Vua Tatankhamun nhìn trông như thế nào?
Các nhà Ai Cập học suy đoán vua Tutankhamun tương đối gầy, đi tập tễnh, có hộp sọ hơi dài và hàm răng vẩu dựa trên xác ướp của ông, tranh vẽ và tượng.
Cách đây 100 năm, vào ngày 4/11/1922, một nhóm khảo cổ phát hiện ngôi mộ của pharaoh Tutankhamun, hé lộ nhiều điều về Ai Cập cổ đại, bao gồm xác ướp của vị vua trẻ. Phát hiện cung cấp lượng lớn thông tin về Tutankhamun, người lên ngôi năm 9 tuổi và qua đời năm 19 tuổi. Tuy nhiên, giới nghiên cứu vẫn chưa biết chính xác diện mạo của vị vua này. Các nghiên cứu chủ yếu kiểm tra sức khỏe của vua Tutankhamun và có một số dự án tìm cách phục dựng chân dung của ông trên máy tính, Live Science hôm 2/11 đưa tin.
Zahi Hawass (đứng giữa) chuyển xác ướp vua Tutankhamun ra khỏi quan tài. (Ảnh: Sarasota Herald Tribune)
Một nghiên cứu về Tutankhamun và các xác ướp khác công bố năm 2010 trên tạp chí JAMA kết luận vua Tutankhamun cao khoảng 1,67 m khi mất và mắc một số bệnh như sốt rét và bệnh Köhler khiến bàn chân bị sưng và cản trở đi lại. Ông cũng bị hoại tử (chết mô cơ thể) do gãy xương ở bàn chân trái, góp phần dẫn tới cái chết của ông.
"Tutankhamun trông giống một người bệnh tật", Zahi Hawass, cựu bộ trưởng Bộ Cổ vật Ai Cập, đồng tác giả nghiên cứu trên tạp chí JAMA, cho biết. "Ông đi tập tễnh và phải dùng gậy chống".
Dù có những vấn đề sức khỏe, Tutankhamun vẫn rất năng động. "Nhà vua thích săn động vật hoang dã và xây một cung điện gần tượng nhân sư Sphinx để đi săn", Hawass chia sẻ. "Dù gặp bất kỳ vấn đề thể chất nào, ông vẫn hoạt động nhiều đến mức gặp tai nạn và bị thương ở chân hai ngày trước khi chết".
Hutan Ashrafian, giảng viên lâm sàng về giải phẫu ở Đại học Hoàng gia London, cho biết vua Tutankhamun đi tập tễnh, có hộp sọ hơi dài hơn bình thường và phần ngực lớn (do hội chứng gynecomastia gây ra bởi mất cân bằng hormone), răng vẩu và tương đối gầy gò. Vẻ ngoài của ông trông khá yếu đuối.
Năm 2012, Ashrafian công bố một nghiên cứu trên tạp chí Epilepsy & Behavior chỉ ra Tutankhamun và tổ tiên của ông mắc bệnh động kinh dẫn tới co giật. Theo Ashrafian, một số vấn đề sức khỏe của ông có thể liên quan tới bệnh di truyền do kết hôn cận huyết, bởi pharaoh Ai Cập ở vương triều thứ 18 thường cưới họ hàng.
Các học giả tỏ ra thận trọng với một số nỗ lực phục dựng gương mặt của vua Tutankhamun trong những năm qua. "Kết quả phục dựng vẫn còn nhiều điểm chưa chắc chắn như nếp nhăn, màu mắt, màu tóc, tông da và những vết sẹo nhỏ", tiến sĩ Frank Rühli, trưởng khoa y ở Đại học Zurich, cho biết. Rühli từng nghiên cứu xác ướp Ai Cập, bao gồm xác ướp vua Tutankhamun, và nhận thấy trung bình, mô xác ướp teo 53% so với khi còn sống. Xác ướp của vua Tutankhamun cũng bị biến đổi nhiều so với ngoài đời thực. Ví dụ, ở thời cổ đại, xác ướp thường bắt lửa từ dầu ướp xác khiến việc phục dựng gương mặt pharaoh trở nên vô cùng khó khăn. Ngoài ra, kết quả chụp cắt lớp vi tính cũng không thể phản ánh hình dạng mô mềm trước lúc chết.
Tổ tiên của loài chim - Chim thủy tổ (Archaeopteryx)
Loài chim tiến hóa ra sao? Đây là một đề tài khó của khoa học. Chim có bộ xương mềm yếu lại bay ở trên không, ít có dịp hóa thạch, nên tài liệu hóa thạch về gốc gác loài chim rất hiếm, cả thế giới chỉ mới p
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá
Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.
Tìm thấy giống loài "chưa từng được biết đến" trong lăng mộ bà nội Tần Thủy Hoàng
Khi khai quật hầm mộ của bà nội Tần Thủy Hoàng, các nhà khảo cổ không thể ngờ được rằng mình lại tìm ra một giống loài mới cho ngành sinh vật học thế giới.
Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus
Bằng công nghệ hiện đại, các khoa học gia đã tạo nên một phiên bản "hợp lý" hơn về gương mặt của Chúa Jesus.
Con người bắt đầu mặc “quần áo” từ bao giờ?
Theo các nhà khảo cổ học, họ tìm ra bằng chứng thời điểm sớm nhất tổ tiên loài người không “cởi truồng” là ở những khu vực khảo cổ như Gran Dolina thuộc dãy núi Atapuerca ở Tây Ban Nha, liên quan tới loài người Homo antecessor có niên đại khoảng 780.000 năm về trước.
Loài người đang bị teo nhỏ vì nguyên nhân đáng sợ?
55 triệu năm trước, những con ngựa sơ khai đã trải qua giai đoạn cơ thể bị teo nhỏ bất thường. Loài người chúng ta có thể đang bước vào giai đoạn đó bởi một tác nhân khó tưởng tượng.
