Biến đổi khí hậu có thể tạo ra nhiều "dòng sông trên trời" ở Đông Á

Một nghiên cứu mới tiết lộ biến đổi khí hậu có thể hình thành hiện tượng "sông khí quyển", hay còn gọi là "dòng sông trên trời", gây lượng mưa kỷ lục ở khu vực Đông Á.

Theo trang Daily Mail (Anh), các nhà khoa học tại Đại học Tsukuba (Nhật Bản) đã tạo ra mô hình nghiên cứu hoạt động của các dòng sông khí quyển và lượng mưa cực đoan ở khu vực Đông Á,  dựa trên dữ liệu khí tượng thu thập được từ năm 1951 đến năm 2010 và dự đoán cho năm 2090. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng nếu nhiệt độ tăng thêm 4 độ C, trong trường hợp xấu nhất, các dòng sông khí quyển sẽ xuất hiện ngày càng nhiều hơn, dẫn đến lượng mưa kỷ lục chưa từng có trên khắp khu vực này.


Theo dự báo, sườn phía tây nam của dãy Alps sẽ ghi nhận lượng mưa kỷ lục trong thời gian tới. (Ảnh: Shutterstock)

Giáo sư Yoichi Kamae nhà khoa học môi trường tại Đại học Tsukuba, tác giả nghiên cứu, cho biết theo mô phỏng, hiện tượng sông khí quyển sẽ xảy ra trên các sườn núi phía nam và phía tây ở Đông Á, gây ra lượng mưa kỷ lục ở các khu vực bao gồm Nhật Bản, Triều Tiên, Đài Loan và đông bắc Trung Quốc. Sườn phía tây nam của dãy Alps, Nhật Bản, là khu vực sẽ ghi nhận lượng mưa lớn nhất.

Hiện tượng nóng lên toàn cầu ngày càng trở nên rõ rệt và nó không chỉ khiến nhiệt độ Trái Đất ấm lên. Đúng như tên gọi, các dòng sông khí quyển là những dải hơi nước dài và hẹp chảy qua bầu khí quyển. Khi một trong những dải này gặp phải rào cản, chẳng hạn như một dãy núi, nó có thể tạo ra lượng mưa hoặc tuyết rơi vô cùng lớn”, các nhà khoa học giải thích.

Các hiện tượng cực đoan, chẳng hạn như mưa lớn, lũ lụt và sóng nhiệt, đang ngày càng xảy ra thường xuyên hơn và khốc liệt hơn trên khắp thế giới. Các nhà nghiên cứu cảnh báo điều này tạo ra nhu cầu cấp thiết đối với việc dự báo và chuẩn bị kịch bản đối phó trong tương lai.

Các quốc gia Đông Á đã phải hứng chịu nhiều tác động từ hiện tượng thời tiết cực đoan gây thiệt hại nặng nề trong thập kỷ qua. Khu vực này đã chứng kiến những trận mưa vô cùng lớn hồi tháng 7/2018 và tháng 7/2020. Một số quốc gia đã phải trả giá đắt về mặt xã hội, bao gồm cả tính mạng con người. Vì vậy, nhóm nghiên cứu cho rằng việc dự đoán lượng mưa ở khu vực này, khi khí hậu tiếp tục thay đổi, là một yếu tố vô cùng quan trọng.

Dù chỉ phân tích dữ liệu ở Đông Á, nhóm nghiên cứu cho biết dự đoán của họ cũng có thể áp dụng cho các khu vực vĩ độ trung bình, với các dãy núi dốc, bao gồm châu Âu và Bắc Mỹ. Việc tạo ra các mô phỏng dựa trên các kết quả biến đổi khí hậu khác nhau cho phép các nhà khoa học dự đoán tác động của các hiện tượng thời tiết khác nhau khi Trái Đất nóng lên.

“Phát hiện của chúng tôi cũng có thể áp dụng cho các khu vực khác ở vĩ độ trung bình, nơi tương tác giữa sông khí quyển và núi dốc đóng vai trò chính ảnh hưởng tới lượng mưa, chẳng hạn như ở phía tây Bắc Mỹ và châu Âu. Những khu vực này cũng có thể trải qua các hiện tượng mưa cực lớn thường xuyên hơn và dữ dội hơn khi khí hậu ấm lên”, Giáo sư Kamae cho biết.

Phát hiện mới đã được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters.

TIN CŨ HƠN
Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Sau bão lụt, thường xảy ra nhiều loại dịch bệnh như tả, lỵ, thương hàn... mà nguyên nhân chính là do môi trường và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.

Đăng ngày: 12/12/2025
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.

Đăng ngày: 05/12/2025
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.

Đăng ngày: 02/12/2025
Khoa Học News