Bộ gene của chúng ta đầy "DNA rác, tại sao không xóa đi?

Bộ gene người bao gồm khoảng 3 tỉ phân tử cặp base, trong đó chỉ có khoảng 2% mã hóa protein, 98% còn lại có chức năng ít rõ ràng hơn và bị một số người cho là "DNA rác" vô dụng.

Giờ đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Tel Aviv ở Israel đã bổ sung thêm một số hiểu biết quan trọng về lý do tại sao DNA (phân tử mang thông tin di truyền) không được mã hóa vẫn tồn tại.


Sự lộn xộn DNA này không chỉ nằm rải rác giữa các gene, chúng còn thường làm gián đoạn ở giữa trình tự phát triển gene - (Ảnh: SHUTTERSTOCK).

Điều này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn sự đa dạng phong phú về kích thước của các bộ gene trên khắp thế giới.

Vào năm 1977, hai nhà khoa học tên là Richard Roberts (nhà sinh hóa học và sinh học phân tử người Anh) và Philip Allen Sharp (nhà di truyền học và sinh học phân tử người Mỹ) nhận thấy sự lộn xộn DNA này không chỉ nằm rải rác giữa các gene của chúng ta, mà chúng còn thường làm gián đoạn ở giữa trình tự phát triển gene - một khám phá mà sau này đã mang về cho họ giải thưởng Nobel.

Tại sao quá trình tiến hóa không dọn dẹp mớ hỗn độn này trong bộ gene thông qua chọn lọc tự nhiên, để biến chúng thành những sinh vật hiệu quả hơn?

Công bố nghiên cứu trên tạp chí Open Biology, các nhà khoa học của Đại học Tel Aviv cho biết, việc xóa bất kỳ đoạn "DNA rác" nào xung quanh các vùng mã hóa có thể sẽ ảnh hưởng đến sự sống còn của con người. Vì các phần mã hóa cũng có thể bị cắt bỏ cùng lúc.

Họ nhận thấy về cơ bản "DNA rác" hoạt động như một bộ đệm đột biến, bảo vệ các vùng chứa các trình tự nhạy cảm để mã hóa protein.

Các nhà nghiên cứu đã tạo ra một mô hình toán học để thể hiện những động lực này trong thực tế.

Mặt khác, họ phát hiện các "DNA rác" có nhiều chức năng khả thi hơn, chúng được phiên mã thành các chuỗi RNA giám sát quá trình sản xuất protein.

Những gì chúng ta có thể coi là rác, theo thời gian, có thể được coi là kho báu di truyền, thiên nhiên dường như biết những gì nó đang làm.

TIN CŨ HƠN
Tại sao con người không tiến hóa để có thể sở hữu nọc độc như loài rắn?

Tại sao con người không tiến hóa để có thể sở hữu nọc độc như loài rắn?

Nọc độc là một loại vũ khí tấn công và phòng thủ rất hiệu quả ở nhiều loài động vật, và do đó, nhiều người đã tự hỏi rằng tại sao con người không đi theo hướng tiên hóa có thể sinh ra nọc độc để có thể bảo vệ bản thân tốt hơn.

Đăng ngày: 28/10/2025
Vì sao châu Âu lại có một loại tiền giấy tưởng như “vô dụng”: Tờ 0 Euro, thậm chí còn mất chi phí để mua?

Vì sao châu Âu lại có một loại tiền giấy tưởng như “vô dụng”: Tờ 0 Euro, thậm chí còn mất chi phí để mua?

Tờ tiền giấy có giá trị bằng 0 có lẽ là độc nhất tại Liên minh Châu Âu. Về đặc điểm an ninh nhằm chống tiền giả, nó y hệt như những tờ tiền có mệnh giá “thực tế” khác.

Đăng ngày: 28/10/2025
Vì sao cá vòi voi nhìn được ở nơi u tối?

Vì sao cá vòi voi nhìn được ở nơi u tối?

Một nghiên cứu vừa công bố đã tìm ra lời giải cho khả năng loài cá vòi voi có thể "nhìn" thấy ở môi trường nước u tối. Loài cá này sinh sống ở các khu vực lầy lội ở miền Trung và Tây Phi, với môi trường đủ các loại thực vật, bùn đất và khí bong bóng. Trước đây vài năm, người ta cứ nghĩ loài cá này bị

Đăng ngày: 26/10/2025
Vì sao nhân viên Ferrari không được phép mua siêu xe của hãng?

Vì sao nhân viên Ferrari không được phép mua siêu xe của hãng?

Nhiều người nghĩ làm việc cho Ferrari có thể hưởng một số đặc quyền, như chiết khấu dành cho nhân viên khi mua siêu xe của hãng. Thực tế hoàn toàn ngược lại.

Đăng ngày: 24/10/2025
Tại sao nhiệt độ không có giới hạn trên nhưng lại có giới hạn dưới là độ không tuyệt đối?

Tại sao nhiệt độ không có giới hạn trên nhưng lại có giới hạn dưới là độ không tuyệt đối?

Để nghiên cứu rõ hơn bí ẩn về nhiệt độ, các nhà khoa học đã đưa ra định nghĩa về nhiệt độ, được chia thành trên 0 và dưới 0.

Đăng ngày: 23/10/2025
Vì sao cỏ của sân bóng đá luôn có 2 màu?

Vì sao cỏ của sân bóng đá luôn có 2 màu?

Cỏ của sân bóng đá có 2 màu là thắc mắc của nhiều người khi mới biết đến môn thể thao này.

Đăng ngày: 23/10/2025
Tại sao lại có những cái tên Biển Chết, Biển Đen, Biển Đỏ? Tưởng kiến thức căn bản nhưng không phải ai cũng biết

Tại sao lại có những cái tên Biển Chết, Biển Đen, Biển Đỏ? Tưởng kiến thức căn bản nhưng không phải ai cũng biết

Biển Chết, Biển Đen, Biển Đỏ đều mang những cái tên khiến người ta tò mò.

Đăng ngày: 23/10/2025
Khoa Học News