thời "dâng hiến cuộc sống" vì lợi ích quần thể.

Các nhà khoa học đã quan sát hành vi của vi khuẩn Escherichia coli trong ruột người. Hóa ra, các vi sinh này hành xử giống như một số nhóm côn trùng sống thành bầy đàn. Loài ong và kiến cũng có khả năng "dâng hiến cuộc sống" và thực hiện tấn công kẻ đột nhập trên quy mô lớn. Trong cuộc chiến ấy, nhiều cá thể côn trùng đã chết.

Tiến sĩ Elisa Granato ở ĐH Oxford cho biết số lượng vi khuẩn tham gia vào các cuộc tấn công tự sát là "rất đáng ngạc nhiên". "Nghiên cứu của chúng tôi giải thích, tại sao điều đó lại xảy ra. Vi khuẩn có thể tự sát trong tình huống kẻ thù cũng sẽ chết vì độc tố do vi khuẩn tiết ra. Hành vi này giống như kiểu tấn công "ôm bom cảm tử" nhằm tiêu diệt kẻ thù" – TS Granato nói.

Sử dụng công nghệ hiển vi huỳnh quang 3 chiều, các nhà khoa học đã quan sát được "chiến trường vi khuẩn" trong phòng thí nghiệm. Công nghệ mới này giúp họ đánh dấu (bằng màu sắc khác nhau) các tế bào tham gia vào cuộc tấn công tự sát. Nhờ vậy, họ có thể theo dõi từng vi khuẩn đơn lẻ trên "tuyến đầu phòng thủ" trong cuộc chiến đấu với các chủng vi khuẩn cạnh tranh khác.

"Vi khuẩn có thể là các mầm bệnh nguy hiểm, cũng như có thể sống cộng sinh với các vi sinh vật khác. Vì vậy, từ kết quả các cuộc "chiến tranh" của chúng, có thể biết được tình trạng sức khỏe của vật chủ mà vi khuẩn sống trong đó. Nghiên cứu các cuộc "chiến tranh vi khuẩn" có thể giúp chúng ta "đẩy" mầm bệnh ra khỏi cơ thể cũng như tiếp nhận các vi khuẩn "thân thiện"", Giáo sư Kevin Foster, đồng tác giả công trình nghiên cứu, cho biết.

Các kết quả nghiên cứu về "chiến tranh vi khuẩn" có thể được sử dụng trong phát triển các liệu pháp điều trị hiệu quả đối với nhiễm trùng.

TIN CŨ HƠN
Dế mèn và các thông tin thú vị có thể bạn chưa biết

Dế mèn và các thông tin thú vị có thể bạn chưa biết

Dế mèn thuộc họ côn trùng, có quan hệ gần gũi với châu chấu, cào cào và muỗm; cơ thể hình trụ, đầu tròn và cặp râu dài. Dế mèn...

Đăng ngày: 17/11/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 07/11/2025
Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Âm thầm biến con mồi thành một xác sống, hoạt động theo sự điều khiển của mình, trong khi đó âm thầm ăn sạch nội tạng của mục tiêu và cuối cùng giết chết nó để phục vụ cho mục đích sinh sản.

Đăng ngày: 06/11/2025
Con rết

Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng

Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.

Đăng ngày: 04/11/2025
Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Châu chấu là một loài côn trùng, nằm trong phân bộ chứa các côn trùng ăn lá, thuộc bộ cánh thẳng, đầu tròn, thân mập, nhảy giỏi và đặc biệt ăn hại cây xanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Côn trùng sống ngắn nhất - Phù du (Ephemeridae)

Côn trùng sống ngắn nhất - Phù du (Ephemeridae)

Phù du trưởng thành không sống trọn 1 ngày, thường chỉ mấy tiếng đồng hồ là chết. Phù du trưởng thành sống ngắn ngủi như vậy, nhưng phù du ấu trùng lại sống khá lâu. Phù du trưởng thành giao phối xong đẻ trứng vào nước, ấu tr

Đăng ngày: 03/11/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 31/10/2025
Khoa Học News