Bộ gene của chúng ta đầy "DNA rác, tại sao không xóa đi?

Bộ gene người bao gồm khoảng 3 tỉ phân tử cặp base, trong đó chỉ có khoảng 2% mã hóa protein, 98% còn lại có chức năng ít rõ ràng hơn và bị một số người cho là "DNA rác" vô dụng.

Giờ đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Tel Aviv ở Israel đã bổ sung thêm một số hiểu biết quan trọng về lý do tại sao DNA (phân tử mang thông tin di truyền) không được mã hóa vẫn tồn tại.


Sự lộn xộn DNA này không chỉ nằm rải rác giữa các gene, chúng còn thường làm gián đoạn ở giữa trình tự phát triển gene - (Ảnh: SHUTTERSTOCK).

Điều này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn sự đa dạng phong phú về kích thước của các bộ gene trên khắp thế giới.

Vào năm 1977, hai nhà khoa học tên là Richard Roberts (nhà sinh hóa học và sinh học phân tử người Anh) và Philip Allen Sharp (nhà di truyền học và sinh học phân tử người Mỹ) nhận thấy sự lộn xộn DNA này không chỉ nằm rải rác giữa các gene của chúng ta, mà chúng còn thường làm gián đoạn ở giữa trình tự phát triển gene - một khám phá mà sau này đã mang về cho họ giải thưởng Nobel.

Tại sao quá trình tiến hóa không dọn dẹp mớ hỗn độn này trong bộ gene thông qua chọn lọc tự nhiên, để biến chúng thành những sinh vật hiệu quả hơn?

Công bố nghiên cứu trên tạp chí Open Biology, các nhà khoa học của Đại học Tel Aviv cho biết, việc xóa bất kỳ đoạn "DNA rác" nào xung quanh các vùng mã hóa có thể sẽ ảnh hưởng đến sự sống còn của con người. Vì các phần mã hóa cũng có thể bị cắt bỏ cùng lúc.

Họ nhận thấy về cơ bản "DNA rác" hoạt động như một bộ đệm đột biến, bảo vệ các vùng chứa các trình tự nhạy cảm để mã hóa protein.

Các nhà nghiên cứu đã tạo ra một mô hình toán học để thể hiện những động lực này trong thực tế.

Mặt khác, họ phát hiện các "DNA rác" có nhiều chức năng khả thi hơn, chúng được phiên mã thành các chuỗi RNA giám sát quá trình sản xuất protein.

Những gì chúng ta có thể coi là rác, theo thời gian, có thể được coi là kho báu di truyền, thiên nhiên dường như biết những gì nó đang làm.

TIN CŨ HƠN
Vì sao chim gõ kiến gõ mãi mà không… nhức đầu?

Vì sao chim gõ kiến gõ mãi mà không… nhức đầu?

Khi tán tỉnh bạn tình, chim gõ kiến cần thực hiện nhiều hơn 12.000 cú gõ một ngày. Tuy nhiên, chúng vẫn “tỉnh táo” để chinh phục đối phương.

Đăng ngày: 07/10/2025
Vì sao châu chấu sa mạc không thể diệt?

Vì sao châu chấu sa mạc không thể diệt?

Sau khi tàn phá mùa màng ở Đông Phi và Trung Đông, những đám mây châu chấu tiếp tục di chuyển sang nhiều khu vực, chúng buộc nhiều máy bay phải chuyển hướng.

Đăng ngày: 07/10/2025
Vì sao họ tên người ở thời Tam quốc chỉ có 2 chữ? Phía sau là luật lệ quy định chế độ đặt tên cực kỳ nghiêm ngặt

Vì sao họ tên người ở thời Tam quốc chỉ có 2 chữ? Phía sau là luật lệ quy định chế độ đặt tên cực kỳ nghiêm ngặt

Những ai xem "Tam quốc diễn nghĩa" có lẽ đều có một thắc mắc: Vì sao thời Tam quốc, đa số họ tên người đều chỉ có 2 chữ? Tiêu biểu như Tào Tháo, Lưu Bị, Quan Vũ, Triệu Vân…

Đăng ngày: 05/10/2025
Tại sao mèo Maine Coon rất đẹp, nhưng lại có ít người nuôi?

Tại sao mèo Maine Coon rất đẹp, nhưng lại có ít người nuôi?

Mèo Maine Coon là giống mèo sở hữu vẻ ngoài rất đẹp và có phần hơi giống với những con sư tử, nó là niềm mơ ước của nhiều người nuôi mèo, tuy nhiên không phải ai cũng dám nuôi loài vật đẹp đẽ này.

Đăng ngày: 05/10/2025
Tại sao núi lửa dưới biển không bị nước biển dập tắt?

Tại sao núi lửa dưới biển không bị nước biển dập tắt?

Chúng ta đều biết được rằng nước có thể dập tắt được lửa, không ở đâu nhiều nước bằng đại dương. Thế nhưng tại sao nước ở đó vẫn không thể dập tắt được núi lửa?

Đăng ngày: 05/10/2025
Tại sao một thìa vật chất trong một ngôi sao neutron lại có thể nặng tới 100 triệu tấn?

Tại sao một thìa vật chất trong một ngôi sao neutron lại có thể nặng tới 100 triệu tấn?

Khối lượng mỗi cm3 có thể lên tới hơn 100 triệu tấn và một muỗng canh vật chất nặng tương đương một quả núi trên Trái đất.

Đăng ngày: 04/10/2025
Lý giải “tướng phu thê” theo góc độ khoa học: Vì sao nhiều người yêu nhau trông giống nhau một cách kỳ lạ?

Lý giải “tướng phu thê” theo góc độ khoa học: Vì sao nhiều người yêu nhau trông giống nhau một cách kỳ lạ?

Theo quan niệm dân gian, những cặp vợ chồng chung sống với nhau sẽ có tướng phu thê tức là có những điểm tương đồng trên khuôn mặt. Vậy tướng phu thê có thật hay không và tại sao lại các cặp vợ chồng lại có tướng phu thê?

Đăng ngày: 04/10/2025
Khoa Học News