Vì sao dơi sống chung được với virus corona?
Sau khi giải mã gene di truyền của sáu loài dơi trên thế giới, các nhà khoa học nhận ra rằng chúng sở hữu "khả năng miễn dịch đặc biệt" giúp chống lại các loại virus chết người.
Các nhà nghiêm cứu hy vọng rằng thông tin về sự miễn dịch của loài dơi với virus corona có thể cung cấp giải pháp cải thiện sức khoẻ con người trong những đại dịch hiện tại và cả trong tương lai.
Sáu loài dơi được nghiên cứu bao gồm: dơi móng ngựa thuộc chi Dơi lá mũi (Rhinolophus ferrumequinum), dơi ăn trái cây Ai Cập thuộc chi Dơi quạ (Rousettus aegyptiacus), dơi thuộc chi Phyllostomus Discolor, dơi tai chuột (Myotis myoris) và dơi Pipistrellus kuhlii thuộc chi Dơi muỗi và dơi thuộc chi Molossus molossus.
Giáo sư Emma Teeling, Đại học Dublin, cho biết trình tự bộ gene mà họ đã tìm thấy ở dơi cho phép chúng có "hệ thống miễn dịch độc nhất".
Dơi tai chuột có thể bắt côn trùng. (Ảnh: Olivier Farcy).
Nguồn gốc của Covid-19
Hiểu được làm thế nào dơi có thể chứa virus mà không nhiễm bệnh có thể giúp phát triển các phương pháp điều trị cho các loại virus, chẳng hạn như Covid-19.
"Nếu chúng ta có thể bắt chước phản ứng miễn dịch của dơi đối với virus, điều cho phép chúng sống chung với virus, thì chúng ta có thể tìm câu trả lời chúng ta cần từ trong thiên nhiên", giáo sư Teeling nói với BBC News.
Giáo sư Teeling là người đồng sáng lập dự án Bat1K nhằm mục đích giải mã bộ gene của tất cả 1.421 loài dơi.
"Những bộ gene này là công cụ cần thiết để xác định các giải pháp di truyền tiến hoá ở loài dơi, thứ có thể được khai thác để làm giảm sự lão hoá và bệnh tật của con người".
Covid-19 được cho là đã phát sinh ở loài dơi, truyền sang một loài động vật khác chưa xác định trước khi lây nhiễm qua con người. Một số bệnh khác, bao gồm SARS, MERS hay Ebola, cũng được cho rằng đã lây nhiễm sang người theo cách này.
Các nhà sinh thái học và bảo tồn đã cảnh báo rằng không nên giết hại loài dơi. Bởi khi môi trường sống tự nhiên của chúng không bị xáo trộn, dơi ít gây ra rủi ro cho sức khỏe con người.
Bên cạnh đó, dơi đóng vai trò rất quan trọng cho sự cân bằng tự nhiên. Nhiều loài có thể thụ phấn, phát tán hạt từ trái cây và một số khác có thể ăn hàng triệu tấn côn trùng một đêm.
Dơi móng ngựa thuộc chi Dơi lá mũi là loài dơi to nhất ở châu Âu. (Ảnh: Daniel Whitby).
Các nghiên cứu tiết lộ điều gì?
Nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã sử dụng các công nghệ tiên tiến để giải trình tự bộ gene của dơi và xác định các gene hiện diện.
Dơi có họ hàng gần nhất liên quan đến một nhóm bao gồm động vật ăn thịt (chó, mèo và hải cẩu, trong số nhiều loài khác), tê tê, cá voi và động vật móng guốc (động vật có vú).
Một loạt khác biệt di truyền đã xác định được bộ gene phát triển khác biệt ở loài dơi, giải thích cho khả năng miễn dịch độc đáo của chúng.
Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những kiến thức về hệ gene của dơi sẽ giúp giải thích lý do các động vật có vú biết bay không bị ảnh hưởng sức khỏe dù nhiễm virus corona. Và điều này có thể giúp chúng ta chống lại đại dịch trong tương lai.
"Những thay đổi trong hệ gene góp phần vào khả năng miễn dịch đặc biệt của loài dơi và chỉ ra khả năng miễn dịch với virus corona của chúng", tiến sĩ Michael Hiller thuộc Viện Sinh học và Di truyền học Phân tử Tế bào Max Planck ở Dresden, Đức cho biết.
Trong nhiều trường hợp nhiễm virus, không phải virus dẫn đến tử vong, mà là phản ứng viêm cấp tính do hệ thống miễn dịch của cơ thể gây ra.
Dơi có thể kiểm soát điều này. Vì vậy, dù đã bị nhiễm bệnh, dơi không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng.
Tại sao một số vùng trên Trái đất lại xuất hiện hiện tượng "mưa máu"?
Mưa máu là hiện tượng nước từ trên trời rơi xuống giống mưa, nhưng lại có màu đỏ như máu. Hiện tượng này từng xuất hiện ở một số khu vực trên thế giới.
Vì sao người bị chó dại cắn cứ đến đám ma là phát dại?
Theo BS Duy Anh (Bệnh viện E, Hà Nội), mặc dù chưa có cơ sở khoa học, y học cũng chưa có tài liệu nào đề cập tới, nhưng theo dân gian và ở góc độ tâm linh thì chuyện người bị chó dại cắn sẽ sớm phát cơn dại khi tới đám tang là có.
Tại sao mèo thường làm động tác nhào bột?
Chưa có câu trả lời chính xác tại sao mèo thường làm động tác như nhào bột trên các bề mặt mềm mại, nhưng có thể điều này xuất phát từ bản năng, có thể chúng đang đánh dấu lãnh thổ, đang tạo ra một nơi thoải mái để ngủ, hoặc cũng có thể đang thể hiện tình cảm.
Tại sao động vật hoang dã uống nước nơi ao, hồ bẩn mà không ốm?
Con người uống nước bẩn chắc chắn sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong. Nhưng tại sao động vật hoang dã vẫn ổn?
Tại sao quạt máy quay sau một thời gian lại có nhiều bụi bám trên cánh quạt?
Trời nắng nóng khiến bạn bật quạt không ngừng, và chợt nhận ra chúng như một "cục nam châm hút bụi". Vì sao bụi lại dễ bám vào quạt và các thiết bị làm mát như vậy?
Vì sao phi tần tuẫn táng cùng Tần Thủy Hoàng đều không khép chân sau khi bị chôn sống?
Tục tuẫn táng là một trong những phong tục tàn khốc nhất thời xưa, bất kỳ người phụ nữ nào bị tuẫn táng cũng sẽ cực kỳ đáng thương.
