Vì sao hút chân không, đậy kín nắp lọ thức ăn có thể sinh độc tố?

Theo các chuyên gia, trong điều kiện môi trường không có oxy như đồ hộp đóng kín, hút chân không, Clostridium botulinum sẽ tái hoạt, phát triển, tạo nên chất độc nguy hiểm.

Hút chân không thực phẩm hay hộp kín bảo quản thức ăn không còn xa lạ với người dân ngày nay do nó được sử dụng khá phổ biến. Trong các siêu thị, cửa hàng hay gia đình có thể dễ dàng bắt gặp những gói thực phẩm hút chân không hay hộp đựng đóng kín.


Trong các siêu thị, cửa hàng hay gia đình có thể dễ dàng bắt gặp những gói thực phẩm hay hộp đựng được đóng kín. (Ảnh: Ristapackaging).

Điều kiện thuận lợi cho Clostridium Botulinum tái hoạt

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết chân không là môi trường rất tốt để chống lại sự oxy hóa, sự tấn công của vi khuẩn nấm mốc - nguyên nhân chính làm hư hỏng thực phẩm. Việc dùng phương pháp hút chân không khi sản phẩm không có vi khuẩn Clostridium botulinum sẽ rất tốt.

Vi khuẩn Clostridium botulinum là vi khuẩn kỵ khí, không sống được trong môi trường có oxy hay môi trường có pH thấp. Tuy nhiên, khi được tái hoạt (trong môi trường không có không khí) chúng tiết ra Botulinum, độc tố thần kinh, chất độc gây chết người mạnh nhất từng được biết.

Ngộ độc Botulinum qua thực phẩm là tình trạng cấp cứu về sức khỏe cộng đồng vì nhiều người có thể ngộ độc khi ăn phải loại thực phẩm nhiễm độc.

PGS Thịnh nhấn mạnh không chỉ thực phẩm đóng hộp, đồ muối chua trong các chum vại, thức ăn bảo quản trong túi hút chân không cũng có nguy cơ nhiễm loại độc tố này nếu không được chế biến sạch sẽ.

Đồng quan điểm, tiến sĩ, bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Trưởng đơn vị Hồi sức Chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), cho hay các bào tử của Clostridium botulinum sống ở khắp mọi nơi quanh chúng ta, đặc biệt ở những nơi có bùn, đất, sình, lầy và phân động vật. Vi khuẩn này còn dễ phát triển trong thực phẩm giàu protein.

Môi trường sống của con người do có nhiều oxy nên vi khuẩn Clostridium botulinum không có khả năng sinh sôi. Nhưng nếu trong điều kiện môi trường không có oxy cho chúng, chẳng hạn đồ hộp đóng kín, hút chân không, chúng sẽ tái hoạt, phát triển tạo nên chất độc Botulinum.

Đun sôi loại bỏ được phần lớn độc tố Botulinum

PGS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, cho hay tất cả thực phẩm khác như rau, củ, quả, hải sản, thịt, cá... đều có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum nếu được ủ, bọc kín và không đảm bảo an toàn thực phẩm.

Triệu chứng cổ điển của ngộ độc Botulinum bao gồm nhìn đôi, nhìn mờ, sụp mí, nói ngọng, nuốt khó, khô miệng và yếu cơ. Trẻ em bị ngộ độc Botulinum rất mệt mỏi, ăn (bú) kém, táo bón, khóc yếu, trương lực cơ giảm. Tất cả triệu chứng này đều là biểu hiện của liệt cơ gây ra bởi độc tố vi khuẩn. Nếu không điều trị, những triệu chứng này có thể tiến triển thành yếu liệt cơ hô hấp, tay, chân và toàn thân.

Trong ngộ độc Botulinum thực phẩm, triệu chứng thường khởi đầu 18-36 giờ sau khi ăn uống thực phẩm nhiễm khuẩn, nhưng cũng có thể xuất hiện sớm sau 6 giờ hoặc muộn sau 10 ngày. Nếu bệnh trầm trọng, cơ hô hấp cũng bị tổn thương dẫn đến suy hô hấp và tử vong, trừ khi được hỗ trợ hô hấp, thở máy.


Với thức ăn đóng hộp, người dân nên nấu sôi thực phẩm khoảng 10 phút trước khi ăn để đảm bảo an toàn. (Ảnh: Eatthis).

"Độc tố Botulinum có thể bị phân hủy ở nhiệt độ cao. Đun sôi loại bỏ phần lớn độc tố này nên thực phẩm được nấu chín kỹ an toàn với Botulinum. Tuy nhiên, nhiều loại độc tố khác như Staphyloccocus (vi khuẩn tụ cầu) không bị phá hủy bởi nhiệt nên vẫn gây ngộ độc. Với thức ăn đóng hộp, người dân nên nấu sôi thực phẩm khoảng 10 phút trước khi ăn để đảm bảo an toàn", PGS Đỗ Văn Dũng nói.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cũng nhấn mạnh độc tố Botulinum không có dấu hiệu nhận biết, thực phẩm nhiễm khuẩn vẫn thơm ngon nên khó có thể phát hiện. Vì vậy, cách tốt nhất để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn là quy trình chế biến phải kỹ lưỡng, làm sạch cẩn thận. Nếu không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, việc tự hút chân không, đóng hộp tại gia càng gây nguy hiểm.

"Người dân cần chú ý trong cách bảo quản thực phẩm để tránh phát triển độc tố Botulinum; không đóng kín, không tạo ra môi trường yếm khí để bảo quản thực phẩm trong thời gian lâu dài. Ngoài ra, người dân không ăn đồ ăn quá hạn sử dụng, đồ ăn đồ hộp nếu có vỏ hộp phồng lên, biến dạng", bác sĩ Lê Quốc Hùng khuyến cáo.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Kích thước não có quyết định trí thông minh?

Kích thước não có quyết định trí thông minh?

Sự tiến hoá phần lớn không phải được điều khiển bởi bộ não. Tiêu chuẩn thông thường nhất để đánh giá về trí thông minh của động vật, mối liên hệ giữa kích thước não và kích thước cơ thể, có lẽ sẽ không là tiêu chuẩn để đánh giá sự tiến hoá như người ta vẫn nghĩ trước đây.

Đăng ngày: 19/04/2025
Top 10 dấu hiệu từ cơ thể

Top 10 dấu hiệu từ cơ thể "tố cáo" bạn đang bị thiếu khoáng chất, vitamin hoặc mắc bệnh nghiêm trọng

Tự dưng thèm nhai đá lạnh lộc cộc hoặc ăn một thứ gì đó thật đậm đà là dấu hiệu cho thấy có thể cơ thể đang bị thiếu khoáng chất - vitamin và bạn cần chú ý nhiều hơn tới sức khoẻ.

Đăng ngày: 18/04/2025
Nhiễm

Nhiễm "hơi lạnh" đám ma sẽ dễ mang bệnh?

Rất nhiều người kiêng đi đám ma khi cơ thể yếu, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già yếu, phụ nữ có thai vì sợ nhiễm hơi lạnh từ người chết sẽ sinh bệnh.

Đăng ngày: 18/04/2025
Ma túy

Ma túy "nước biển" là gì?

"Nước biển" (GHB) là một trong những loại ma túy kích dục nguy hiểm, được nhiều kẻ hiếp dâm lợi dụng để khống chế nạn nhân.

Đăng ngày: 18/04/2025
Chuẩn đoán bệnh qua nước tiểu

Chuẩn đoán bệnh qua nước tiểu

Nước tiểu là yếu tố dự báo tuyệt vời cho sức khỏe của bạn. Thông qua màu sắc và mùi của nước tiểu chúng ta có thể dự đoán về tình trạng sức khỏe, thậm chí báo động một căn bệnh tiềm ẩn nào đó trong cơ thể bạn.

Đăng ngày: 18/04/2025
Mối nguy hại từ chiếc bếp gas đa số gia đình vẫn đang sử dụng để nấu nướng

Mối nguy hại từ chiếc bếp gas đa số gia đình vẫn đang sử dụng để nấu nướng

Một nghiên cứu mới đây cho thấy rằng bếp gas sẽ thải ra các hóa chất độc hại vào nhà, ngay cả khi thiết bị không được sử dụng.

Đăng ngày: 17/04/2025
Cách xử trí khi bị chuột rút

Cách xử trí khi bị chuột rút

Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau dữ dội ở một bắp thịt thường là co cơ do lạnh hay hoạt động quá sức, làm cho bệnh nhân không tiếp tục cử động được nữa. Vậy phải xử lý như thế nào khi bị chuột rút để giảm đau nhanh chóng và hiệu quả?

Đăng ngày: 17/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News