Vì sao dơi sống chung được với virus corona?
Sau khi giải mã gene di truyền của sáu loài dơi trên thế giới, các nhà khoa học nhận ra rằng chúng sở hữu "khả năng miễn dịch đặc biệt" giúp chống lại các loại virus chết người.
Các nhà nghiêm cứu hy vọng rằng thông tin về sự miễn dịch của loài dơi với virus corona có thể cung cấp giải pháp cải thiện sức khoẻ con người trong những đại dịch hiện tại và cả trong tương lai.
Sáu loài dơi được nghiên cứu bao gồm: dơi móng ngựa thuộc chi Dơi lá mũi (Rhinolophus ferrumequinum), dơi ăn trái cây Ai Cập thuộc chi Dơi quạ (Rousettus aegyptiacus), dơi thuộc chi Phyllostomus Discolor, dơi tai chuột (Myotis myoris) và dơi Pipistrellus kuhlii thuộc chi Dơi muỗi và dơi thuộc chi Molossus molossus.
Giáo sư Emma Teeling, Đại học Dublin, cho biết trình tự bộ gene mà họ đã tìm thấy ở dơi cho phép chúng có "hệ thống miễn dịch độc nhất".
Dơi tai chuột có thể bắt côn trùng. (Ảnh: Olivier Farcy).
Nguồn gốc của Covid-19
Hiểu được làm thế nào dơi có thể chứa virus mà không nhiễm bệnh có thể giúp phát triển các phương pháp điều trị cho các loại virus, chẳng hạn như Covid-19.
"Nếu chúng ta có thể bắt chước phản ứng miễn dịch của dơi đối với virus, điều cho phép chúng sống chung với virus, thì chúng ta có thể tìm câu trả lời chúng ta cần từ trong thiên nhiên", giáo sư Teeling nói với BBC News.
Giáo sư Teeling là người đồng sáng lập dự án Bat1K nhằm mục đích giải mã bộ gene của tất cả 1.421 loài dơi.
"Những bộ gene này là công cụ cần thiết để xác định các giải pháp di truyền tiến hoá ở loài dơi, thứ có thể được khai thác để làm giảm sự lão hoá và bệnh tật của con người".
Covid-19 được cho là đã phát sinh ở loài dơi, truyền sang một loài động vật khác chưa xác định trước khi lây nhiễm qua con người. Một số bệnh khác, bao gồm SARS, MERS hay Ebola, cũng được cho rằng đã lây nhiễm sang người theo cách này.
Các nhà sinh thái học và bảo tồn đã cảnh báo rằng không nên giết hại loài dơi. Bởi khi môi trường sống tự nhiên của chúng không bị xáo trộn, dơi ít gây ra rủi ro cho sức khỏe con người.
Bên cạnh đó, dơi đóng vai trò rất quan trọng cho sự cân bằng tự nhiên. Nhiều loài có thể thụ phấn, phát tán hạt từ trái cây và một số khác có thể ăn hàng triệu tấn côn trùng một đêm.
Dơi móng ngựa thuộc chi Dơi lá mũi là loài dơi to nhất ở châu Âu. (Ảnh: Daniel Whitby).
Các nghiên cứu tiết lộ điều gì?
Nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã sử dụng các công nghệ tiên tiến để giải trình tự bộ gene của dơi và xác định các gene hiện diện.
Dơi có họ hàng gần nhất liên quan đến một nhóm bao gồm động vật ăn thịt (chó, mèo và hải cẩu, trong số nhiều loài khác), tê tê, cá voi và động vật móng guốc (động vật có vú).
Một loạt khác biệt di truyền đã xác định được bộ gene phát triển khác biệt ở loài dơi, giải thích cho khả năng miễn dịch độc đáo của chúng.
Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những kiến thức về hệ gene của dơi sẽ giúp giải thích lý do các động vật có vú biết bay không bị ảnh hưởng sức khỏe dù nhiễm virus corona. Và điều này có thể giúp chúng ta chống lại đại dịch trong tương lai.
"Những thay đổi trong hệ gene góp phần vào khả năng miễn dịch đặc biệt của loài dơi và chỉ ra khả năng miễn dịch với virus corona của chúng", tiến sĩ Michael Hiller thuộc Viện Sinh học và Di truyền học Phân tử Tế bào Max Planck ở Dresden, Đức cho biết.
Trong nhiều trường hợp nhiễm virus, không phải virus dẫn đến tử vong, mà là phản ứng viêm cấp tính do hệ thống miễn dịch của cơ thể gây ra.
Dơi có thể kiểm soát điều này. Vì vậy, dù đã bị nhiễm bệnh, dơi không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng.
Tại sao người Ai Cập kỳ công ướp xác?
Người Ai Cập cổ đại ướp xác người chết vì họ tin rằng đó là cách để người chết tận hưởng cuộc sống vĩnh cửu ở thế giới bên kia.
Tại sao thực phẩm hết hạn sử dụng vẫn có thể ăn được?
Mỗi khi cầm thực phẩm lên, nếu xem thấy nhãn hàng hết hạn sử dụng, hầu hết chị em thường bỏ đi bởi sợ không an toàn cho sức khỏe.
Vì sao khi ngủ chúng ta lại không nghe được?
Trong khi ngủ, cơ thể chúng ta tự bảo mình không quan tâm đến các tiếng động, chuyển động và mùi ở xung quanh để khỏi bị thức giấc. Quyết định này do não điều khiển.
Vì sao đến mùa đông chim phải bay về phương nam?
Những loài chim chủ yếu bay về phương nam vào mùa đông để tìm kiếm các nguồn thức ăn và địa điểm trú ngụ an toàn.
Vì sao chim đậu trên cây không bị điện giật?
Bởi vì mang giày cách điện nên chim không bị giật khi đậu trên dây điện? Không phải như vậy.
Vì sao khi máy bay cất cánh, hạ cánh lại chỉ để đèn tối lờ mờ?
Người phi công từng thực hiện rất nhiều chuyến bay lớn này khẳng định rằng để đèn tối mờ là quy trình để đảm bảo sự an toàn cho bản thân bạn chứ không chỉ là vấn đề tối/sáng.
