Biến đổi khí hậu dẫn đến hàng loạt trận chiến 13.400 năm trước
Khí hậu thay đổi khiến các nhóm người cổ đại ở thung lũng sông Nile cạnh tranh tài nguyên và lãnh khổ qua hàng loạt cuộc xung đột.
Các nhà khoa học nghiên cứu lại những hài cốt được khai quật ở nghĩa địa cổ đại Jebel Sahaba, thung lũng sông Nile, miền bắc Sudan, từ những năm 1960 và phát hiện họ không phải cùng chết trong một trận chiến, Daily Sabah hôm 31/5 đưa tin. Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Scientific Reports.
Hai hài cốt tại nghĩa địa Jebel Sahaba, Sudan. (Ảnh: Reuters).
Trong số 61 hài cốt gồm cả đàn ông, phụ nữ và trẻ em, 41 hài cốt có dấu tích của ít nhất một vết thương, chủ yếu do các loại vũ khí phóng như lao hay tên. Một số vết thương đã lành, đồng nghĩa những người này sống sót sau trận chiến. 16 người có cả vết thương cũ lẫn mới, nghĩa là họ sống sót qua trận chiến này nhưng lại chết trong trận chiến khác. Cuộc nghiên cứu từ những năm 1960 chỉ xác định được 20 hài cốt mang thương tích, trong đó không có vết thương nào đã lành.
Những cuộc ẩu đả bừa bãi ảnh hưởng đến đàn ông và phụ nữ như nhau, thậm chí trẻ em mới 4 tuổi cũng bị thương, theo nhà cổ nhân loại học Isabelle Crevecoeur tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp, tác giả chính của nghiên cứu. "Có vẻ một trong những cách thức chính để gây chết người là chém và làm mất máu", Crevecoeur nói.
Lao và mũi tên là vũ khí phóng từ xa. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy dấu tích cận chiến. Một số hài cốt có vết thương ở cánh tay do giơ tay lên bảo vệ đầu và vết gãy xương bàn tay.
Các hài cốt ở nghĩa địa Jebel Sahaba có niên đại 13.400 năm. Vào thời điểm này, nông nghiệp chưa ra đời. Cư dân ở thung lũng sông Nile săn bắt cá, động vật có vú, nhặt nhạnh rễ và những bộ phận khác của cây. Họ sống thành từng nhóm nhỏ, có lẽ không quá 100 người.
Việc xác định nguyên nhân của các cuộc xung đột rất khó. Tuy nhiên, đây là thời kỳ thung lũng sông Nile trải qua biến đổi khí hậu từ khô hạn sang ẩm ướt hơn, đồng thời xảy ra những đợt lũ nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh tài nguyên và lãnh thổ giữa các nhóm người.
"Khác với một trận chiến cụ thể hoặc chiến tranh ngắn, bạo lực ở đây dường như xảy ra thường xuyên và là một phần trong cuộc sống hàng ngày", Daniel Antoine, đồng tác giả nghiên cứu, người phụ trách khảo cổ sinh học tại Bảo tàng Anh ở London, cho biết.
Nghĩa địa Jebel Sahaba hiện đã chìm dưới hồ Nasser, hồ chứa nước lớn do con người xây dựng. Đây là khu nghĩa địa cổ xưa nhất tại thung lũng sông Nile và cũng là một trong những nghĩa địa cổ xưa nhất châu Phi. Các hài cốt hiện được bảo quản tại Bảo tàng Anh.
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng
Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.
Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m
Các nhà nghiên cứu phát hiện một loài bò sát cổ đại với chiếc cổ dài gấp 3 lần cơ thể và hàm răng nhọn hoắt giúp phục kích con mồi.
Loài khủng long khổng lồ kỳ dị có hình dạng như một... con nhím
Trong các loài khủng long đã được con người biết đến, Augustinia được coi là một trong những loài khủng long có hình thù kỳ lạ nhất.
Bất ngờ phát hiện xác tàu đắm thế kỷ 19 bí ẩn ở Vịnh Mexico
Một con tàu đắm bí ẩn đã được phát hiện ở Vịnh Mexico vào ngày 16/5 bởi các nhà nghiên cứu của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) khi đang thử nghiệm thiết bị bay không người lái dưới nước.
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn
Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới
Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.
